Evaluation of the effectiveness of planning tools in the protection of landscape values, on the example of the Wysowa Zdrój village

• Autorzy: Gertner Agnieszka Maria , Giedych Renata

Identyfikatory

DOI

10.15576/GLL/2023.3.95

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Landscape values are defined in the Polish nature protection law as the natural, cultural and visual values of a given area formed by the nature forces or human activity. Protection of landscape values is realized by the establishment of nature conservation categories with different conservation regimes. No less important instrument for the protection of landscape amenities is spatial planning. This is particularly important in areas exposed to urbanization pressures due to the attractiveness of the area for the development of residential and tourist functions. The aim of this study was to assess the effectiveness of different instruments for the protection of valuable landscape structures. The research was conducted in the Wysowa village, a health and tourist resort. The analysis showed that the most stable elements of the landscape structure are forests. The most vulnerable to irreversible changes are arable land and pastures. Despite many provisions regarding the preservation of scenic exposure, landforms, historical layout of fields and buildings, one can get the impression that activities in the field of preserving landscape values are not strictly followed. This is due to the fact that some of the analysed documents do not have the character of commonly binding laws. In the documents legally binding at the municipal level, the provisions relating to the need to preserve protection of scenic values are very general and lack detailed guidelines regarding the specific measures that should be applied. As a result, there is a considerable flexibility in land use changes, which reduces the protection of landscape values.

Słowa kluczowe

EN

landscape values; spatial planning; landscape conservation

PL

planowanie przestrzenne; walory krajobrazu; ochrona krajobrazu

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie
• Czasopismo: Geomatics, Landmanagement and Landscape
• Rocznik: 2023
• Tom: no. 3
• Strony: 95--106
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gertner Agnieszka Maria

• Warsaw University of Life Sciences Doctoral School, Warsaw, Poland

• https://orcid.org/0009-0000-5580-5971

autor

Giedych Renata

• Warsaw University of Life Sciences Department of Landscape Architecture Institute of Environmental Engineering

• https://orcid.org/0000-0002-2524-5886

Bibliografia

• 1. Act on health treatment, health resort and health protection areas and on health communes Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych, Dz. U. 2005, Nr 167, poz. 1399 z późn. zm.
• 2. Borkowski Z. 2006. Fizjonomia krajobrazu wiejskiego jako efekt postaw kulturowych jego mieszkańców. Architektura, 3–4, 17–24.
• 3. Bródka S., Macias A. 2015. Przyrodnicze (abiotyczne i biotyczne) cechy i obiekty – wyróżniki tożsamości krajobrazu. Problemy Ekologii Krajobrazu, XL, 187–198.
• 4. Cassatella C. 2015. Landscape scenic values. Protection and management from a spatial planning perspective. In: Nature policies and landscape policies. Eds. R. Gambino, A. Peano. Springer. Cham, Heidelberg, New York, Dordrecht, London, 341–351.
• 5. Cialdea D., Privitera S. 2021. Landscape Values as a Driving Force to Increase Nature Conservation. Environmental and Planning Policies as a Possible Integration. Sustainability, 13, 6621.
• 6. Cortinovis C., Geneletti D. 2018. Ecosystem services in urban plans: What is there, and what is still needed for better decisions. Land Use Policy, 70, 298–312.
• 7. Environmental Protection Law – Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska. Dz. U. 2001, Nr 62, poz. 627 z poźn. zm.
• 8. Gertner A. 2021. Ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczego w aktach planowania przestrzennego gminy Uście Gorlickie (master thesis). Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Wydział Ogrodnictwa i Biotechnologii, Warszawa.
• 9. Giedych R. 2018. Ochrona przyrody w polityce przestrzennej miast. Studia KPZK, CXC.
• 10. Gorzym-Wilkowski W.A. 2017. Spatial Planning as a Tool for Sustainable Development. Polish Realities. Barometr Regionalny, 15(2), 75–85.
• 11. Historical Monuments Conservation Act – Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Dz. U. 2003, Nr 162, poz. 1568 z poźn. zm.
• 12. Habuda A. 2015. Ochrona krajobrazu w prawie polskim. Stan obecny i perspektywy. Acta Universitatis Carolinae, Iuridica, 2, 179–188.
• 13. Jaworowicz-Rudolf A. 2018. Prawne instrumenty ochrony krajobrazu. Ekspertyzy i Opracowania NIST, 54, 1–12.
• 14. Kyvelou S.S., Gourgiotis A. 2019. Landscape as Connecting Link of Nature and Culture: Spatial Planning Policy Implications in Greece. Urban Science, 3(3), 81.
• 15. Nature Conservation Act – Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, Dz. U. 2004, Nr 92, poz. 880 z późn. zm.
• 16. Pantic M., Zivanovic Miljkovic J., Miljic S. 2019. Land use and building regulations: the case of spatial plans for protected natural areas (Serbia). Facta Universitatis Series: Architecture and Civil Engineering, 17, 2, 173–180.
• 17. Sikora K. 2014. Szczególny status gmin uzdrowiskowych w Polsce. Studia Iuridica Lublinensia, 23.
• 18. Sołtys J. 2008. Metody planowania strategicznego gmin z uwzględnieniem aspektów przestrzennych i rozwoju zrównoważonego. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
• 19. Thoidou E. 2021. Spatial Planning and Climate Adaptation: Challenges of Land Protection in a Peri-Urban Area of the Mediterranean City of Thessaloniki. Sustainability, 13, 4456.
• 20. Tomic Reljic D.T., Hrado I., Pereković P., Kamenecki M., Butula S. 2023. The Role of Modeling Landscape Values by Harmonizing Conservation and Development Requirements, Land, 12(1), 250.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).