O wojnie i pokoju – dylematy polemologiczne

• Autorzy: Roman Ł.

Identyfikatory

DOI

10.12845/bitp.45.1.2017.6

Warianty tytułu

EN

War and Peace – Polemological Dilemmas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cel: Celem artykułu jest przedstawienie zjawiska wojny i pokoju w kontekście polemologicznym. W artykule zaprezentowano wybrane pojęcia, definicje i teorie wojny oraz podjęto próbę identyfikacji wiedzy polemologiczno-irenologicznej na podstawie analizy źródeł i literatury przedmiotu. Wprowadzenie: Obecnie zauważalny jest brak wiedzy z zakresu badania problemów wojen i konfliktów zbrojnych w ujęciu polemologicznym. Wielu naukowców i specjalistów zajmujących się bezpieczeństwem i obronnością nieustannie poszukuje odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu polemologia wpływa na współczesny obraz wojny. W związku z tym teoretyczne podstawy polemologii, a także nauk pokrewnych, przede wszystkim nauk o bezpieczeństwie i nauk o obronności, powinny być wykorzystywane do wzbogacania wiedzy o wojnie, konfliktach zbrojnych i pokoju. Zjawisko wojny i pokoju, nazywane często fenomenem, od początków tworzenia się powiązań strukturalno-funkcjonalnych państw było przedmiotem zainteresowania władców i specjalistów zajmujących się kwestiami polityczno-militarnymi. Wojna jest realną częścią złożonej rzeczywistości. Zjawisko to – ze względu na swoją wartość teoretyczną i praktyczną – pobudzało myśl filozoficzno-społeczną od jej zarania. Przez całe wieki myśliciele i uczeni poszukiwali dróg wiodących do wyeliminowania wojen z życia ludzkości. Bez wiedzy o wojnie nie da się zrozumieć, jak kształtował się współczesny świat i dlaczego nawet najbardziej rozwinięte społeczeństwa musiały czasami walczyć. Wnioski: Zjawisko wojny i pokoju, nazywane często fenomenem, od początków tworzenia powiązań strukturalno-funkcjonalnych państw, było nieustannym przedmiotem zainteresowania władców i specjalistów polityczno-militarnych. Wojny są realną częścią złożonej rzeczywistości. Żadne bowiem zjawisko, w tym wojna, nie pojawiło się znikąd, lecz rozwijało się na przestrzeni dziejów. Zjawisko wojny ze względu na swoją wartość teoretyczną i praktyczną stanowi przedmiot zainteresowań myśli filozoficznej i społecznej od samych początków jej powstania. Przez całe wieki myśliciele i uczeni poszukiwali dróg wiodących do wyeliminowania wojen z życia ludzkości. Bez wiedzy o wojnie niemożliwe jest zrozumienie, jak kształtował się współczesny świat i dlaczego nawet najbardziej rozwinięte społeczeństwa musiały czasami walczyć. Znaczenie dla praktyki: niniejszy artykuł może stanowić obiekt studiów i analiz ludzi świata nauki zajmujących się problematyką bezpieczeństwa, obronności, wojen i konfliktów zbrojnych. Adresowany jest zarówno do pracowników naukowo-dydaktycznych, naukowców i studentów uczelni wyższych, jak również do szerokiego grona osób, które zajmują się problematyką bezpieczeństwa, obronności, wojny i konfliktów zbrojnych.

EN

Aim: This article concerns the issues of war and armed conflicts in a polemological context. The article presents selected concepts, definitions and theories of war, and attempts to identify polemological-irenological knowledge based on the analysis of sources and the literature of the subject. Introduction: Knowledge deficits in the field of research into wars and armed conflicts in terms of polemology can be currently noticed. Many scientists and experts dealing with security and defence strive to answer the question of how polemology affects the contemporary image of war. Therefore, the theoretical foundations of polemology and related sciences – primarily security and defence sciences – should be used to expand knowledge of war, armed conflicts and peace. The existence of war and peace, often called a phenomenon, has been of interest to rulers and experts dealing with political and military issues ever since states began to form structural and functional links. War is an inherent part of a complex reality. Due to its theoretical and practical value, this phenomenon has engendered socio-philosophical thought since the emergence of war. For centuries, thinkers and scholars have been looking for ways to eliminate war from the life of mankind. Without knowledge of war, it is impossible to understand how the contemporary world evolved and why even the most developed societies sometimes had to fight. Conclusions: The existence of war and peace, often called a phenomenon, has been of interest to rulers and experts dealing with political and military issues ever since states began to form structural and functional links. War is an inherent part of a complex reality. Indeed, no phenomenon, including war, has emerged out of nowhere. Rather, it has evolved in time. Due to its theoretical and practical value, this phenomenon has engendered socio-philosophical thought ever since the emergence of war. For centuries, thinkers and scholars have been looking for ways to eliminate war from the life of mankind. Without knowledge of war, it is impossible to understand how the contemporary world evolved and why even the most developed societies sometimes had to fight. Practical significance: This paper can be studied and analysed by scientists dealing with the issues of security, defence, war and armed conflicts. It is addressed to academic teachers, scientists and university students, as well as, more broadly, those who deal with security, defence, wars and armed conflicts.

Słowa kluczowe

PL

wojna; pokój; konflikt zbrojny; badania nad wojną; polemologia; irenologia

EN

war; peace; armed conflict; war research; polemology; irenology

• Wydawca: Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 45, iss. 1
• Strony: 80--86
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz.

Twórcy

autor

Roman Ł.

• Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej i m. Alcide De Gasperi w Józefowie

Bibliografia

• [1] Borgosz J., Drogi i bezdroża filozofii pokoju (od Homera do Jana Pawła II), Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989, 226.
• [2] Krztoń W., Zjawisko wojny na przestrzeni dziejów Wybrane aspekty, Oficyna Wydawnicza PRz, Rzeszów 2015, 5.
• [3] Świeca J., Współczesne systemy demokratyczne, Kielce 2003, 9.
• [4] Huzarski M., Wojna i pokój przedmiotem badań polemologiczno-irenologicznych, Warszawa 2012, 10.
• [5] Kęsoń T., Pojęcie konfliktu i wojny w literaturze. Podejście polemologiczne w badaniach konfliktów zbrojnych, AON, Warszawa 2013, 10.
• [6] Krztoń W., Zjawisko wojny na przestrzeni dziejów, Oficyna Wydawnicza PRz, Rzeszów 2015, 9.
• [7] Reginia-Zacharski J., Wojna w świecie współczesnym. Uczestnicy. Cele. Modele. Teorie, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014, 129.
• [8] Sun Tzu, Sztuka wojny, Wydawnictwo Przedświt, Warszawa 1994, 64, 7–13.
• [9] Carr E.H., Historia. Czym jest?, Zysk i S-ka, Poznań 1999, 166.
• [10] Creveld van M., Dowodzenie na wojnie. Od Aleksandra do Szarona, Erica, Warszawa 2014, 14.
• [11] Sun Tzu, Sztuka wojny, Wydawnictwo Przedświt, Warszawa 1994, 64. 7–13.
• [12] Platon, Państwo z dodaniem siedmiu ksiąg „Praw”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958, 76.
• [13] Arystoteles, Polityka, PWN, Warszawa 1964, 288.
• [14] Rosa R., Wybrane koncepcje wojny i pokoju w dziejach myśli filozoficznej. Starożytność i średniowiecze, AON, Warszawa 1991, 213.
• [15] Grotius H., Trzy księgi o prawie wojny i pokoju, w których znajdują wyjaśnienie prawo natury i prawo narodów a także główne zasady prawa publicznego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1957, 154.
• [16] Frowe H., The Ethics of War and Peace, Londyn 2011, 11.
• [17] Święty Augustyn, O państwie Bożym, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1977, 412.
• [18] Frowe H., The Ethics of War and Peace, Londyn 2011, 3.
• [19] Hobbes T., Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, Kraków 1959, 109.
• [20] Polak A., Wojna jako wyzwanie dla badacza, „Kwartalnik Bellona” 2010, 2, 60.
• [21] Osgood R.E., Limited War, Moskwa 1960, 246.
• [22] Słownik języka polskiego, Warszawa 1989.
• [23] Encyklopedia Powszechna PWN, tom 4, Warszawa 1976.
• [24] Clausewitz von C., O wojnie, Wyd. Test, Lublin 1995, 21.
• [25] Clausewitz von C., O wojnie, Wyd. Test, Lublin 1995, 3–25.
• [26] Skibiński F., Rozważania o sztuce wojennej, Wojskowy Instytut Historyczny, Warszawa 1995, 24.
• [27] Wiatr J., Socjologia wojska, Wydawnictwo MON, Warszawa 1964, 50.
• [28] Nożko K., Zagadnienia współczesnej sztuki wojennej, Wydawnictwo MON, Warszawa 1973, 7–34.
• [29] Symonides J., Problemy pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego we współczesnym świecie, [w:] Wychowanie dla pokoju, B. Suchodolski (red.), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1983, 42.
• [30] Borkowski R. (red.), Konflikty współczesnego świata, Wydawnictwa AGH, Kraków 2001, 39.
• [31] Walzer M., Spór o wojnę, Wyd. Muza, Warszawa 2006, 7.
• [32] Rosa R., Dialektyka wojny i pokoju, Wydawnictwo MON, Warszawa 1987, 23.
• [33] Ciechanowski G., Konflikty współczesnego świata, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2006, 7.
• [34] Huzarski M., „Polemologia – „Jeśli chcesz pokoju, poznaj wojnę”, „Zeszyty Naukowe AON” 2009, 2(75), 293.
• [35] Gałganek A., Polemologia jako krytyka peaceresearch, „Studia Nauk Politycznych” 1985, nr 3–4 (75–6), 134.
• [36] Borgosz J., Co to są badania nad pokojem, „Wojsko Ludowe” 1984, 11, 20–22.