Wykrywanie obserwacji odstających w pomiarach piezometrycznych uzyskanych dla zapory Tresna w latach 2018–2020

• Autorzy: Lach Stanisław
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Budowle hydrotechniczne należą do największych i najcięższych obiektów inżynierskich. Zapewnienie bezpieczeństwa ich eksploatacji wymaga ciągłego monitoringu. Podstawową formą monitoringu takich obiektów są m.in. wielokrotne okresowe pomiary piezometryczne będące jednym z obowiązkowych elementów pomiarów kontrolnych, które mają zapewnić bezpieczeństwo użytkowania danego obiektu, co wiąże się bezpośrednio z zagwarantowaniem bezpieczeństwa ludności mieszkającej i pracującej na obszarze narażonym na zniszczenie w razie wystąpienia ewentualnej jego awarii lub katastrofy. Przed wykonaniem analizy uzyskanych danych należy odrzucić obserwacje odstające (błędy grube), jakie mogą w znacznym stopniu wpłynąć na jej wynik oraz spowodować fałszywą ocenę lub interpretację badanego zjawiska. Wówczas konieczne jest zastosowanie pewnych testów statystycznych, dzięki którym będzie możliwe przyjęcie bądź odrzucenie pomiaru wątpliwego na przyjętym poziomie istotności α. W niniejszym rozdziale wykorzystano następujące testy statystyczne służące do identyfikacji oraz odrzucenia obserwacji odstających: test Q-Dixona, test Grubbsa, test Hampela, test Rosnera, test Iglewicza i Hoaglina.Zakres pracy obejmuje analizę pomiarów piezometrów otwartych dla zapory Tresna wykonanych w latach 2018–2020.

Słowa kluczowe

PL

zapory; piezometr; monitoring; obserwacje odstające

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Zeszyty Energetyczne
• Rocznik: 2023
• Tom: T. 8
• Strony: 79--90
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Lach Stanisław

• Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Katedra Kształtowania i Ochrony Środowiska

Bibliografia

• [1] Małecki Z.J., Pokładek R., Istotne procesy zagrażające bezpieczeństwu zbiorników wodnych, „Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska. Instytut Badawczo-Rozwojowy Inżynierii Lądowej i Wodnej „Euroexbud”. Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej Zarząd Oddziału Ziemi Kaliskiej” 2010, 2, s. 33-43.
• [2] Fiedler K., Bezpieczeństwo budowli wodnych, Wydawnictwo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych, 1981.
• [3] Lecornu J., Dam safety: from the engineer’s duty to risk management, „The International Journal on Hydropower and Dams” 1998, 6, s. 53-56.
• [4] Jansen R.B., Dams and Public Safety (A Water Resources Technical Publication), Books Express Publishing, 2011.
• [5] Połoński M., Pruszyński K., Ryzyko projektowania przedsięwzięć inżynierskich, „Wiadomości Projektanta Budownictwa” 2008, 1, s. 23-27.
• [6] Lach S., The application of selected statistical tests in the detection and removal of outliers in water engineering data based on the example of piezometric measurements at the Dobczyce dam over the period 2012-2016, E3S Web of Conferences, 2016, 45, s. 1-8.
• [7] Kledyński Z., Monitoring i diagnostyka budowli hydrotechnicznych. Cz. 1, „Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne” 2011, 2, s. 54-61.
• [8] Lach S., Opyrchał L., Using the modified scalar product approach for testing the direction of seepage through the earth-fill dam in Pieczyska, „Journal of Water and Land Development” 2017, 33, s. 89-98.
• [9] Kledyński Z., Monitoring i diagnostyka budowli hydrotechnicznych. Cz. 2, „Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne” 2011, 3, s. 36-38.
• [10] Mirosław-Świątek D., Kembłowski M., Jankowski W., Application of the Bayesian Belief Nets in dam safety monitoring, „Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Land Reclamation” 2012, 44, s. 25-33.
• [11] Bałus S., Boros-Meinike D., Drzyżdżyk W., Fiedler K., Olszewski A., Osuch-Chacińska L., Ryżak R., Stanach-Bałus K., Kaskada rzeki Soły - Zbiorniki Tresna, Porąbka, Czaniec, Seria: Monografie Budowli Hydrotechnicznych w Polsce, IMGW, RZGW w Krakowie, 2007.
• [12] Materiały udostępnione przez RZGW Kraków.
• [13] Barnett V., Lewis T., Outliers in Statistical Data, Wiley, 1994.
• [14] Grubbs F.E., Procedures for detecting outlying observations in Samples, „Technometrics” 1969, 11, s. 1-21.
• [15] Konieczka P., Namieśnik J., Zygmunt B., Ocena i kontrola jakości wyników pomiarów analitycznych, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2014.
• [16] Davies P.L., Statistical evaluation of interlaboratory tests, Fresenius’ „Zeitschrift für analytische Chemie” 1988, 331, s. 513-519.
• [17] Gibbons R.D., Statistical methods for groundwater monitoring, Wiley, 1994.
• [18] Traple J., Twardowski K., Uwagi do wątpliwych wyników pomiarów, „Wiertnictwo. Nafta. Gaz” 2006, 23, s. 699-714.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).