Radiation of mining grounds - case study forecasting the hazard level of ionizing

• Autorzy: Korban Z.

Identyfikatory

DOI

DOI 10.12914/MSPE-01-02-2015

Warianty tytułu

PL

Prognozowanie poziomu zagrożenia promieniowaniem jonizującym na terenach górniczych - studium przypadku

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

When analyzing time series we can often observe that they have periodic oscillations (cyclic, seasonal). One of the methods which can be applied to investigate such a phenomenon and which belongs to the group of periodic components models is the method of harmonic analysis. The method consists in analyzing the oscillations around the medium level a0 and building a model as the sum of so called harmonics. The paper presents the applicability potential of harmonic analysis in the forecasting process of radiation hazard on post-mining grounds (mine waters with raised content of radium Ra226 and Ra-228 drained off to the surface), using for that purpose the measurement results of radium concentration from the area of mine water catchment from the years 2004-2013.

PL

Analizując szeregi czasowe często dostrzegamy w nich wahania okresowe (cykliczne, sezonowe). Jedną z metod pozwalającą na badanie tego typu zjawisk jest należąca do grupy modeli składowej periodycznej analiza harmoniczna. Metoda ta opiera się na badaniu wahań wokół poziomu średniego a0 i na budowie modelu w postaci sumy tzw. harmonik. W artykule przedstawiono możliwości wykorzystania analizy harmonicznej w procesie prognozowania występowania zagrożenia radiacyjnego na terenach pogórniczych (wody kopalniane o podwyższonej zawartości radu Ra-226 i Ra-228 odprowadzane na powierzchnię) wykorzystując w tym celu wyniki pomiarów stężenia radu w jednym z rejonów zlewni wód dołowych z lat 2004-2013.

Słowa kluczowe

EN

hazard of ionizing radiation; harmonic analysis

PL

szkodliwości promieniowania jonizującego; analiza harmoniczna

• Wydawca: STE GROUP
• Czasopismo: Management Systems in Production Engineering
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 2 (18)
• Strony: 51--57
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Korban Z.

• Silesian Universitz of Technology, Faculty of Mining and Geology ul. Akademicka 2a, 44-100 Gliwice, Poland

Bibliografia

• [1] C. Almon C. “The INFORUM approach to interindustry modeling”. Economic Systems Research, vol. 3, pp. 1-7, Nr 1, 1991.
• [2] M. Cieślak, P Dittmann P, J. Krupowicz, I. Kuropka, D. Kwiatkowska-Ciotucha, B. Radzikowska, J. Szanduła, U. Załuska. Prognozowanie gospodarcze. Metody i zastosowania. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Wydanie czwarte zmienione, 2005, pp. 88-89.
• [3] B. M. R. Green, J. S. Huges, P. R. Lomas. Radiation Atlas – Natural Sources of Ionising Radiation in Europe, prepared for: Directorate-General for Environment, Nuclear Safety and Civil Protection, Commission of the European Communities, 1997.
• [4] W. Heinrich, S. Roesler S, H. Schraube. “Physics of cosmic radiation fields”. Radiation Protection Dosimetry, vol. 86, pp. 253-258, Nr 4, 1999.
• [5] Z. Korban. „Wykorzystanie analizy harmonicznej w procesie prognozowania poziomu zagrożenia promieniowaniem jonizującym na terenach górniczych”. Górnictwo i Geologia. Zeszyt 1, Tom 6, pp. 121-129, 2011. [6] J. Lebeckam. “Monitoring of Radiation Exposure from Different Natural Sources in Polish Coal Mines”. Int. Conf. on Occupational Safety in Mining, vol. 2, Toronto, p. 408, 1985. [7] J. Lebecka, S. Chałupnik, B. Łukasik, M. Wysocka. “Monitoring and control of radioactive contamination of natural environment caused by mining activity,” in Proc. of Int. Conference Ecological Aspects of Underground Mining, 1993, p. 198.
• [8] B. J. Lewis. “Cosmic radiation exposure on Canadianbased commercial airline routes”. Radiation Protection Dosimetry, vol. 86, pp. 7-24, Nr 1, 1999.
• [9] J. Skowronek J. (red.): Zagrożenia naturalnymi źródłami promieniowania jonizującego w przemyśle wydobywczym. Główny Instytut Górnictwa. Katowice 2007, pp. 183-201.
• [10] I. Tomza, J. Lebecka. Radium Bearing Waters in Coal Mines. Proc. of Int. Conf. on Radiation Hazard in Mining. Golden, Colorado, USA, American Institute of Mining, Metallurgy and Petroleum Engineers Inc. 1981.
• [11] J. Zgadaj, K. Skubacz, S. Chałupnik: The influence of radon and it’s progeny emitted from exhaust shafts of coal mines on the contamination of the outdoor air. Proc. of International Conference Technologically Enhanced Natural Radioactivity-TENR ’96. Główny Instytut Górnictwa . Katowice 1996.
• [12] K. Zając. Zarys metod statystycznych. Warszawa, PWE, 1988.