The outdoor lighting of the Wawel Royal Castle and its contribution to the occurrence of light pollution

• Autorzy: Łygan Jakub , Czaplicka Anna

Identyfikatory

DOI

10.37705/TechTrans/e2024012

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper concerns the phenomenon of light pollution. Its goal is to identify light sources in the Wawel Royal Castle that influence this phenomenon. The term of the discussed phenomenon is given, with emphasis on its categories. Then, the impact of light pollution on the environment was discussed. During the research, light sources were identified and divided according to their type. Then it was determined how individual light sources affect the occurrence of light pollution. The results contain information about the location of light sources, their type, colour and direction of light beam. The authors present them in photographic documentation and a map of Wawel Hill. Additionally, changes were proposed in the external lighting of the Wawel Royal Castle, aimed at reducing the occurrence of light pollution. A total of 294 light sources were inventoried, of which 82 were classified as abnormal, 59 as normal, and 63 as partially correct. The rest were unavailable or unused.

Słowa kluczowe

EN

glare; illumination; light pollution; sky glow; Wawel Royal Castle

PL

olśnienie; iluminacja; zanieczyszczenie światłem; poświata nieba; Zamek Królewski na Wawelu

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Technical Transactions
• Rocznik: 2024
• Tom: Vol. 121, iss. 1
• Strony: art. no. e2024012
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., il., tab., wykr.

Twórcy

autor

Łygan Jakub

• Faculty of Environmental Engineering and Energy, Cracow University of Technology

• https://orcid.org/0009-0005-2028-8982

autor

Czaplicka Anna

• Faculty of Environmental Engineering and Energy, Cracow University of Technology

• https://orcid.org/0000-0002-2063-9034

Bibliografia

• 1. Berry, R.L. (1976). Light Pollution in Southern Ontario. Journal of the Royal Astronomical Society of Canada 70, 97–115.
• 2. Bylinowska, U., Czaplicka, A., & Ściężor, T. (2019). Oświetlenie zabytków w Krakowie na przykładzie kościoła Świętego Józefa w Podgórzu. Aura, 14–17.
• 3. Dobiesz, M., Ziółkowska, A. (2015). Wpływ zanieczyszczenia światłem na wędrówki ptaków. III Ogólnopolska Konferencja na temat Zanieczyszczenia Światłem, Kraków.
• 4. Drabik, P. (2014). Od latarni umarłych po iluminację Sukiennic, Dziennik Polski. Retrieved from https://dziennikpolski24.pl/od-latarni-umarlych-po-iluminacje-sukiennic/ar/3580393 (access: 25.04.2024).
• 5. Esmund, I., Kotra, A., Ściężor, T., & Czaplicka, A. (2020). Oświetlenie Rynku Głównego w Krakowie jako źródło zanieczyszczenia świetlnego. Aura, 3–6.
• 6. Kaleta, T. (2007). Wpływ niektórych antropogenicznych zmian środowiskowych na zachowanie się zwierząt. Życie Weterynaryjne 82(5), 375–379.
• 7. Kostecka, J. (2017). Zanieczyszczenie sztucznym światłem a świadczenia ekosystemów i zdrowie człowieka. cz. 2. Polish Journal for Sustainable Development 21, 59–69.
• 8. Kubala, M. (2017). „Prawo lombardzkie” jako przykład wzorcowego podejścia do walki z zanieczyszczeniem świetlnym. Aura, 11–13.
• 9. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 grudnia 2023 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2024 p. 54).
• 10. Sala, K. (2020). Zanieczyszczenie świetlne. Zagrożenia i sposoby jego ograniczania 6, 254–266.
• 11. Ścięzor, T. (2015). Light Pollution Monitoring Laboratory. Retrieved from http://lightpollution.pk.edu.pl/ (access: 25.04.2024).
• 12. Ściężor, T. (2020). Light pollution as an environmental hazard. Technical Transactions 116, 129– 142.
• 13. Szlachetko, K. (2022). Memorandum w sprawie ustanowienia prawnych podstaw zrównoważonej polityki oświetlenia zewnętrznego. Instytut Metropolitalny.
• 14. Tałanda, J. (2015). Ekologiczne zanieczyszczenie światłem, czyli kiedy sztuczne światło w nocy zaburza cykl światła i ciemności w ekosystemie. Kosmos 64(4), 611–616.
• 15. Uniwersytet Wrocławski. (2008). Zanieczyszczenie światłem. Retrieved from http://www.astro.uni.wroc.pl/ciemna-strona-swiatla/css2/css2.html (access: 25.04.2024).
• 16. Verheijen, F.J. (1985). Photopollution: artificial light optic spatial control systems fail to cope with. Incidents, causation, remedies. Experimental Biology 44(1), 1–18.
• 17. Walker, M.F. (1973). Light Pollution in California and Arizona. Publications of the Astronomical Society of the Pacific 85(507), 508–519.
• 18. Wawel Royal Castle. (n.d.). The History of the Royal Palace Retrieved from https://wawel.krakow.pl/en/the-history-of-the-royal-palace (access: 25.04.2024).
• 19. Wiehle, K., Czaplicka, A., & Ściężor, T. (2022). Oświetlenie budynków Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie jako źródło zanieczyszczenia świetlnego. Kosmos 71, 165–172.
• 20. Williams, T. (2023). A Summer Light Show Dims: Why Are Fireflies Disappearing? Retrieved from https://e360.yale.edu/features/fireflies-glow-worms-lightning-bugs-decline (access: 25.04.2024).
• 21. Wojciechowska, R. (2019). Czy oświetlenie nocne może zaburzać funkcjonowanie roślin? In A.Z. Kotarba (Ed.) Zanieczyszczenie światłem. Źródła, obserwacje, skutki (pp. 39–54).

Uwagi

1. Section "Environmental Engineering"

2. Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).