Przestrzeń mieszkaniowa. Moje sacrum

• Autorzy: Gawlak Agata

Identyfikatory

DOI

10.21008/j.2658-2619.2022.8.10

Warianty tytułu

EN

Housing space. My sacrum

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie potencjału środowiska zamieszkania seniorów, które często jest przestrzenią schyłku życia, w zakresie wykorzystania nowych technologii wspierających kreowanie go jako strefy sacrum. Podmiotem niniejszych rozważań są osoby starsze, dla których, według dostępnych danych GUS, duchowość oraz środowisko domowe mają zasadnicze znaczenie. W dotychczasowych badaniach wielokrotnie wykazywano, że w porównaniu z jakimikolwiek instytucjonalnymi formami to właśnie dom czy mieszkanie jest najkorzystniejsze i najlepiej postrzegane w kontekście przestrzeni starzenia się. Potencjał stworzenia w mieszkaniu dogodnych warunków wspierających zdrowie oraz pozwalających seniorom na zachowanie niezależności jest możliwy dzięki nowym technologiom i wpływa na projektowanie przestrzeni mieszkaniowych „odpornych na wiek”, co w konsekwencji daje szansę na intymną i godną egzystencję w miejscu zamieszkania (aging in place), która pozwala na rozwój, a także zachowanie balansu nie tylko w wymiarze psychofizycznym, ale również duchowym.

EN

This article aims to present the potential posed by new technologies in designing housing environment for the seniors, often at advanced age of their lives. This potential if properly harnessed can transform the living space into the sacrum zone. The studied group were the seniors who - as per the data in the statistics kept by the Central Statistical Office - cherished the domestic peace and the household environment most. It has been many times highlighted in the previous research that the space in the house or flat was the most friendly and best perceived option in the context of the senior housing, in particular institutional care for the elderly. New technologies pose a chance for creating health supporting conditions for the seniors to be able to live independently, and thus, for designing “age- friendly housing”. This in turn, entails a chance for private and respectful “ageing in place” that can be respectively adjusted to maintain the balance between psychomotor abilities and the ability to live independently in the domestic peace.

Słowa kluczowe

PL

mieszkanie; seniorzy; jakość życia; przestrzeń prywatna; nowe technologie; sacrum; duchowość

EN

housing; seniors; quality of life; private space; new technologies; sacrum

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz
• Rocznik: 2022
• Tom: Z. 8
• Strony: 135--143
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys.

Twórcy

autor

Gawlak Agata

• Politechnika Poznańska, Wydział Architektury, Instytut Architektury, Urbanistyki i Ochrony Dziedzictwa

• https://orcid.org/0000-0002-6234-7953

Bibliografia

• 1. Bianchi E., 1983, Aging as a Spiritual Journey, “Theological Studies”, 3, p. 530.
• 2. Bramorski J., 2002, Antropologiczny wymiar symboliki przestrzeni sakralnej w ujęciu Mircei Eliadego, „Forum Teologiczne”, 3, s. 153-162.
• 3. Caresses, 2022, http://caressesrobot.org/en/ (dostęp: 17.02.2022).
• 4. Deloitte, 2021, https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/uk/Documents/life-sciences-health-care/deloitte-uk-connected-health.pdf (dostęp: 10.07.2021).
• 5. Eliade M., 2008, Sacrum aprofanum: o istocie sfery religijnej, przeł. B. Baran, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
• 6. Eurostat, 2020, W jakim wieku człowiek zaczyna być uważany za starego?, https://archiwum.mrips.gov.pl/gfx/mpips/userfiles/_public/1_NOWA%20STRONA/Aktuanosci/seniorzy/badania%20aktywne%20starzenie/4Wymk%20badama%20Aktywne%20starzeme% 20sie%20Eurobarometr%202011.pdf (dostęp: 10.06.2020).
• 7. Gaweł A., Urlińska M.M., 2016, Zdrowie a jakość: życia w starości. Konteksty socjopedagogiczne, w: Starość: w kontekście społecznym i zdrowotnym, red. M. Muszyński, Wydawnictwo Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej, Kraków.
• 8. GUS, 2020, Jakość życia osób starszych w Polsce, Warszawa.
• 9. GUS, 2021, Jakość: życia osób starszych w Polsce w pierwszym roku pandemii COVID-19, Warszawa.
• 10. Halicki J., 2010, Obrazy starości rysowane przeżyciami seniorów, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• 11. Husband L., 2001, Place attachment among older adults living in northern remote communities in Canada, Simon Fraser University, Burnaby.
• 12. Intuition Robotics, 2022, Helping Seniors Cope with Loneliness: ElliQ’s Usage Data Takeaways, https://blog.intuitionrobotics.com/helping-semors-cope-with-loneliness-elliqs-usage-data-takeaways (dostęp: 17.02.2022).
• 13. Iwarsson S., Wahl H.W., Nygren C., Oswald F., Sixsmith A., Sixsmith J., Szean Z., Tomsone S., 2007, Importance of Home Environment for Healthy Aging: Conceptual and Methodological Background of the European ENABLE-AGE Project, “The Geronthologist”, vol. 47, no. 1, pp. 78-84.
• 14. Kahana E., Lovegreen L., Kahana B., Kahana M., 2003, Person, Environment, and Person-Environment Fit as Influences on Residential Satisfaction of Elders, “Environment and Behaviour”, vol. 35 (3), pp. 434-453.
• 15. Krystkowiak B., 2013, Tajemnice starości - religijne życie seniorów, „Humaniora. Czasopismo Internetowe”, nr 4, s. 111-120.
• 16. Nawrot G., 2015, O współczesnych formach zamieszkania w mieście, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• 17. Oswald F., Rowles G.D., Wahl H.-W., Tesch-Romer C., Hoff A., 2006, Beyond the relocation trauma in old age. New trends in today’s elders residential decisions. New dynamics in old age: Environmental and societal perspectives, Baywood Publishing, New York.
• 18. Pham V.C., Lim Y., Bui HD., Tan Y., Chong N.Y., Sgorbissa A., 2020, An Experimental Study on Culturally Competent Robot for Smart Home Environment, in: Advanced Information Networking and Applications. AINA 2020. Advances in Intelligent Systems and Computing, vol. 1151, eds. L. Barolli, F. Amato, F. Moscato, T. Enokido, M. Takizawa, Springer, Cham.
• 19. Promedica24, 2022, https://promedica24.com.pl/opieka-nad-osobami-starszymi-poradnik/zrozumiec-starosc/oczekiwania-a-potrzeby-wyzszego-rzedu/ (dostęp: 17.02.2022).
• 20. Regnier V., Denton A., 2009, Ten new and emerging trends in residential group living environments, “NeuroRehabilitation”, vol. 25.
• 21. Schneider-Skalska G., 2004, Kształtowanie zdrowego środowiska mieszkaniowego. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków.
• 22. Shimanek T., 2015, Kilka refleksji o polityce senioralnej samorządów terytorialnych, w: Miasto dla wszystkich. Szkice o przestrzeni publicznej w perspektywie starzejącego się społeczeństwa, Wydawnictwo Fundacja na Miejscu, Warszawa.
• 23. Szendlak K., 2011, Sacrum i profanum w przestrzeni mieszkalnej, „Kultura - Media - Teologia”, nr 6, s. 53-67.
• 24. Zrałek M. (red.), 2012, Przestrzenie starości, Oficyna Wydawnicza „Humanis”, Sosnowiec.