Identyfikacja źródeł pozażywieniowego narażenia dzieci na wybrane metale ciężkie w Sosnowcu

• Autorzy: Gut Klaudia , Pająk Monika , Kosmalska-Staroń Grażyna

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/110150

Warianty tytułu

EN

Identification of sources of non-dietary exposure of children to selected heavy metals in Sosnowiec

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy była identyfikacja miejsc, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia dzieci, z powodu dużej koncentracji metali ciężkich w wierzchniej warstwie gleby, na której czynnie spędzają czas. Analizie poddano próbki gleby pobrane z placów zabaw oraz boisk w Sosnowcu. W zmineralizowanych próbach, metodą optycznej spektometrii emisyjnej oznaczono zawartość ołowiu, kadmu i cynku. Zanieczyszczenie gleb na badanych terenach rekreacyjnych jest bardzo zróżnicowane. Spośród badanych obiektów rekreacyjnych, ponad 70% charakteryzuje się zawartością metali ciężkich w stężeniach przekraczających wartości dopuszczalne, regulowane Rozporządzeniem Ministra Środowiska. Najwyższe oznaczone stężenia Cd, Pb i Zn odnotowano na poziomie o ponad 2000% wyższym od wartości dopuszczalnych prawnie. Wyniki badań wskazują na konieczność kontroli chemicznej podłoża, lub materiału, który ma być użyty pod budowę miejsca rekreacji, w celu zmniejszenia narażenia dzieci i młodzieży korzystających z placów zabaw i boisk na metale ciężkie zagrażające ich zdrowiu.

EN

The aim of study was to identify places that may pose a threat to children’s health, due to the high concentration of heavy metals in the top layer of soil on which they spend their time actively. The analysis covered soil samples taken from playgrounds and sports fields in Sosnowiec. In the mineralized samples, the content of lead, cadmium and zinc was determined using optical emission spectometry. Soil contamination in the studied recreation areas is very diverse. From among selected recreational facilities, over 70% is characterized by heavy metals in concentrations exceeding the limit values, regulated by the Regulation of the Minister of the Environment. The highest concentrations of Cd, Pb and Zn were recorded at the level more than 2000% higher than the permitted values. The research showed the necessity of chemical control of the materials used in the construction of recreational places in order to reduce the exposure of children and teenagers using playgrounds and sport fields to heavy metals in non-dietary way.

Słowa kluczowe

PL

dziecko; metale ciężkie; droga pozażywieniowa; narażenie; Sosnowiec

EN

children; heavy metals; non-dietary way; threat; Sosnowiec

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 20, nr 2
• Strony: 1--7
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Gut Klaudia

• Katedra Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

autor

Pająk Monika

• Doktorantka w Katedrze Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

autor

Kosmalska-Staroń Grażyna

• Katedra Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Bibliografia

• 1. Dziubanek G., Baranowska R., Oleksiuk K. Metale ciężkie w glebach Górnego Śląska – problem przeszłości czy aktualne zagrożenie? J Ecol Health 2012; 16(4): 169-176.
• 2. Environmental Protection Agency. A Decade of Children’s Environmental Health Research. Highlights from EPA’s Science to Achieve Results Program. Summary Report. U.S. Environmental Protection Agency Office of Research and Development; EPA/600/S-07/038; 2007.
• 3. Główny Urząd Statystyczny: Bank Danych Lokalnych, 2019.
• 4. Kicińska A. Health risk to children exposed to Zn, Pb, and Fe in selected urban parks of the Silesian agglomeration. Human and Ecological Risk Assessment. 2016; 22(8): 1687-1695.
• 5. Korwel-Lejkowska B., Czochański J. Stan, znaczenie i zagrożenia terenów zieleni w metropolii i jej otoczeniu. Metropolitan. Przegląd Naukowy 2017: 2 (8).
• 6. Ljung K. Metals in Urban Playground Soils. Distribution and Bioaccessibility. Doctoral thesis - Swedish University of Agricultural Sciences, Uppsala 2006.
• 7. Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Sosnowca na lata 2016-2023. Załącznik do Uchwały Nr 539/ XLI/2017 Rady Miejskiej w Sosnowcu z dnia 16 lutego 2017 r.
• 8. Marjanović M., Vukčević M., Antonović D. et al. Heavy metals concentration in soils from parks and green areas in Belgrade. Journal of the Serbian Chemical Society, 2009; 74(6): 697-706.
• 9. Massas I., Ehaliotis C., Kalivas D., Panagopoulou G. Concentrations and availability indicators of soil heavy metals; the case of children’s playgrounds in the city of Athens (Greece). Water Air Soil Pollut 2010; 212(1-4): 51-63.
• 10. Nieć J., Baranowska R, Dziubanek G. et al. Narażenie środowiskowe dzieci na metale ciężkie zawarte w glebach z placów zabaw, boisk, piaskownic i terenów przedszkoli z obszaru Górnego Śląska. Journal of Ecology and Health, 2013; 17(2): 55-62.
• 11. Program Ochrony Środowiska dla Miasta Sosnowca na lata 2017-2020 z perspektywą na lata 2021- 2024. Sosnowiec, 2017.
• 12. Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2019 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2024. Katowice, 2015.
• 13. Prüss-Üstün A., Corvalán C. Preventing disease through healthy environments: Towards an estimate of the environmental burden of disease. Geneva, Switzerland: World Health Organization, 2006.
• 14. Rawska-Skotniczny A., Bajno D., Puziewicz-Krzemienowska M.. O bezpieczeństwie urządzeń na placach zabaw w kontekście norm europejskich. Przegląd Budowlany, 2017: 88.
• 15. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi. (Dz.U. 2016 r. poz. 1395).
• 16. Różański S., Kwasowski W., Castejon J.M.P., Hardy A. Heavy metal content and mobility in urban soils of public playgrounds and sport facility areas, Poland. Chemosphere, 2018, 212: 456-466.
• 17. Su C. A review on heavy metal contamination in the soil worldwide: Situation, impact and remediation techniques. Environmental Skeptics and Critics, 2014; 3(2): 24-38.
• 18. Urząd ochrony konkurencji i konsumentów. Bezpieczny plac zabaw - poradnik dla administratorów i właścicieli. Warszawa, 2008.
• 19. World Health Organization. Don’t pollute my future! The Impact of the Environment on Children’s Health, 2017.
• 20. World Health Organization. Intergovernmental Forum on Chemical Safety. Children and Chemical Safety Working Group: Chemical Safety and Children’s Health. Protecting the world’s children from harmful chemical exposures: a global guide to resources. WHO; 2005. http://www.who.int/ ifcs/champions/ booklet_web_en.pdf.
• 21. World Health Organization. WHO’s Urban Ambient Air Pollution database ‐ Update. 2016. URL: (http://www.who.int/phe/health_topics/outdoorair/databases/AAP_database_summary_results_2016_v02.pdf)