Materiał dźwiękowy wspierający przygotowanie się osób z dysfunkcją wzroku do udania się w nieznane im środowisko

• Autorzy: Młyński Rafał , Kozłowski Emil

Identyfikatory

DOI

10.54215/BP.2023.01.2.Mlynski

Warianty tytułu

EN

Audio material facilitating the preparation to explore an unknown environment by persons with visual impairments

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W Polsce liczba osób z dysfunkcjami wzroku (uszkodzeniami i chorobami narządu wzroku), w tym osób z niepełnosprawnościami prawnymi oraz deklarujących ograniczenia w wykonywaniu normalnych czynności, stanowi aż 1/3 ogółu ludności. Powszechnie wiadomo, że słuch odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu osób z niepełnosprawnością narządu wzroku. Jednocześnie osoby te często boją się opuścić znane im otoczenie, np. własne domy. Istotnym wsparciem osób z niepełnosprawnością narządu wzroku byłaby możliwość zapoznania się z takimi dźwiękami, które mogą napotkać w środowisku zewnętrznym. W toku badań w CIOP-PIB zebrano zestaw dźwięków, które mogą być wykorzystane przez osoby z niepełnosprawnością narządu wzroku do zapoznania się z otoczeniem, do którego potencjalnie mogą się udać. Dźwięki nagrywano z wykorzystaniem techniki ambisonicznej oraz binauralnie za pomocą mikrofonów wbudowanych w zestaw słuchawkowy. Rozwiązania te pozwoliły na uzyskanie wrażenia przestrzennego związanego z prawidłowym kierunkiem docierania dźwięku. Materiał dźwiękowy obejmuje szereg sytuacji, w których osoba z niepełnosprawnością narządu wzroku może się znaleźć, i zawiera dźwięki zarejestrowane nie tylko w domu, lecz także np. w pobliżu skrzyżowań czy w budynkach biurowych. Dokonano niezbędnych konwersji danych w celu uzyskania plików w formacie, który można odtwarzać na słuchawkach podłączonych do komputera. Pozyskane dane przeznaczone są do wykorzystania w oprogramowaniu służącym do zapoznania osób z niepełnosprawnością narządu wzroku z potencjalnie nowymi dla nich.

EN

In Poland, the number of people with visual impairment (damage and disease of the visual organ), including legal disabilities and those who declare that they have limitations in carrying out normal activities is 1/3 of the total population. It is well known that the hearing plays an important role in the functioning of people with visual impairment. At the same time, these people are often afraid of leaving their well-known environment, such as their homes. It would be important for people with visual impairment to become familiar with surrounding sounds that they might encounter in an external environment. During the research carried out in CIOP-PIB a set of sounds has been collected that can be used by people with visual impairment to familiarize with the environment to which they can potentially go. The Ambisonics technique was used and sounds were binaurally recorded with the use of microphones built into the headset. These solutions allowed to obtain the spatial impression associated with the correct direction of the sound. The audio material includes a number of situations in which a person with a visual impairment could potentially be found, recorded not only at home but also, for example, near junctions or in office buildings. Necessary data conversions were used to obtain files in a format that could be played back over headphones connected to a PC. The data obtained is intended for use in the software familiarizing people with visual impairment with potentially new situations for them.

Słowa kluczowe

PL

dźwięk; hałas; lokalizacja dźwięku; niepełnosprawność wzroku; ślepota; zaburzenia widzenia

EN

sound; noise; sound localization; visual disability; blindness; visual impairment

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
• Rocznik: 2023
• Tom: nr 1
• Strony: 18--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys.

Twórcy

autor

Młyński Rafał

• Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

• https://orcid.org/0000-0002-0500-0638

autor

Kozłowski Emil

• Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

• https://orcid.org/0000-0003-4685-1145

Bibliografia

• [1] Główny Urząd Statystyczny. Stan zdrowia ludności Polski w 2019 r. Warszawa 2021.
• [2] Niepełnosprawność w liczbach. Dane demograficzne. Informacje i dane demograficzne. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. http://www.niepelnosprawni.gov.pl [dostęp: 20.05.2022].
• [3] WICIAK J. i in. Niewidomi w dużym mieście. Kraków: Wydawnictwa AGH, 2012.
• [4] MAJEWSKI T. Psychologia niewidomych i niedowidzących. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 1985.
• [5] Polski Związek Niewidomych. Osoby niewidome i słabowidzące w przestrzeni publicznej. Zalecenia, przepisy, dobre praktyki. Warszawa 2009, http://www.pzn.org.pl/wp-content/uploads/2015/10/informator.pdf.
• [6] ZAWIESKA W.M. (red.). Projektowanie obiektów, pomieszczeń oraz przystosowanie stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych o specyficznych potrzebach - ramowe wytyczne. Warszawa: CIOP-PIB, 2014, https://www.ciop.pl/CIOPPortal WAR/file/74754/Ramowe_wytyczne2014.pdf.
• [7] BARTUZI P. i in. Przystosowanie obiektów, pomieszczeń oraz stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych o specyficznych potrzebach - dobre praktyki. Warszawa: CIOP-PIB, 2014. https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/74755/Dobre_praktyki-wersja_finalna2014.pdf.
• [8] TIKHONOV A. Jakość życia osób z dysfunkcją wzroku. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 483. 2017. http://www.dbc.wroc.pl/Content/39202/Tikhonov_Jakosc_Zycia_Osob_z_Dysfunkcja_Wzroku_2017.pdf.
• [9] SZCZEPAŃSKI G., MORZYŃSKI L., PLEBAN D., MŁYŃSKI R. Stanowisko badawcze CIOP-PIB do badań percepcji dźwięku przestrzennego z zastosowaniem techniki ambisonicznej. Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka. 2018, 10: 24-27, doi: 10.5604/01.3001.0012.6477.
• [10] OVCHARENKO A., CHAO S.J., CHONG U.- P. Front-back confusion resolution in three-dimensional sound localization using databases built with a dummy head. Journal of the Acoustical Society of America. 2007, 122: 489, doi: 10.1121/1.2739415.
• [11] MLYNSKI R., KOZLOWSKI E., ADAMCZYK J.Sounds That People with Visual Impairment Want to Experience. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2021, 18:2630, doi: 10.3390/ijerph18052630.

Uwagi

pracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).