Ocena stężenia magnezu i wapnia w wodach gruntowych na terenach rolniczych Pomorza Zachodniego

• Autorzy: Burczyk P. , Rawicki K. , Gałczyńska M. , Brysiewicz A. , Marciniak A.

Warianty tytułu

EN

An assessment of magnesium and calcium content in groundwater in agricultural areas of Pomorze Zachodnie

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy była ocena stężenia wapnia i magnezu w płytkich wodach gruntowych na terenach położonych w bezpośredniej zlewni Jeziora Miedwie, będącego źródłem wody pitnej dla Szczecina. Pomocniczo oznaczano również pH wody oraz jej przewodność elektrolityczną. Badania prowadzono od kwietnia do listopada 2012 i 2013 r., wykorzystując do tego celu sieć 20 piezometrów, zlokalizowanych w sąsiedztwie gruntów rolnych oraz gospodarstw. Próby pobierano raz w miesiącu. Klasyfikacji jakości wód dokonano na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych. Stężenie wapnia w płytkich wodach gruntowych wahało się od 8,8 do 238 g•m^-3 (średnio 91,5 g•m^-3 ). Większość prób (43%) sklasyfikowano jako odpowiadające II klasie jakości wód, a 33% klasie III. Do klasy I zaliczono 18% prób, natomiast do najniższej (V) żadnej. W przypadku magnezu stężenie wynosiło od 2,4 do 179,6 g•m^-3 (średnio 41,1 g•m^-3 ), a 60% prób spełniało wymagania I klasy czystości. W klasach II i III znalazło się ich odpowiednio 19,4 oraz 14,0%, natomiast w klasach IV i V znalazło się po 3,3% prób. Również ocena pH oraz przewodności elektrolitycznej, w większości wypadków, pozwala na zakwalifikowanie wód do I i II klasy jakości wód podziemnych. Pod względem analizowanych parametrów, stan wód na badanym obszarze można ocenić jako dobry.

EN

The aim of this study was to evaluate the content of calcium and magnesium in shallow ground waters in direct catchment of Lake Miedwie, the source of drinking water for Szczecin. pH of the water and the electrolytic conductivity were also determined. Piezometers were located in the vicinity of agricultural lands and farms. Classification of water quality was based on the Decree of the Minister of Environment of 23 July 2008 on the criteria and methods of ground water evaluation. The study was conducted from April to November 2012 and 2013 with the use of a network of piezometers. Water samples were taken at 20 points once a month. Calcium content in the shallow ground water ranged from 8.8 to 238 g•m^-3 (mean 91.5 g•m^-3 ). Most samples (43%) were classified to the second class of water quality and 33% to the third class. Eighteen percent of samples were ascribed to the first class and none to the fifth. Magnesium content ranged from 2.4 to 179.6 g•m^-3 (mean 41.1 g•m^-3 ) and 60% samples met the requirements of the first class water quality. The second and third classes included 19.4 and 14.0% samples, respectively while 3.3% samples fell into each of the fourth and fifth class. The assessment of pH and conductivity, in most cases, allowed for the classification of water to the first and second class of ground water quality. In terms of the analyzed parameters, the status of water in the study area can be assessed as good.

Słowa kluczowe

PL

magnez; tereny rolnicze; wapń; wody gruntowe

EN

agricultural areas; calcium; ground water; magnesium

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2015
• Tom: T. 15, z. 3
• Strony: 15--23
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz.

Twórcy

autor

Burczyk P.

• Zachodniopomorski Ośrodek Badawczy ITP w Szczecinie, ul. Czesława 9, 71-504 Szczecin

autor

Rawicki K.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Zachodniopomorski Ośrodek Badawczy w Szczecinie

autor

Gałczyńska M.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Zakład Chemii Ogólnej i Ekologicznej

autor

Brysiewicz A.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Zachodniopomorski Ośrodek Badawczy w Szczecinie

autor

Marciniak A.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Zachodniopomorski Ośrodek Badawczy w Szczecinie

Bibliografia

• 1. BIENIEK A. 2005. Magnez w glebach różnych form geomorfologicznych Pojezierza Mazurskiego. Inżynieria Ekologiczna. Nr 13 s. 29–33.
• 2. DURKOWSKI T. 1997. Zasoby wodne a jakość wody w rolnictwie. Zeszyty Edukacyjne. Nr 3. Falenty. IMUZ s. 17–38.
• 3. DURKOWSKI T. 2005. Jakość wód gruntowych i powierzchniowych na obszarze szczególnie narażonym (zlewnia jeziora Miedwie). Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 507 s. 107–113.
• 4. DURKOWSKI T., BURCZYK P., KRÓLAK B. 2006. Ocena wpływu składników nawozowych ze zlewni rolniczych jeziora Miedwie w okresie restrukturyzacji rolnictwa. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 6. Z. 2 (18) s. 51–63.
• 5. DURKOWSKI T., KORYBUT WORONIECKI T. 2001. Jakość wód powierzchniowych obszarów wiejskich Pomorza Zachodniego. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 476 s. 365–371.
• 6. DURKOWSKI T., PAWLIK-DOBROWOLSKI J. 2004. Dopływ zanieczyszczeń do jeziora Miedwie z jego bezpośredniej zlewni oraz możliwości ich ograniczenia. Opracowanie monograficzne. Falenty. IMUZ. ISBN 83-88763-44-X ss. 105.
• 7. GAŁCZYŃSKA M., BURCZYK P., GAMRAT R. 2009. Próba określenia wpływu rodzaju uprawy na stężenie związków N i P w wodach wybranych śródpolnych oczek wodnych na Pomorzu Zachodnim. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 9. Z. 4 (28) s. 47–57.
• 8. GAŁCZYŃSKA M., GAMRAT R. 2004. Zawartość związków azotu, fosforu i makroelementów w wodach śródpolnych oczek wodnych w rejonie Krzemlina. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis. Vol. 242(98) s. 45–50.
• 9. GAŁCZYŃSKA M., GAMRAT R., PACEWICZ K. 2011. Influence of different uses of the environment on chemical and physical features of small water ponds. Polish Journal of Environmental Studies. Vol. 20. No. 4 s. 885–894.
• 10. KOBUS SZ., GLIŃSKA-LEWCZUK K. 2005. Wpływ użytkowania doliny rzecznej na migrację składników mineralnych na przykładzie środkowej Łyny. Cz. II. Wapń i magnez. Inżynieria Ekologiczna. Nr 12 s. 39–40.
• 11. KOLANEK A., KOWALSKI T. 2001. Wpływ procesów biochemicznych na stężenia związków wapnia i magnezu w wodach. Ochrona Środowiska. Nr 1(80) s. 17–21.
• 12. KUBIAK J., TÓRZ A., NĘDZAREK A. 1999. Analityczne podstawy hydrochemii. Szczecin. Wydaw. AR w Szczecinie. ISBN 83-87327-67-0 ss. 229.
• 13. PIETRZAK S., NAWALANY P. 2008. Wpływ długo- i krótkotrwałego składowania obornika na gruncie na zanieczyszczenie gleby i wody związkami azotu. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 8. Z. 2b(24) s. 117–126.
• 14. POKŁADEK R., KOWALCZYK T., ORZEPOWSKI W., PULIKOWSKI K. 2011. Na, K, Ca and Mg concentrations in effluent water drained from agricultural catchment basins in Lower Silesia. Journal of Elementology. Vol. 16(3). DOI:10.5601/jelem.2011.16.3.11 s. 467–479.
• 15. OREN O., YECHIELI Y., BOHLKE J.K., DODY A. 2004. Contamination of groundwater under cultivated fields in an arid environment, central Arava Valley, Israel. Journal of Hydrology. Vol. 290 s. 312–328.
• 16. ORZEPOWSKI W., PULIKOWSKI K. 2008. Magnesium, calcium, potassium, and sodium content in groundwater and surface water in arable lands in the commune (gmina) Kąty Wrocławskie. Journal of Elementology. Vol. 13(4) s. 605–614.
• 17. OSTROWSKA E.B., PŁODZIK M.A., SAPEK A., WESOŁOWSKI P., SMOROŃ S. 1999. Jakość wody pitnej z ujęć własnych w gospodarstwach rolnych . Wiadomości IMUZ. T. 20. Z. 1 s. 7–18.
• 18. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych. Dz.U. 2008. Nr 143 poz. 896.
• 19. SAPEK A., SAPEK B. 2006. Zawartość składników nawozowych w glebie i wodzie spod zagrody wiejskiej w świetle źródeł ich rozpraszania. Nawozy i Nawożenie. Nr 49 s. 213–223.
• 20. SAPEK A., SAPEK B. 2007. Zmiany jakości wody i gleby w zagrodzie i jej otoczeniu w zależności od sposobu składowania nawozów naturalnych. Zeszyty Edukacyjne. Nr 11. Falenty. IMUZ. ISSN 1428-3786 ss. 111.
• 21. ŚWITAJSKA I. J., SZYMCZYK S., KOC J. 2013. Wpływ sposobu użytkowania terenu na jakość wód gruntowych. Proceedings of ECOpole. Vol. 7. No. 1 s. 259–265.
• 22. US w Szczecinie 2014. Rolnictwo w województwie zachodniopomorskim w 2013 r. Informacje i opracowania statystyczne. Szczecin ss. 96.