Badania olfaktometryczne w celu stworzenia mapy zapachowej wybranej odlewni krajowej

• Autorzy: Perszewska K. , Faber J. , Żmudzińska M. , Książek M.

Warianty tytułu

EN

Olfactometric Research to Create a Fragrance Map of Selected National Foundry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Głównym celem pracy było zastosowanie nowoczesnej techniki pomiarowej do badań olfaktometrycznych w zakresie uciążliwości zapachowej wokół odlewni. Dodatkowo w zakresie pracy przewidziano utworzenie mapy zapachowej wybranej odlewni. Realizacja badań z zakresu olfaktometrii jest odpowiedzią na szereg skarg lokalnej ludności na uciążliwość zapachową, spowodowaną obecnością źródeł emisji odorów w sąsiedztwie zabudowań mieszkalnych. Wynikiem analiz jest opracowanie charakterystyki związków zapachowych występujących w dużych stężeniach wokół odlewni, co umożliwia minimalizację potencjalnego zagrożenia dla zdrowia pracowników zakładu. Badania są podstawą do opracowania procedury wykonywania pomiarów intensywności nieprzyjemnych zapachów w odlewniach i ich otoczeniu. W celu określenia jakościowego udziału związków emitowanych przez wybraną odlewnię zastosowano pomiary olfaktometryczne z zastosowaniem przenośnej aparatury pomiarowej – elektrycznego nosa typ zNose Model 4300. Wytypowano odlewnię HARDTOP Centrum Odlewnictwa Sp. z o.o. (województwo małopolskie). Próbki pobrano wokół odlewni zgodnie z kierunkiem wiatru oraz przeprowadzono pomiary wewnątrz hali produkcyjnej. Wyniki pomiarów zostały udokumentowane w postaci chromatogramów, a charakterystyczne związki występujące w odlewniach i ich okolicy zestawiono w tabeli. Dokonano analizy otrzymanych wyników polegającej na charakterystyce związków zapachowych występujących w największych stężeniach oraz stworzono mapę zapachową wybranej odlewni. Uzyskane wyniki umożliwiają wstępne określenie wpływu odlewni HARDTOP Sp. z o.o. na najbliższe otoczenie. Uzyskana w ten sposób wiedza pozwoli na dyskusję odnośnie omawianego zagadnienia na forum publicznym, a w przyszłości może być argumentem do podjęcia działań na rzecz skutecznej dezodoryzacji terenów wokół odlewni. Realizacja powyższych założeń wpłynie na rozwój dyscypliny naukowej z zakresu pomiarów odorów.

EN

The main objective of the study was using advanced measurement technique to the study of odor in the range of odor nuisance around the foundry. In terms of work it was also provided the creation of a fragrance map for selected foundry. Implementation of research in the field of olfactometry is a response to numerous complaints of the local population for odor nuisance, caused by the presence of odor emission sources in the vicinity of residential buildings. The result of the analysis is to develop characteristic odor compounds found in high concentrations around the foundry, which minimizes the potential risk to the health of foundry workers. Results are a basis to the development of procedures for the measurements the intensity of odors in foundries and their environment. In order to determine the qualitative participation of compounds emitted by the selected foundry there applied odor measurements using portable measuring equipment - electric nose type zNose 4300. For the measurements there was selected the foundry named HARDTOP Center of Foundry Sp. z o.o. (Małopolskie Voivodeship). Samples were collected around the foundry in the direction of the wind and inside the production hall measurements were taken. Results of the measurements are documented as chromatograms, and the characteristic compounds present in foundries and their surroundings are summarized in the table. On the basis of the characteristics of aroma compounds present in the largest concentrations the analysis was carried out and odor map of selected foundry was drawn up. The results enable a preliminary determination of the impact of the foundry HARDTOP Sp. z o.o. on the nearest surroundings. Knowledge acquired through measurements allows for discussion of issues relating to odors in a public forum, and in the future there may be an argument for action on the effective deodorization of the area around the foundry.

Słowa kluczowe

PL

ochrona środowiska; odlewnictwo; odory; nos elektroniczny; mapa zapachowa

EN

environmental protection; molding; odors; electronic nose; map fragrance

• Wydawca: Komisja Odlewnictwa Polskiej Akademii Nauk Oddział w Katowicach
• Czasopismo: Archives of Foundry Engineering
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 14, iss. 2 spec.
• Strony: 65--70
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., fot., rys., tab.

Twórcy

autor

Perszewska K.

• Instytut Odlewnictwa, ul. Zakopiańska 73, 30-418 Kraków

autor

Faber J.

• Instytut Odlewnictwa, ul. Zakopiańska 73, 30-418 Kraków

autor

Żmudzińska M.

• Instytut Odlewnictwa, ul. Zakopiańska 73, 30-418 Kraków

autor

Książek M.

• Instytut Odlewnictwa, ul. Zakopiańska 73, 30-418 Kraków

Bibliografia

• [1] Serghini, A., Bieda, S. (2003). Redukcja emisji gazów poprzez zastosowanie nowej generacji spoiw organicznych w odlewniach. VI Konferencja Odlewnicza TECHNICAL, Nowa Sól, s. 1-10.
• [2] Shusterman, D. (1992). Critical review: The health significance of environment odor pollution. Archives of Environmental Health. 47 (1), pp. 76–87. DOI:10.1080/00039896.1992.9935948.
• [3] Holtzer, M., Kargulewicz, I., Grabowska, B. (2000). Nieprzyjemne zapachy w odlewni – kontrola i sposoby ich usuwania. III Polski Kongres Odlewnictwa. Warszawa, s. 139-142.
• [4] Holtzer, M., Kargulewicz, I., Grabowska, B., Bilska, M. (2002). Maximum exposure limit and odour of chemical substances on the working conditions in foundry. VIII. Mezinárodní Konference Spolupráce, Řeka, Czech Republic, pp. 63-69.
• [5] Faber, J., Perszewska, K., Żmudzińska, M. (2010). Identyfikacja zapachów z procesów odlewniczych przy użyciu e-nosa. Archiwum Odlewnictwa. 10(7/2), s. 39-42.
• [6] Staples, E., Zeiger, K. (2007). On-site Measurement of VOCs and Odors from Metal Casting. Operation Using an Ultra-Fast Gas Chromatograph. From http://www.estcal.com/TechPapers/Industrial/FoundryOdors.pdf.
• [7] Perszewska, K., Faber, J., Żmudzińska, M., Maniowski, Z., Żółkiewicz, Z. (2012). Badania laboratoryjne minimalizacji emisji zapachowych zanieczyszczeń styropianowych wydzielanych podczas zgazowywania modeli styropianowych. Prace Instytutu Odlewnictwa. 52(1), s. 43-53.
• [8] Sober, R.F., Paul, D. (1992). Less-subjective Odor Assesment. Chemical Engineering Progress. 99(9), s. 130-136.
• [9] Holtzer, M., Kargulewicz, I., Grabowska, B., (2000). Znaczenie dopuszczalnych stężeń i wyczuwalności substan-cji szkodliwych dla warunków pracy i środowiska naturalnego. Krzepnięcie Metali i Stopów. 2(43), s. 255-262.
• [10] Kováts E. (1958). Gas-chromatographische Charakterisierung organischer Verbindungen. Teil 1: Retentionsindices aliphatischer Halogenide, Alkohole, Aldehyde und Ketone. Helvetica Chimica Acta. 41(7). (pp. 1915-1932). DOI:10.1002/hlca.19580410703.
• [11] Asztemborska, M. (1998). Supramolekularne komplekso-wanie monoterpenoidów przez cyklodekstryny – wykorzystanie w chromatografii gazowej. Praca doktorska, Instytut Chemii Fizycznej PAN Warszawa.