Edukacja przez naturę. Ekologiczne place zabaw dla dzieci – geneza

• Autorzy: Kleszcz J.

Identyfikatory

DOI

10.5277/arc160210

Warianty tytułu

EN

Education through nature. Ecological playgrounds – the genesis

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Ekologiczne place zabaw dla dzieci powstały jako kolejny etap rozwoju formy zorganizowanej rekreacji dzieci, dostępnych dla ogółu społeczeństwa. Ich geneza wiąże się z jednej strony z pojawieniem się i rozwojem pojęcia rozwoju zrównoważonego, rozpropagowania pojęcia ekologii i wszelkich idei, w tym związanych z edukacją, bazujących na nim. Stwierdzenie jednak, że ekologiczne place zabaw wywodzą się tylko i wyłącznie z nurtu architektury „eko”, projektowania świadomego społecznie, byłoby znacznym spłycaniem problemu. Na powstanie nowej formy placów ekologicznych miały wpływ doświadczenia znacznie wcześniejsze niż samo ogłoszenie konwencji w Rio de Janeiro. Należą do nich doświadczenia II wojny światowej i architektura czasów wojennych, lecz również rozwój psychologii poznawczej i świadomość procesu psychologicznego rozwoju człowieka w ciągu jego życia. W artykule przedstawiono analizę aktualnego stanu badań nad kształtowaniem formalnym i treściowym placów zabaw dla dzieci na świecie i w Polsce. Ich rozwój doprowadził współcześnie do wytworzenia formy ekologicznych placów zabaw. Praca ukazuje również wiele zjawisk, które przyczyniły się do stworzenia pewnych ogólnoświatowych tendencji w formalnym kształtowaniu przestrzeni dla dzieci powiązanych z nurtem projektowania proekologicznego.

EN

Ecological playgrounds for children were being erected as another stage of development of organized form of children recreation, playground, playfields or city gardens accessible to common society. Its genesis is bound with creating and evolving the term of sustainable development, ecology and all the other ideas, considering education and basing on the original term. However the statement that ecological playgrounds take their origin from no more than the “eco” design concept, social-conscious design would be indisputably shallowing the problem to its basic conditions. There were a few more elements which influenced the process of creating a new form of sustainable, the so called – ecological playgrounds, older than the WHO agenda from Rio de Janeiro conference itself. Among them, there was the experience of World War II and the so called “architecture of war time”, but also development of cognitive psychology and consciousness of human development as a psychological process. The article presents an analysis of the current state of research on the evolution of formal and essential formation of playgrounds for children in the global and Polish scale, which has resulted in developing nowadays a form of ecological playgrounds. It also shows a series of events that contributed to the creation of some global trends in the formal formation of space for children associated with the pro-ecological design.

Słowa kluczowe

PL

fiksacja funkcjonalna; naturalny plac zabaw; plac zabaw edukacyjny

EN

functional fixedness; natural playscape; educational playground

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 2 (46)
• Strony: 125--140
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., tab., il.

Twórcy

autor

Kleszcz J.

• Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego/Faculty of Civil Engineering, Architecture and Environmental Engineering, University of Zielona Góra.

Bibliografia

• [1] Guildford J.P., Natura inteligencji człowieka, PWN, Warszawa 1978, 278–334.
• [2] Louv R., Ostatnie dziecko lasu, Grupa Wydawnicza Relacja, Warszawa 2014.
• [3] Potter D., Risk and Safety in Play: The law and practice for adventure playgrounds, Taylor & Francis, Routledge, Oxford 1997.
• [4] Pracownia K., Przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach. Konsultacje architektoniczno-krajobrazowe, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Kraków 2014, https:// pl.scribd.com/document/237237476/Przyrodnicze-azyle-w-miejskich- przedszkolach#from_embed [accessed: 20.04.2016].
• [5] Komorowska A., Plac zabaw bez zabawek, „Zieleń Miejska” 2009, Nr 4, http://e-czytelnia.abrys.pl/zielen-miejska/2009-4-407/sport-i-rekreacja- 4046/plac-zabaw-bez-zabawek-9745 [accessed: 31.05.2015].
• [6] Komorowska A., Wielki powrót do natury, „Zieleń Miejska” 2009, Nr 8, http://e-czytelnia.abrys.pl/zielen-miejska/2009-8-425/ksztaltowanie- przestrzeni-4257/wielki-powrot-do-natury- 10165s [accessed: 31.05.2015].
• [7] Szczepańska M., Miasto-ogród jako przestrzeń zamieszkania, pracy i rekreacji – dawniej i dziś, „Studia Periegetica. Zeszyty Naukowe Wielkopolskiej Wyższej Szkoły Turystyki i Zarządzania w Poznaniu” 2011, Nr 6, 77–89.
• [8] Walker M., Zieleń w osiedlach i koloniach robotniczych, [w:] Bożek G., Historyczne osiedla robotnicze, Katowice 2005, 70–76.
• [9] Majdecki L., Historia ogrodów, PWN, Warszawa 1978, 781– 782.
• [10] Duda E., Doktor Henryk Jordan (1842–1907) w 150-lecie Zieleni Miejskich w Krakowie, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Kraków 1977.
• [11] Smarzyński H., Henryk Jordan – pionier nowoczesnego wychowania fizycznego w Polsce, PWN, Kraków 1958, 213.
• [12] Żmichrowska M.J., Działalność pedagogiczna Henryka Jordana (1842–1907), „Prace Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości, Zeszyty Pedagogiczno-Muzyczne” 2012, 18/2, 7–15.
• [13] Torowska J., Park im. dra Henryka Jordana w Krakowie, Ośrodek Kultury im. Cyprina Kamila Norwida w Krakowie, Kraków 2006, 31–33.
• [14] Galindo M., Playground design, Braun Publishing, Salenstein 2012, 7.
• [15] http://threatnyouth.pbworks.com/f/Junk%20Playgrounds-Roy%20 Kozlovsky.pdf [accessed: 29.03.2015].
• [16] http://www.google.com/patents/US1471465 [accessed: 29.03.2015].
• [17] http://www.google.com/patents/US2126636 [accessed: 29.03.2015].
• [18] http://www.theartstory.org/artist-morris-robert.htm [accessed: 1.06.2014].
• [19] http://herbgoldman.net/ [accessed: 12.05.2014].
• [20] Fernández X.A.C., Robert Morris y el presente contínuo en la imagen del laberinto de Pontevedra, „QUINTANA” 2013, No. 12, 85–97.
• [21] Lange A., Isamu Noguchi’s recently restored Atlanta Playscapes serves as a model for playgrounds of the future, http://www.hermanmiller. com/why/the-great-playscapes.html [accessed: 15.03.2016].
• [22] McGuire L., Isamu Noguchi’s Playground Designs, http://www. landscapeonline.com/research/article/7115 [accessed: 16.03.2016].
• [23] Witcher D., Isamu Noguchi’s Utopian Landscapes: The Sculpture of Playgrounds and Gardens, „University of Wisconsin-Stout Journal of Student Research” 2012, 11, 25–41, https://www.academia. edu/1512763/Isamu_Noguchis_Utopian_Landscapes [accessed: 16.03.2016].
• [24] Lucarelli F., Sculpted Landscapes: Isamu Noguchi’s Playgrounds, http://socks-studio.com/2013/11/10/sculpted-landscapes-isamunoguchis- playgrounds/ [accessed: 16.03.2016].
• [25] Krenz J., Architektura znaczeń, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1997, 72–75.
• [26] Komorowska A., Robinsonada na placu zabaw, „Zieleń Miejska” 2014, 1, http://e-czytelnia.abrys.pl/zielen-miejska/2014-1-729/parki- i-ogrody-8471/robinsonada-na-placu-zabaw-17361 [accessed: 20.04.2016].
• [27] Jaśkiewicz K., Kreatywność, rozwój inteligencji emocjonalnej. Materiały szkoleniowe przygotowane w ramach projektu: NAUKA – Nowoczesna Administracja Uczelni oraz Kadra Akademicka, http://nauka.am.szczecin.pl/files/kreatywnosc_rozwoj_inteligencji/ Skrypt_Kreatywnosc_rozwoj_inteligencji_emocjonalnej.pdf [accessed: 20.04.2016].
• [28] Sawyer T.H., Facilities planning for health, fitness, physical, activity, recreation and sports, Sagamore Publishing, Urbana 2013, 34.
• [29] Linden S.J., Barbarasch B., Natural Play Area Guidelines. January 2012, https://oregonplay.files.wordpress.com/2012/06/thprdnature- play-guidelines-share.pdf [accessed: 20.04.2016].
• [30] http://www.conservationboard.org/PDFs/JPNaturalPlayscape.pdf [accessed: 1.06.2014].
• [31] Pawlikowska-Piechotka A., Przestrzeń rekreacji dziecka w mieście, Novae Res – Wydawnictwo Innowacyjne, Gdynia 2011, 125–130.
• [32] Nebelong H., Nature’s playground, „Green Places” 2004, 5/4, 28–31.
• [33] Souter-Brown G., Landscape and Urban Design for Health and Well-Being. Using healing, sensory and therapeutic gardens, Routledge, London 2015, 217.
• [34] Minguet J.M., Urban playground spaces, Instituto Monsa de Ediciones, Barcelona 2011, 7.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.