Zapotrzebowanie na wodę i efektywność jej wykorzystania przez łąkę górską w warunkach zróżnicowanego uwilgotnienia gleby

• Autorzy: Misztal A.

Warianty tytułu

EN

Requirement for water and the efficiency of its utilisation by the mountain meadow at diversified soil moisture

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań ze stacji klimatyczno-lizymetrycznej IMUZ w Jaworkach. Badania prowadzono w lizymetrach o powierzchni 0,2 m² i głębokości profilu glebowego 1 m, wypełnionych glebą brunatną właściwą wytworzoną z gliny średniej na glinie lekkiej. Zróżnicowanie uwilgotnienia gleby osiągnięto przez utrzymywanie w lizymetrach stałego poziomu wody gruntowej na głębokości 0,3 m, 0,6 m, 1,0 m i bez wody gruntowej. Prezentowane w opracowaniu wyniki dotyczą ilości wody zużywanej na ewapotranspirację przez łąkę górską w warunkach zróżnicowanego uwilgotnienia gleby oraz jego wpływu na wysokość uzyskiwanych plonów, jak również efektywność wykorzystania wody przez roślinność łąkową. Stwierdzono istotną zależność zarówno ewapotranspiracji, jak i efektywności produkcyjnej wody łąki górskiej od wysokości uzyskiwanych plonów. Niekorzystnie na efektywność wykorzystania wody wpływa utrzymywanie w tych warunkach stałego poziomu wody gruntowej na głębokości 0,3 i 0,6 m.

EN

The paper presents the results of analyses performed at the climatic and lysimetric station of IMUZ at Jaworki. Studies were carried out in lysimeters of the area of 0.2 sq. m. and of the soil profile depth of 1 m, filled with the proper brown soil made of medium clay on light clay. Diversified soil moisture was obtained by maintaining constant level of ground water in lysimeters at depths of 0.3 m, 0.6 m, 1.0 m and without ground water. Results presented in this paper refer to the quantity of water used on evapotranspiration by the mountain meadow in conditions of diversified soil moisture, to its impact on obtained yields and to the efficiency of water use by meadow vegetation. Significant dependence was found of both the evapotranspiration and productive efficiency of water on obtained yields. Increased yields caused by nitrogen fertilisation increased the efficiency of water use by the meadow. Maintaining groundwater levels at constant depths of 0.3 m and 0.6 m unfavourably affected the efficiency of water use.

Słowa kluczowe

PL

łąka; zróżnicowane uwilgotnienie gleby; plon; ewapotranspiracja; efektywność produkcji wody

EN

meadow; diversified soil moisture; yield; evapotranspiration; productive efficiency of water

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2002
• Tom: T. 2, z. 2
• Strony: 73--86
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., wykr.

Twórcy

autor

Misztal A.

• Małopolski Ośrodek Badawczy IMUZ, ul. Ułanów 21b, 31-450 Kraków; tel. [phone]

Bibliografia

• DOBRZAŃSKI B., GLIŃSKI J., GUZ T., POMIAN J., 1958. Gleby terenu dorzecza Białej Wody. Rocz. Nauk Rol. Ser. F t. 72 z. 3 s. 963–993.
• DOORENBOS J., KASSAM A.H., 1986. Yield response to water. FAO Irrigation and Drainage Paper 33.
• DRUPKA S., KUŹNIAR A., 1989. Zależność plonu od ewapotranspiracji rzeczywistej przy niepełnym pokryciu niedoborów wody glebowej w warunkach ograniczonych zasobów wody do nawodnień. Załącznik do Instrukcji potrzeb i niedoborów wodnych roślin uprawnych i użytków zielonych. Falenty: IMUZ maszyn.
• GRUSZKA J., 1999. Efekt deszczowania życicy wielokwiatowej na czarnoziemach kujawskich. Wiad. IMUZ t. 20 z. 1 s. 87–101.
• HESS M., 1965. Piętra klimatyczne polskich Karpat Zachodnich. Zesz. Nauk UJ. Prace Geogr. z. 11 ss. 258.
• JANCZARSKI E., 1976. Bonitacja klimatyczna polskich Karpat Zachodnich metodą M. Hessa (na przykładzie obszaru znajdującego się w granicach województw: nowosądeckiego, bielskiego, miejskiego krakowskiego i tarnowskiego). Wiad. Meteorol. i Gosp. Wod. t. 3 z. 1 s. 13–31.
• KACA E., MARTYNIAK L., SZYMCZAK E., 1998. Ewapotranspiracja i plonowanie runi łąkowej na glebie mineralnej w warunkach nawodnień podsiąkowych. Wiad. IMUZ t. 19 z. 3 s. 83–103.
• KOPEĆ S., MISZTAL A., CZEMERDA A., 1985. Kształtowanie się podstawowych czynników klimatycznych w Jaworkach w latach 1956–1980. Wiad. IMUZ t. 15 z. 2 s. 265–298.
• KOPEĆ S., MISZTAL A., NOWAK K., 1992. Kształtowanie się podstawowych czynników klimatycznych w rejonie Jaworek w latach 1981–1990. Mater. Inf. 19. Falenty: IMUZ ss. 28.
• ŁABĘDZKI L., 1997. Potrzeby nawadniania użytków zielonych – uwarunkowania przyrodnicze i progno-zowanie. Rozpr. Habil. Falenty: Wydaw. IMUZ ss.121.
• MISZTAL A., 1980. Zużycie wody na ewapotranspirację łąki i pastwiska w warunkach górskich. Falenty: IMUZ pr. dokt. maszyn. ss. 91.
• MISZTAL A., 1982. Prawdopodobieństwo wystąpienia niedoborów wodnych na łące i pastwisku górskim. Wiad. Melior. nr 6 s. 105–107.
• MISZTAL A., 1996. Charakterystyka agroklimatyczna regionu Jaworek. Wiad. IMUZ t. 18 z. 4 s. 95–109.
• MISZTAL A., 2000. Odpływ wody i ewapotranspiracja w warunkach zróżnicowanego rolniczego użytko-wania gleby górskiej w rejonie Małych Pienin. Rozpr. Habil. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 119.
• MOSIEJ J. 1996. Metoda oceny wpływu wilgotności gleby i ewapotranspiracji na wysokość plonów w warunkach nawodnień. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 438 s. 141–146.
• PAWŁAT H., 1990. Ewapotranspiracja nawadnianych zbiorowisk trawiastych w warunkach zróżnicowanego nawożenia. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 390 s. 121–133.
• PIEKUT K., 1997. Stan zrównoważenia ekosystemów łąkowych w warunkach zróżnicowanej gospodarki wodno-pokarmowej. Rozpr. Nauk. i Monogr. Warszawa: Wydaw. SGGW ss. 120.
• PRZEDPEŁSKA W., 1993. Zmienność sum opadów atmosferycznych uśrednionych dla obszaru Polski. Wiad. IMGW t. 16 z. 1 s. 17–31.
• ROGUSKI W., KASPERSKA W., ŁABĘDZKI L., 1996. Warunki termiczne i opadowe w Bydgoszczy w latach 1945–1994 na tle lat 1848–1930. Wiad. IMUZ t. 19 z. 1 s. 7–21.
• SZUNIEWICZ J., CHRZANOWSKI S., 1996. Współczynniki roślinne do obliczania ewapotranspiracji łąki trzykośnej na glebie torfowo-murszowej w Polsce północno-wschodniej. Wiad. IMUZ t. 18 z. 4 s. 109–118.
• ŚLUSARCZYK E., 1979. Określenie retencji użytecznej gleb mineralnych dla prognozowania i projektowania nawodnień. Melior. Rol. nr 3 s. 1–10.