Zmiany mikrostrukturalne gliny lodowcowej spowodowane zanieczyszczeniem olejem napędowym

• Autorzy: Izdebska-Mucha Dorota , Trzciński Jerzy

Warianty tytułu

EN

Microstructural changes in glacial till due to diesel oil pollution

• Konferencja: Ogólnopolskie Sympozjum "Współczesne Problemy Geologii Inżynierskiej w Polsce"(3 ; 31.05-1.06.2007 ; Puszczykowo, Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono analizę zmian mikrostruktury gliny lodowcowej zanieczyszczonej in situ olejem napędowym. Badania zostały wykonane z zastosowaniem skaningowego mikroskopu elektronowego oraz programu komputerowego STIMAN do ilościowej analizy zdjęć mikroskopowych. Wstępne wyniki badań dowiodły, że mikrostruktura gliny uległa wyraźnym zmianom na skutek zanieczyszczenia olejem napędowym. Stwierdzono wzrost porowatości, liczby mezoporów, średnich i maksymalnych wartości obwodu, powierzchni i średnicy porów. Mikrostruktura gliny zanieczyszczonej stała się bardziej izotropowa, na co wskazuje spadek wartości wskaźnika anizotropii mikrostruktury i liczby porów szczelinowatych oraz wzrost średniej wartości współczynnika formy porów. Zaobserwowane zmiany są wynikiem redukcji sił wzajemnego oddziaływania pomiędzy cząstkami ilastymi po zanieczyszczeniu gruntu cieczą o niskiej wartości stałej dielektrycznej.

EN

In this study the effects of petroleum pollution on microstructure of glacial till were investigated. Undisturbed samples of the unaltered soil and the soil contaminated in situ by diesel oil were tested using skanning electron microscope. Quantitative analysis of microscopic photographs was conducted using STIMAN software. Results obtained show that the microstructure of the contaminated till changed significantly. The analysis revealed increase in such micromorphological parameters as: total porosity, number of mezopores, pore diameter, pore area and pore perimeter. The microstructure converted to more isotropic, which was supported by decrease in coefficient of anisotropy and number of fissure pores. Variations in the soil microstructure were attributed to diminution of repulsive interparticle forces due to low dielectric constant of diesel oil.

Słowa kluczowe

PL

glina lodowcowa; zanieczyszczenia ropopochodne; mikrostruktura

EN

glacial tills; petroleum pollution; microstructure

• Wydawca: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Instytut Geologii
• Czasopismo: Geologos
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 11
• Strony: 463--472
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz.

Twórcy

autor

Izdebska-Mucha Dorota

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

autor

Trzciński Jerzy

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

Bibliografia

• Anandarajah A., 2003. Mechanism controlling permeability change in clays due to changes in pore fluids. Journal of Geotechnical and Geoenvironmental Engineering 129: 163-172.
• Barański M., 2000. Wytrzymałość i odkształcalność glin lodowcowych zanieczyszczanych ropopochodnym benzenem na terenie Petrochemii Płock S.A. Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, Warszawa. Rozprawa doktorska.
• Berger W., Kalbe U., Goebbels J., 2002. Fabric studies on contaminated mineral layers in composite liners. Applied Clay Science 21: 89-98.
• Bowders J.J., Daniel D.E., 1987. Hydraulic conductivity of compacted clay to dilute organic chemicals. Journal of Geotechnical Engineering ASCE 113: 1432-1448.
• Fernandez F., Quigley R.M., 1985. Hydraulic conductivity of natural clays permeated with simple liquid hydrocarbons. Canadian Geotechnical Journal 22: 205-214.
• Garbulewski K., Fronczyk J., 2004. Wpływ płynnych zanieczyszczeń na właściwości filtracyjne gruntów. Seminarium EU GeoEnvNet: „Geoinżynieria środowiska - transfer doświadczeń i dyrektyw UE do nowo przyjętych państw”. Wyd. SGGW, Warszawa, s. 157-168.
• Grabowska-Olszewska B., Osipov V.I., Sokolov V.N., 1984. Atlas of the microstructure of clay soils. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Herzig J., 2001. Wpływ zanieczyszczeń organicznych na wybrane parametry fizyczne gruntów spoistych. Inżynieria Morska i Geotechnika 3: 141-143.
• Izdebska-Mucha D., 2003. Wpływ benzyny i oleju napędowego na właściwości deformacyjne monomineralnych iłów wzorcowych oraz gruntów spoistych. Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, Warszawa. Rozprawa doktorska.
• Izdebska-Mucha D., 2005. Wpływ zanieczyszczeń ropopochodnych na wybrane geologiczno-inżynierskie właściwości gruntów spoistych. Przegląd Geologiczny 53: 766-769.
• Kaczyński R., Trzciński J., 1997. Ilościowa analiza mikrostrukturalna w skaningowym mikroskopie elektronowym (SEM) typowych gruntów Polski. Przegląd Geologiczny 7: 721-726.
• Kaya A., Fang H.-Y., 2000. The effects of organic fluids on physicochemical parameters of fine-grained soils. Can. Geotech. J. 37: 943-950.
• Kaya A., Fang H-Y., 2005. Experimental evidence of reduction in attractive and repulsive forces between clay particles permeated with organic liquids. Can. Geotech. J. 42: 632-640.
• Korzeniowska-Rejmer E., 2001. Wpływ zanieczyszczeń ropopochodnych na charakterystykę geotechniczną gruntów stanowiących podłoże budowlane. Inżynieria Morska i Geotechnika 22: 83-86.
• Korzeniowska-Rejmer E., Izdebska-Mucha D., 2006. Ocena wpływu zanieczyszczeń ropopochodnych na uziarnienie i plastyczność gruntów spoistych. Inżynieria i Ochrona Środowiska 9: 89-103.
• Mitchell J.K., 1993. Fundamentals of soil behaviour. John Wiley & Sons, New York.
• Rabek W., Świerszcz B., 2003. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Chruściel. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Sokolov V.N., Yurkovets D.I., Razgulina O.V., 2002. Stiman (Structural Image Analysis): a software for quantitative morphological analysis of structures by their images (User’s manual. Version 2.0). Laboratory of Electron Microscopy, Moscow State University, Moscow.
• Trzciński J., 1998. Ilościowa analiza mikrostrukturalna w skaningowym mikroskopie elektronowym (SEM) gruntów poddanych oddziaływaniu wody. W: Grabowska-Olszewska B. (red.), Geologia stosowana. Właściwości gruntów nienasyconych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 113-150.
• Trzciński J., 2003. Mikrostruktury glin lodowcowych badane w skaningowym mikroskopie elektronowym. W: Harasimiuk M., Terpilowski S. (red.), Analizy sedymentologiczne osadów glacigenicznych. Wydawnictwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 63-77.
• Uppot J.O., Stephenson R.W., 1989. Permeability of clays under organic permeants. Journal of Geotechnical Engineering ASCE 115: 115-131.
• Verwey E.J., Overbeek J.T.G., 1948. Theory of the stability of lyophobic colloids. Elsevier, Amsterdam-New York.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).