Współczesna architektura teatrów plenerowych w historycznym otoczeniu

• Autorzy: Trojanowska Monika

Identyfikatory

DOI

10.17425/WK60OPENAIR

Warianty tytułu

EN

Contemporary architecture of open-air theatres in historic environments

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Stworzenie miejsca scenicznego w otwartym krajobrazie wymaga odpowiedniej oprawy. Współczesne teatry plenerowe powstają w różnych konwencjach artystycznych. Zaplanowano dla nich rolę architektury wtopionej w krajobraz, stanowiącej tło dla spektaklu albo wręcz przeciwnie, są to mocne, wyraziste formy architektury tworzącej spektakl sam w sobie. Teatry plenerowe powstają w historycznym otoczeniu tworząc swoistą przestrzeń dialogu nowych form z istniejącym otoczeniem. Artykuł przedstawia architektoniczne aspekty projektowania zróżnicowanych form teatru plenerowego – posiadającego scenę z widownią, wyniesionej sceny plenerowej otoczonej przez otwartą przestrzeń, która tymczasowo na czas przedstawienia może stać się widownią, wyniesionej widowni – amfiteatru lub trybuny obok przestrzeni, na której może być montowana tymczasowa scena, oraz otwartej przestrzeni, gdzie może być montowana tymczasowa scena i widownia.

EN

A place for theater performances in open landscape requires appropriate environment. Contemporary open-air-theatres use various artistic conventions. Sometimes, they blend into landscape providing background for the performance, or on the contrary, they use strong, expressive forms of architecture that creates a spectacle on its own. Often, open air theatres are built in historic settings creating a space for a dialog between the new forms and the old surroundings. This paper presents architectural aspects of various types of open-air theatres – a permanent stage with built-in auditorium, a permanent stage with open space for audience, a built-in auditorium next to open space for temporary stage, and open space for temporary stage and audience.

Słowa kluczowe

PL

architektura teatrów plenerowych; miejsce sceniczne w otwartym krajobrazie; projektowanie architektoniczne

EN

open-air-theatre architecture; open-air-theatre in open landscape; architectural design

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2019
• Tom: Nr 60
• Strony: 59--68
• Opis fizyczny: Bibliogr. 39 poz., il.

Twórcy

autor

Trojanowska Monika

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

Bibliografia

• [1] Burakowska W. Stalowa konstrukcja z motylim dachem. Inżynier Budownictwa 2014, http://www. inzynierbudownictwa.pl/inwestycje,inwestycje-,artykul,stalowa_konstrukcja_z_motylim_dachem,7114 (dostęp 15.12.2018).
• [2] Czechowicz J. Na wolnym powietrzu. O rozmaitości form w teatrze plenerowym dziś. In: Leyko M. (ed.) Teatr Masowy. Teatr dla mas. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 2011.
• [3] Dorak-Wojakowska L. Teatr wobec nowych technologii komunikacyjnych. Media i Społeczeństwo 2017;7.
• [4] Franta A. Reżyseria przestrzeni. O doskonaleniu przestrzeni publicznej miasta. Wydawnictwo PK, Kraków, 2004.
• [5] Gouhier H. Istota teatru. Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej 1976;67(2):231–258.
• [6] Godlewska-Byliniak E., Lipko-Konieczna J. (eds.) Odzyskiwanie obecności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie. Fundacja Teatr 21, Warszawa, 2017.
• [7] Frankowska B. Teatr w plenerze. In: Encyklopedia Teatru Polskiego. http://encyklopediateatru.pl/bookreader/?book=teatr-widowisko&backurl=%2Fksiazka%2F173%2Fteatr-widowisko&author=&publisher=Instytut+Kultury&cover=/uploads/book/aa9551218e30af3ab651bddab16c4caaad185219/cover/teatr_widowisko.jpg&pdf=/ksiazka/173/pdf#page/114/mode/1up
• [8] Furttenbach J. O budowie teatrów. Wydawnictwo słowo/obraz/terytoria, Gdańsk, 2009.
• [9] Jasińska R., Kaczyński Ł. (not.). Po partnersku. http://teatrarka.pl/userfi les/po%20partnersku%20 kalejdoskop.PDF
• [10] Kaczmarek W. Istota teatru. Roczniki Kulturoznawcze 2011;II.
• [11] Kluzowicz J. Teatr codzienności. Animacyjne i samokształtujące funkcje twórczości Alvisa Hermanisa i Stefana Kaegiego. Wydawnictwo Nomos, Kraków, 2017.
• [12] Kosiński D. Teatr w XXI wieku – ku nowym definicjom. Przestrzenie Teorii 2004;3/4: 215–225.
• [13] Kozień-Woźniak M. Teatry Interferencji. Współczesna architektura teatralna a nieformalna przestrzeń teatru. Wydawnictwo PK, Kraków, 2015.
• [14] Obracaj P. Sztuka teatru a ewolucja architektury scenicznej: od wzorów ateńskich po światową standaryzację włoskiej sceny barokowej. Ofi cyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, Opole, 2007.
• [15] Płoski P. Przemiany organizacyjne teatru w Polsce w latach 1989–2009. Raport na zlecenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Warszawa, 2009.
• [16] Pokrzywnicka K. Las pełen muzyki. Unikatowe walory architektury opery leśnej dawniej i obecnie. In: Społeczna rola architektury. Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu, Nowy Targ, 2015.
• [17] Rybarkiewicz J. Architektura pola kreacji teatralnej. Politechnika Śląska, Gliwice, 2009.
• [18] Sobecka A. Ujarzmianie pejzażu, czyli o możliwościach teatru plenerowego. Świat Tekstów, Rocznik Słupski 2011;9.
• [19] Trojanowska M. Parki i ogrody terapeutyczne. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2017.
• [20] Trzcińska M. Ewolucja przestrzeni teatralnej. https://artmuseum.pl/pl/news/ewolucja-przestrzeni- teatralnej
• [21] Wanat A. Pochwała teatru. Ofi cyna Wydawnicza Errata, Warszawa, 1997.
• [22] Wilde K. et al. Diagnostyka i monitoring nowego przekrycia opery leśnej w Sopocie. In: XXVI Konferencja Naukowo-Techniczna Awarie Budowlane 2013, http://www.awarie.zut.edu.pl/fi les/ab2013/referaty/03_Diagnostyka_w_ocenie_bezpieczenstwa_konstrukcji/09_Wilde_K_i_inni_Diagnostyka_i_monitoring_nowego_przekrycia_Opery_Lesnej_w_Sopocie.pdf
• [23] Wiśniewska M. Teatrolog jako animator, czyli sprawa pedagogiki teatru. Referat wygłoszony na I Zjeździe Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych i opublikowany: http://www.ptbt.e-teatr.pl/files/zjazd_pdf/Wisniewska_Teatrolog_jako_animator.pdf
• [24] Żórawski D. Współczesna ewangelizacja Grupy Poszukiwań Teatralnych Ku Spotkaniu Z Człowiekiem. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Redakcja Wydawnictw, Poznań, 2007.
• Zasoby internetowe
• [25] www.encyklopediateatru.pl
• [26] https://archello.com/project/cloud-tower-open-air-pavillon-grafenegg
• [27] https://www.architonic.com/en/microsite/tne-architects/ 5201934#about
• [28] https://www.muellerbbm.com/fileadmin/user_ upload/gmbh/Downloads/Freilichtbuehnen/ M61765_Wolkenturm_Grafenegg_e.pdf
• [29] https://www.dezeen.com/2009/07/14/cloud-tower--by-the-next-enterprise-architects/
• [30] https://www.archdaily.com/900318/cloud-tower-tne-architects
• [31] https://www.archdaily.com/900318/cloud-tower-tne-architects
• [32] https://architizer.com/projects/queens-theatre-in-the-park/
• [33] https://www.nyc-arts.org/organizations/21688/queens-theatre-in-the-park
• [34] http://www.capjeff.com/queens-theatre/
• [35] https://www.penleeparktheatre.com/history/
• [36] http://www.awarie.zut.edu.pl/files/ab2013/referaty/03_Diagnostyka_w_ocenie_bezpieczenstwa_konstrukcji/09_Wilde_K_i_inni_Diagnostyka_i_monitoring_nowego_przekrycia_Opery_Lesnej_w_Sopocie.pdf
• [37] http://www.inzynierbudownictwa.pl/inwestycje,inwestycje,artykul,stalowa_konstrukcja_z_motylim_dachem,7114
• [38] https://www.brightonopenairtheatre.co.uk/about-boat/welcome/
• [39] http://queenstheatre.org/about-us

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).