Analiza metod wyboru dostawców zgodnych z regułą Condorceta

• Autorzy: Biruk S.

Warianty tytułu

EN

Using the Condorcet approach for supplier selection

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wybór dostawcy może decydować o powodzeniu całego przedsięwzięcia, wpływa na jego koszt, termin realizacji i jakość. Wyłonienie najlepszego dostawcy można opisać jako problem decyzyjny wyboru najlepszej oferty ze zbioru możliwych wariantów ocenianych za pomocą zbioru spójnych kryteriów. Przyjęte przez zamawiającego kryteria oceny i wyboru ofert powinny być jak najbardziej obiektywne i wymierne. Lista kryteriów cząstkowych, sposób i metoda ich oceny powinna być znana oferentom, co znacznie ułatwia przygotowanie oferty i zmniejsza możliwość wystąpienia późniejszych konfliktów. O istocie problemu wyboru złożoności problemu może świadczyć wielość koncepcji i stosowanych wielokryterialnych metod wspomagania decyzji oraz duża liczba kryteriów branych pod uwagę. Kryterium Condorceta, sformułowane już ponad dwa wieki temu, jest powszechnie akceptowane ze względu na demokratyczny sposób wyboru (większość kryteriów decyduje o wyborze zwycięzcy) oraz sprawiedliwy wybór - wygrywa ten, który zwycięża w bezpośredniej pojedynku z każdym rywalem. W przypadku niemożliwości wyłonienia zwycięzcy czy ustalenia rankingu Condorceta, z punktu widzenia teorii wyboru społecznego, wyłoniony kandydat powinien być jak najbardziej podobny do zwycięzcy w sensie Condorceta. W artykule przedstawiona przegląd metod pozwalających wyłonić najlepszą alternatywę zbliżoną do zwycięzcy Condorceta uzupełniony przykładem wyboru dostawcy, w którym wykorzystano jedynie skale porządkowe do oceny wariantów.

EN

Right choice of building materials supplier may have critical impact on realization of the project, it has influence on the cost, duration, and quality. Selection of the best supplier can be defined as MCDM problem of choosing a proper offer from set of alternatives evaluated by using set of criteria. Decision maker should determine the criteria as objective and measurable. List of subcriteria and standardization method should be transparent, which is handful for the supplier during offer preparation and reduces potential conflicts. Significance of decision making problem is presented by large amount of theories and methods developed for solving MCDM problems and number of criteria considered in these problems. A Condorcet method (formulated over two centuries ago) is commonly accepted for democratic (majority of criteria determines the winner) and fair election – a Condorcet winner is the alternative which is preferred in all pairwise comparisons. According to social choice theory where a Condorcet winner cannot be obtained from a set of alternatives, the best solution is close to being a Condorcet winner. The paper presents methods of selection the best alternative that is as close as possible to being a Condorcet winner and contains examples of a supplier selection using only ordinal scales of evaluation of alternatives. Ordinal ranking methods require only orders for criteria of the alternatives.

Słowa kluczowe

PL

reguła Condorceta; metody wyboru; dostawca

EN

Condorcet's rule; selection methods; provider

• Wydawca: Instytut Naukowo-Wydawniczy "TTS" Sp. z o.o
• Czasopismo: TTS Technika Transportu Szynowego
• Rocznik: 2015
• Tom: R. 22, nr 12
• Strony: 1786--1790, CD
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., rys.

Twórcy

autor

Biruk S.

• Politechnika Lubelska, Wydział Budownictwa i Architektury, ul. Nadbystrzycka 40, 20-618 Lublin

Bibliografia

• 1. Arrow K.J., Kenneth J., Social Choice and Individual Values. John Wiley and Sons, New York 1963.
• 2. Arrow K.J., Raynaud H., Social choice and multicriterion decision making, M.I.T. Press, Cambridge 1986.
• 3. Bartholdi J.J. III, Tovey, C.A., Trick, M.A.: Voting Schemes for Which It Can Be Difficult to Tell Won the Election. Social Choice and Welfare 1989, no. 6.
• 4. Barthelemy J.P, A. Guénoche A., Hudry O., Median Linear Orders: Heuristics and a Branch and Bound Algorithm. European Journal of Operational Research1989, no, 42.
• 5. Betzler N, Fellows M.R., Guo J., R. Niedermeier, Rosamondb F.A., Fixed-Parameter Algorithms for Kemeny Rankings. Theoretical Computer Science 2009, vol. 410, no. 45.
• 6. Black D., Theory of committees and elections. Cambridge University Press, Cambridge 1958.
• 7. Bury H., Wagner D., Efektywne metody wyznaczania mediany Kemeny’ego. Modelowanie preferencji a ryzyko 2012. Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach 2012.
• 8. Caragiannis I., Covey J.A., Feldman M., Homan C.M, Kaklamanis C., Karanikolas N, Procaccia A.D., Rosenschein J.S., On the Approximability of Dodgson and Young Elections. Journal of Artificial Intelligence 2012, vol.187–188.
• 9. Charon I., Hudry O., A branch-and-Bound Algorithm to Solve the Linear Ordering Problem for Weighted Tournaments. Discre-te Applied Mathematics 2006, vol. 154.
• 10. Chen Y.-J., Structured Methodology for Supplier Selection and Evaluation in a Supply Chain. Information Sciences 2011, vol. 181.
• 11. Endriss U., de Haan R., Complexity of the Winner Determination Problem in Judgment Aggregation: Kemeny, Slater, Tideman, Young. AAMAS '15 Proceedings of the 2015 International Con-ference on Autonomous Agents and Multiagent Systems.
• 12. Conitzer V., Davenport A., Kalagnanam J., Improved Bounds for Computing Kemeny Rankings. Twenty-first National Conference on Artificial Intelligence (AAAI-06) 2006.
• 13. Festa P., Pardalos P.M., Resende M.G.C., Feedback Set Prob-lems. In Du D.Z., P. M. Pardalos P.M. (editors), Handbook of Combinatorial Optimization, Vol. A, Kluwer 1999.
• 14. Greco S. (Ed.), Multiple Criteria Decision Analysis: State of the Art Surveys. International Series in Operations Research & Management Science, Springer-Verlag 2005.
• 15. Green-Armytage J., Four Condorcet-Hare Hybrid Methods for Single-Winner Elections. Voting Matters 2011, vol. 29.
• 16. Homan C., Hemaspaandra L,, Guarantees for the Success Frequency of an Algorithm for Finding Dodgson-Election Win-ners. Journal of Heuristics August 2009, vol. 15.
• 17. Hudry O., On the Difficulty of Computing the Winners of a Tour-nament. Annales du LAMSADE 2006, vol. 6.
• 18. Kemeny J., Mathematics without numbers. Daedalus 88 1959.
• 19. Kemeny J., Snell L., Mathematical Models in the Social Scienc-es. Ginn, Boston 1960.
• 20. Lansdowne Z.F., Ordinal Ranking Methods for Multicriterion Decision Making. Naval Research Logistics (NRL) 1996, vol. 43(5).
• 21. Lu Y., He Y., A Dynamic Programming Approach to the Rank Aggregation Problem. UKSim-AMSS 16th International Confer-ence on Computer Modelling and Simulation 2141.
• 22. Munda G., Social Multi-Criteria Evaluation for a Sustainable Economy. Springer-Verlag 2008.
• 23. Saari D.G., Merlin V.R., A Geometric Examination of Kemeny's Rule. Social Choice and Welfare 2000, vol. 17.
• 24. Slater P., Inconsistencies in a schedule of paired comparisons, Biometrika 1961, vol. 48.
• 25. Thiruchelvam S., Tookey J.E., Evolving Trends of Supplier Selection Criteria and Methods. International. Journal of Auto-motive and Mechanical Engineering (IJAME) 2011, vol. 4.
• 26. Trzaskalik T., Wielokryterialne wspomaganie decyzji. Przegląd metod i zastosowań. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Se-ria: Organizacja i Zarządzanie 2014, nr 74(1921).
• 27. Young H.P., Extending Condorcet’s Rule. Journal of Economic Theory 1977, vol. 16.