Sztuka zakłóceń: awangarda transformatywna i idekompozycja publicznej przestrzeni symboli

• Autorzy: Wołek M.

Identyfikatory

DOI

10.29119/1641-3466.2018.123.40

Warianty tytułu

EN

Transformative avant-garde and disintegration of symbols in public sphere

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia koncepcję sztuki transformatywnej, której przedmiotem i artystycznym tworzywem staje się komunikacyjna struktura przestrzeni publicznej. Dla artystów transformatywnych problem stanowi istnienie uprzywilejowanego przekazu – przekazu, który tłumi inne przekazy oraz sprawia, że to, co Inne oficjalnej, uśrednionej opinii musi wydawać się dziwaczne, niewygodne, czy wstydliwe. Transformatywiści, operując w ramach podziału ról komunikacyjnych pojmują swoją sztukę jako nagłaśnianie mniejszości. Przekazywanie tuby zagłuszonym. Artystyczne projekty, mieszczące się w kategorii transformatywnych, posiadają trzy cechy istotne: po pierwsze – diagnozują stan pewnej grupy upośledzonej pod względem reprezentacji w przekazie społecznym, po drugie – sprawiają, że dana grupa staje się widoczna w przestrzeni publicznej, po trzecie – projektują sytuacje komunikacyjne oraz dekomponują i zakłócają artykulacje hegemoniczne, a dzięki temu, choćby chwilowo reorganizują semiotyczne praktyki władzy.

EN

This article presents the concept of transformative art, a genre whose subject matter and very artistic fabric challenges the communication structure within public spaces. The existence of privilege officially bestowed upon certain communication structures creates a dilemma for transformative artists. This officially sanctioned privilege muzzles competing ideas and creates the impression amongst the general public that other, alternative ideas are strange, awkward and embarrassing. Transformative artists, dealing within the division of communicative roles, see their art as the voice of minorities, whose suppressed message they convey. Artistic projects within the category of transformative art possess three vital features: firstly, they diagnose the state of minority groups whose social communications are underprivileged. Secondly, they make this group noticeable in the public sphere and thirdly, they create situations in which, at least for a time, they deconstruct, interfere with and reorganize the semiotic practices of the hegemonic power.

Słowa kluczowe

PL

sztuka transformatywna; awangarda; sztuka społeczna; sztuka zaangażowana; przestrzeń publiczna; komunikacja

EN

transformative art; avant-garde; socially art; engaged art; public sphere; communication

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2018
• Tom: z. 123
• Strony: 585--595
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz.

Twórcy

autor

Wołek M.

• Uniwersytet Śląski, Katowice

Bibliografia

• 1. Bishop C., and Zmyślony I. (2017.08.7). Lekkie rozczarowanie. Rozmowa z Clair Bishop. Retrived from http://www.dwutygodnik.com/artykul/6460-lekkie-rozczarowanie.html.
• 2. Bishop C. (2015). Sztuczne piekła. Sztuka partycypacyjna i polityka widowni. Warszawa: Wydawnictwo Bęc Zmiana.
• 3. Bourriaud N. (2012). Estetyka relacyjna. Kraków: Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK.
• 4. Carroll N. (2002). Sztuka a krytyka etyczna: przegląd najnowszych kierunków badań. Teksty drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja, 1/2 (73/74) , pp. 81-115.
• 5. Cauvel J. (1999). The Transformative Power of Art: Li Zehou's Aesthetic Theory. Philosophy East and West, Vol. 49, No. 2, "Subjectality" 主體性: Li Zehou and His Critical Analysis of Chinese Thought, pp. 150-173. doi: 10.2307/1400200
• 6. Eco U. (1998). Semiologia życia codziennego. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
• 7. Heidegger M. (1994). Bycie i czas. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 8. Lacy S. (1995). Cultural Pilgrimages and metaphorical Journeys. In. S. Lacy (Eds.), Mapping the Terrain. New Genre Public Art (pp. 19- 47). Seattle, Washington: Bay Press.
• 9. Levine C. (2013). Od prowokacji do demokracji. Czyli o tym, dlaczego potrzebna nam sztuka. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA.
• 10. Marcuse H. (1991). Człowiek jednowymiarowy. Badania nad ideologią rozwiniętego społeczeństwa przemysłowego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• 11. Mouffe Ch. (2017.08.11). Agonistyczne przestrzenie publiczne i polityka demokratyczna. Retrived from http://recyklingidei.pl/mouffe-agonistyczne-przestrzenie-publiczne-polityka-demokratyczna
• 12. Mouffe Ch. (2018.08.26). Kritik als gegenhegemoniale Intervention. Retrived from http://transform.eipcp.net/transversal/0808/mouffe/de
• 13. Mouffe Ch. (2007). Polityka i polityczność, Krytyka polityczna 11/12, pp.150-163.
• 14. Preminger S. (2018.07.2). Transformative art: art as means for long-term neurocognitive change. Retrived from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3334843/
• 15. Pustoła M. (2007). Nie zakochuj się we władzy. In J. Rancière. Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka (pp. 5-33.) Kraków: Korporacja Ha!art.
• 16. Rajkowska J. (2018.08.3). Linie Lotnicze, projekt publiczny, dwukanałowa projekcja wideo, 23'. Retrived from http://www.rajkowska.com/pl/projektyp/73
• 17. Rajkowska J., and Żmijewski A. (2018.08.3). Sztuka publicznej możliwości. Z Joanną Rajkowską rozmawia Artur Żmijewski. Retrived from http://www.rajkowska.com/pl/teksty/42
• 18. Rancière J. (2007a). Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka. In J. Rancière. Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka (pp. 65-95). Kraków: Korporacja Ha!art.
• 19. Rancière J. (2007b). Estetyka jako polityka. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• 20. Rancière J. (2007c). Rewolucja estetyczna i jej skutki. Sploty autonomii heteronomii. In J. Rancière J. Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka (pp. 115-146). Kraków: Korporacja Ha!art.
• 21. Williams T. T., and Austin M. (2006). The Transformative Power of Art: An Interview with Terry Tempest Williams. In M. Austin. A Voice in the Wilderness. Conversations with Terry Tempest Williams (pp. 115-130). Logan, Utah: Utah State University Press.
• 22. Wodiczko K., and Ostolski A. (2015). Wodiczko. Socjoestetyka. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• 23. Wodiczko K. (2014). Awangarda Transformatywna. Manifest teraźniejszości. Szum 6. Suplement, pp. 1-28.
• 24. Wodiczko K. (1999). City Hall Tower Projection, Kraków (1996). In K. Wodziczko. Critical Vehicles. Writings, Projects, Interviews (pp. 64-67). Cambridge, Massachusetts London, England: MIT Press.
• 25. Wodiczko K. (2008). Miasto, demokracja i sztuka. In Krzysztof Wodiczko. Doktor „honoris causa” Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu (pp. 33-47). Poznań: Akademia Sztuk Pięknych w Poznaniu.
• 26. Wodiczko K. (2018.08.20). The Tijuana Projection (2001), Retrived from https://www.krzysztofwodiczko.com/public-projections/#/new-gallery-79/
• 27. Wołek M.: The Concept of Responsible Design by Viktor Papanek and Krzysztof Wodiczko. W druku.
• 28. Żmijewski A. (2007). Stosowane sztuki społeczne. Przychodzi sztuka do polityki, Krytyka polityczna 11/12, pp. 14-24.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).