Wyniki badań architektonicznych piwnic kamienicy przy ulicy Ruskiej 32/33 we Wrocławiu

• Autorzy: Kleszcz Justyna , Kmiecik Piotr

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK71BASEMENT

Warianty tytułu

EN

Results of architectural research of the basement in the tenement house located at 32/33 Ruska Street in Wrocław

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Artykuł stanowi próbę analizy przekształceń, jakie miały miejsce na przestrzeni wieków w sposobie kształtowania zabudowy kwartałowej w obszarze poszerzenia zakresu lokacyjnego Wrocławia. Przyczynkiem do podjęcia niniejszej analizy były wyprzedzające badania architektoniczne, przeprowadzone w obrębie piwnic przy ulicy Ruskiej 32/33, co wraz z bogatym źródłem ikonograficznym stanowi uzupełnienie i poszerzenie stanu wiedzy nad architekturą i urbanistyką tej części miasta od czasów średniowiecznych. Istotnym elementem pracy jest stworzenie katalogu zapraw budowlanych zastosowanych w obiekcie ze względu na możliwość jednoznacznego datowania, co stanowi istotne ułatwienie dla przyszłych badań na tym obszarze. Wyniki badań potwierdziły również, że aktualna zabudowa zajmuje dwie sąsiednie parcele średniowieczne.

EN

This paper presents an analysis of transformations that have taken place over the centuries in the manner of development of the block buildings in the area of the extension of the city limits of Wrocław. The reason behind this analysis was advance architectural research, which took place in the basement of the tenement house of 32/33 Ruska Street, which, together with rich iconographic sources, complements and extends the state of knowledge on architecture and urban planning of this part of the city since the Middle Ages. An important element of the work is cataloguing of building mortars used in the building due to the possibility of unambiguous dating, which is a significant facilitation for future research in the area. The results of the research also confirmed that the current buildings occupy two adjacent medieval plots.

Słowa kluczowe

PL

Wrocław; ulica Ruska; badania; archeologiczno-architektoniczne; kamienica

EN

Wrocław; Ruska Street; archaeological and; architectural research; tenement house

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2022
• Tom: Nr 71
• Strony: 151--167
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., il., fot.

Twórcy

autor

Kleszcz Justyna

• Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Opolskiej

• https://orcid.org/0000-0002-7571-6367

autor

Kmiecik Piotr

• Instytut Przyrodniczo-Techniczny Akademii Nauk Stosowanych Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu

• https://orcid.org/0000-0003-1652-3933

Bibliografia

• Archiwalia / Archive materials
• 1. Die Neubauten in Breslau auf alter und neuer Baustelle von 1871 bis 1910, Kunstanstalt F. Pietsch, Breslau 1911, https://bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/31868/edition/41277 (dostęp: 29 VII 2022).
• 2. Heinrich Simon, Zeichnung zum Umbau eines Wohnhauses Reuschestrasse No 32–33, Breslau 1879, Archiwum Budowlane Miasta Wrocławia, teczka 3674, sygn. 37 79.
• 3. Vroom Frederik Hendriks, Gross Friedrich, Wratislavia, [w:] Georg Braun, Franz Hogenberg, Civitates Orbis Terrarum, t. 4, Kolonia 1588.
• 4. Zeichnung zum Umbau eines Wohnhauses Reuschestrasse No 32–33, Breslau 1867, Archiwum Budowlane Miasta Wrocławia, teczka 3674, sygn. 24 67.
• Teksty źródłowe / Source texts
• 5. Amtlicher Plan der Hauptstadt Breslau, Dortmund 1939.
• 6. Schleuen Johann David, Ichnographica Urbis Wratislaviensis Delineatio... ad Complementum Tabulae geographicae Diocesim Silesiae, Norymberga 1752.
• 7. Wehrner Friedrich Bernhard, Topographia Seu Compendium Silesiae. Pars II. W kolekcji Biblioteki Uniwersytetu Wrocławskiego, sygn. IV F 113b, vol. 2, 1750–1800.
• 8. Weiner Bernard, Contrafactur der Stadt Breslau. 1562. Breslau 1929, https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/36165/edition/39530 (dostęp: 6 V 2021).
• Opracowania / Secondary sources
• 9. Biuro Rozwoju Wrocławia, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Wrocławia, Wrocław 2018, https://gis.um.wroc.pl/imap/?gpmap=Studium2018 (dostęp: 20 VI 2021).
• 10. Chorowska Małgorzata, Kształtowanie się działek przyrynkowych w XIII–XIV w. na bazie kurii lokacyjnej o wymiarach 60 x 120 stóp, [w:] Atlas historyczny miast polskich, t. 4: Śląsk, red. Marta Młynarska-Kaletynwa, z. 1: Wrocław, red. Marta Młynarska-Kaletynowa, Wrocław 2001.
• 11. Chorowska Małgorzata, Regularna sieć ulic. Powstanie i przemiany do początku XIV w., [w:] Wratislavia Antiqua, t. 11, Ulice średniowiecznego Wrocławia, red. Jerzy Piekarski, Krzysztof Wachowski, Wrocław 2010.
• 12. Chorowska Małgorzata, Średniowieczna kamienica mieszczańska we Wrocławiu, Wrocław 1994.
• 13. Chorowska Małgorzata, Demidziuk Krzysztof, Eysymontt Rafał, Goliński Mateusz, Kościk Elżbieta, Lasota Czesław, Legendziewicz Andrzej, Namysłów, z. 11, [w:] Atlas historyczny miast polskich, t. 4: Śląsk, red. Marta Młynarska-Kaletynowa, Wrocław 2015a.
• 14. Chorowska Małgorzata, Eysymontt Rafał, Firszt Stanisław, Goliński Mateusz, Lasota Czesław, Młynarska-Kaletynowa Marta, Niedzielenko Andrzej, Rozpędowski Jerzy, Wiszewski Przemysław, Legnica, z. 9, [w:] Atlas historyczny miast polskich, t. 4: Śląsk, red. Marta Młynarska Kaletynowa, Wrocław 2009.
• 15. Chorowska Małgorzata, Eysymontt Rafał, Frankowska Maria, Kościk Elżbieta, Młynarska-Kaletynowa Mata, Moździoch Sławomir, Siehankiewicz Marcin, Oła-wa, z. 12, [w:] Atlas historyczny miast polskich, t. 4: Śląsk, red. Marta Młynarska-Kaletynowa, Wrocław 2015b.
• 16. Chorowska Małgorzata, Lasota Czesław, Kamienica mieszczańska w Świdnicy. Karczma i mieszkanie w XIII–XVIII w., Wrocław 2013.
• 17. Chorowska Małgorzata, Lasota Czesław, O średniowiecznej kamienicy wrocławskiej na tle socjotopografii Starego Miasta, [w:] Architektura Wrocławia, t. 1: Dom, red. Piotr Dacko, Jerzy Rozpędowski, Wrocław 1995.
• 18. Gąsior Maria, Bartz Wojciech, Raczyk Jerzy, Jaciów Paulina, Badania zapraw, [w:] Wratislavia Antiqua, t. 21:Cmentarz Salwatora. Pierwsza nekropolia wrocławskich protestantów, red. Krzysztof Wachowski, Wrocław 2015.
• 19. Goliński Mateusz, Fortyfikacje miejskie Wrocławia w XIII–XIV w., „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1986, z. 29.
• 20. Goliński Mateusz, Socjotopografia późnośredniowiecznego Wrocławia (przestrzeń – podatnicy – rzemiosło), Wrocław 1997.
• 21. Krzywka Maciej, Parcelacja i zagospodarowanie bloku zabudowy pomiędzy ulicami Kiełbaśniczą, Ruską, Rzeźniczą i św. Mikołaja a zagadnienie I lokacji Wrocławia. Działka, zabudowa, mieszkańcy, praca doktorska pod kierunkiem M. Chorowskiej, Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2012.
• 22. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) – stan na 30 czerwca 2020 roku, 2020, s. 230, https://nid.pl/zasoby/rejestr-zabytkow-zasoby/ (dostęp: 20 VI 2021).
• 23. Prarat Maciej, Zimna-Kawecka Karolina, Protection of Tenement Houses in Toruń – Analysis of One Hundred Years of Experiences, and Forecasts, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2020, nr 63.
• 24. Pudełko Janusz, Próba pomiarowej metody badania planów niektórych miast średniowiecznych w oparciu o zagadnienie działki, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” 1964, t. 9, z. 1.
• 25. Węcławowicz-Gyurkovich Ewa, To Demolish or Preserve for Posterity, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2020, nr 62.
• Dokumentacja / Documentation
• 26. Karst Mariusz, Badania architektoniczne budynków na terenie Starego Miasta we Wrocławiu. Kamienica ul. Ruska 34, Wrocław 1989, maszynopis w archiwum IHA-SziT.
• 27. Lasota Czesław, Zając Czesław, Badania architektoniczne na terenie Starego Miasta we Wrocławiu, kamienica ul. Ruska 32/33, IHASziT, raport serii sprawozdanie nr S-231/89, Wrocław 1989, rękopis w archiwum urzędu Miejskiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu, sygn. No. A 1982/90, Wrocław 1989.