Janowiec koło Barda – dawny ośrodek górniczy, w świetle badań archiwalnych terenowych, inwentaryzacyjnych i dendrochronologicznych

• Autorzy: Stysz M. , Mączka M. , Szychowska-Krąpiec E.

Warianty tytułu

EN

Janowiec nearby Bardo – the old mining centre, according to the archives, field, cataloguing and dendrochronological research

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia odkrycie pozostałości dawnego górnictwa w Janowcu koło Barda, gdzie odnaleziono nieznane dotąd relikty XVI- i XVIII-wiecznych wyrobisk górniczych. Opisuje przeprowadzone w latach 2012–2014 badania archiwalne, terenowe, inwentaryzacyjne i dendrochronologiczne. Podczas badań terenowych zlokalizowano wloty dawnych sztolni. W niektórych z nich przeprowadzono prace udostępniające, które pozwoliły na udokumentowanie zasypanych fragmentów wyrobisk. W jednym z wyrobisk na podstawie zachowanych fragmentów obudowy, wykonano opróbowanie dendrochronologiczne. Na podstawie przeprowadzonych badań podjęto udaną próbę odtworzenia historii poszukiwań górniczych w rejonie Janowca.

EN

The article discusses the new discovery of the 16th and 18th century mining remnants in Janowiec near Bardo Śląskie and describes archive, field, cataloguing and dendrochronological research performed between 2012 and 2014. During the territorial research the gates to four past adits were located. Some of them have been prepared to enable document making of the over helmed excavated passages. On the basis of the remains left, dendrochronological trials were performed in one of them. Furthermore a successful trial of historical creation connected with the mining research in the area of Janowiec was performed.

Słowa kluczowe

PL

historia górnictwa; relikty dawnych wyrobisk górniczych; Janowiec; Góry Bardzkie

• Wydawca: Stowarzyszenie Naukowo-Edukacyjne Terra Minera
• Czasopismo: Hereditas Minariorum
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 1
• Strony: 9--28
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., rys.

Twórcy

autor

Stysz M.

• Badacz historii górnictwa

autor

Mączka M.

• Archiwum Państwowe w Katowicach, 40–145 Katowice, ul. Józefowska 104

autor

Szychowska-Krąpiec E.

• Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, 30–059 Kraków, al. Mickiewicza 30

Bibliografia

• 1. AP Wrocław, Zespół – Księstwo Ziębickie, sygn. 47.
• 2. ALBERT F., 1937. Das Glatzer Alaunbergwerk, gen. „die Gottesgabe”. [W:] Unsere Heimat: s.111.
• 3. Am Born der Heimat für jung und alt un Kreise Frankenstein (praca zbiorowa), 1926. Wyd. E. Philipps Buchandlung Gmbh. Frankenstein.
• 4. BÜSCHING A.F., 1792. Erdbeschreibung welcher die bereinigten Niederlande, Helvetien, Schlesien und Glatz. Wyd. C. E. Bohn. Hamburg.
• 5. CWOJDZIŃSKI S., KOZDRÓJ W., 2007. Sudety – przewodnik geoturystyczny. Wyd. PIG. Warszawa.
• 6. ĆMIELEWSKI B., 2009. Koncepcja monitoringu stanu bezpieczeństwa osuwiska w Janowcu metodami geodezyjnymi i teledetekcyjnymi. Materiały konferencyjne 10th Workshop of Recent Geodynamics of the Sudeten and Adjacent Areas. Szklarska Poręba.
• 7. FECHNER H., 1901. Geschichte des schlesischen Berg und Hüttenwesens in der Zeit Friedrichs der Grossen, Friedrich Wilhelm’s II und Friedrich Wilhelm’s III, 1741 bis 1806. Zeitschr. für des Berg-, Hütten- und Salinen-Wesen im Preussischen Staate. Berlin.
• 8. FINCKH L., 1924. Erlauterungen zur Geologische Karte von Preussen, Blatt Frankenstein. Kgl. preuss. geol. L.A. Berlin.
• 9. FINCKH L., 1926. Das Alaunbergwerk bei Johnsbach. [W:] Unsere Heimat, 9, Juni.
• 10. FINCKH L., 1924. Karte von Preussen und benachbarten deutschen Blatt Frankenstein. Kgl. preuss. geol. L.A. Berlin.
• 11. GERHARD C.A., 1776. Beitrage zur Chymie und Geschichte des Mineralreichs. Wyd. Ch. F. Himburg.Berlin.
• 12. HEINTZE K B., 1817. Sammlung von Nachrichten über die Konigliche freie Bergstadt Reichenstein. Breslau.
• 13. HERTTWIG CH., 1734. Neues und Vollkommenes Bergbuch und Bergwercks Gebrauchen. Wyd. J. Ch. Zimmermans. Dresden und Leipzig.
• 14. HOENNICKE J.A., 1857. Die Mineral Quellen der Provinz Schlesien in physikalisch-chemischer, geognostischer und medizinisch-praktischer Beziehung. Wyd. A. Leuckart. Wohlau.
• 15. KAHLO J.G., 1757. Denkwurdigkeiten der Koniglichen Preusischen souverainen Grafschaft Glatz vonihremersten Ursprunge bis auf gegenwartige Zeiten. Berlin und Leipzig.
• 16. KLEMENZ P., 1926. Mein Heimatort. [W:] Am Born der Heimat für jung und alt um Kreise Frankenstein. Wyd. E. Philipps Buchandlung Gmbh.
• 17. KRUNITZ J.G., 1791. Okonomisch-technologische Encyklopadie. Berlin.
• 18. KRUNITZ J.G., 1827. Okonomisch-technologische Encyklopadie. Berlin.
• 19. NORRMANN G., 1786. Geographisches und historisches Handbuch der Lander Volker und Staatenkunde. Wyd. B. G. Hoffmann. Hamburg.
• 20. Oekonomische Nachrichten der Patriotischen Gesellschaft In Schlesien, XLVI Stuck. 20 November 1773, s. 368.
• 21. RAUMER K., 1819. Das Gebirge Nieder-Schlesiens der Grafschaft Glatz, geognostisch dargestellt, Wyd.G. Reimer. Berlin.
• 22. RAUWEN J., 1597. Cosmographia, das ist: Eine schöne, richtige und volkomliche Beschribung des göttlichen Geschöpffs Himmels und der Erden. Franckfort am Mann.
• 23. SCHIEFER H., 1775. Grund und Seiger Riss von dem zu Johnsbach umgehenden Bergbau das Goettliche Glück genant lieget ohnweit Wartha unter dem Furstlichen Kloster Gestift Camenz als Grundherrschaft gehorig und wird dieser Bau von einer Gewerkschaft gebauet. AP Katowice. Mapy górnicze OBB.
• 24. SZYCHOWSKA-KRĄPIEC E., STYSZ M., MĄCZKA M., 2014. Odkrycie i inwentaryzacja pozostałości dawnego górnictwa w Janowcu koło Barda. [W:] Materiały X Konferencji Dziedzictwo i historia górnictwa oraz wykorzystanie pozostałości dawnych robot górniczych, Wieliczka 9–11.04.2014: s. 47–49. Inst. Górn. Polit. Wr. Wrocław.
• 25. WUTKE K., 1900. Codex Diplomaticus Silesiae. Bd. XX–XXI. Breslau.
• 26. ZAGOŻDŻON P., ZAGOŻDŻON K., 2014. Badania geologiczne – element kompleksowego rozpoznania sztolni Hermannloch (Janowiec koło Barda, Sudety). [W:] Materiały X Konferencji Dziedzictwo i historia górnictwa oraz wykorzystanie pozostałości dawnych robot górniczych, Wieliczka 9–11.04.2014: s. 60–61. Inst. Górn. Polit. Wr. Wrocław.
• 27. ZIVIER E., 1900. Akten und Urkunden zur Geschichte des Schlesischen Bergwesens. Kattowitz.