Metody oceny jakości filtrów powietrza stosowanych w instalacjach wentylacyjnych budynków

• Autorzy: Jankowski Tomasz

Identyfikatory

DOI

10.36119/15.2023.2.4

Warianty tytułu

EN

Methods of quality evaluation of air filters used in ventilation systems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W celu zapewnienia odpowiedniej jakości powietrza w pomieszczeniach, w szczególności na terenach zurbanizowanych, wymagane jest prawidłowe oczyszczanie powietrza przez filtry w centralach wentylacyjnych budynków. Zarówno w instalacjach wentylacji ogólnej, jak i w urządzeniach filtracyjno-wentylacyjnych elementami decydującymi o jakości powietrza odprowadzanego z pomieszczeń lub do nich doprowadzanego, są układy filtracyjne jedno- lub wielostopniowe, zdeterminowane wymaganiami higienicznymi lub technologicznymi. W artykule zaproponowano zastosowanie wskaźnika do oceny jakości filtrów powietrza podczas ich użytkowania w centralach wentylacyjnych budynków.

EN

In order to ensure adequate air quality in rooms, in particular in urbanized areas, proper air purification on air filters in ventilation units of buildings is required. In general, both ventilation systems and in filtration and ventilation devices, the elements determining the quality of air extracted from or supplied to rooms are single- or multi-stage filtration systems, determined by hygienic or technological requirements. It was proposed to use the index to assess the quality of air filters during use in ventilation units of buildings.

Słowa kluczowe

PL

filtracja powietrza; wentylacja; jakość powietrza; wskaźniki jakości filtrów powietrza; centrale wentylacyjne

EN

air filtration; ventilation; air quality; quality factors of air filters; air handling units

• Wydawca: Ośrodek Informacji "Technika instalacyjna w budownictwie''
• Czasopismo: Instal
• Rocznik: 2023
• Tom: nr 2
• Strony: 27--32
• Opis fizyczny: Bibliogr. 38 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Jankowski Tomasz

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Zagrożeń Chemicznych, Pyłowych i Biologicznych, Warszawa

• https://orcid.org/0000-0003-3620-9407

Bibliografia

• [1] Szałański P., Cepiński W., Misiński J., Przegląd zaleceń dla instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w związku z zagrożeniem koronawirusem SARS-CoV-2 i chorobą COVID-19. Instal, 5, 17-21, 2020. DOI: 10.36119/15.2020.5.3
• [2] Dąbrowski W., On computing of VDR rapid filters control system. Instal, 9, 48-51, 2020. DOI: 10.36119/15.2020.9.8
• [3] Szałański P., Cepiński W., Prawdopodobieństwo przenoszenia wirusa SARS-CoV-2 drogą powietrzną w pomieszczeniach wentylowanych. Instal, 2, 23-29, 2022. DOI: 10.36119/15.2022.2.5
• [4] Serafin A., Charkowska A. Analiza wymagań prawnych oraz standardów wykonania central wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w wykonaniu higienicznym. Instal, 10, 34-41, 2022. DOI: 10.36119/15.2022.10.4
• [5] Willeke K., Baron P. A., Aerosol measurement. Principles, Techniques and Applications. John Wiley & Sons, Inc, 2001.
• [6] Podgórski, A., Jackiewicz, A., Filtration of aerosol particles in polydisperse fibrous filters. I - Models formulation. Proceedings book of abstracts of EAC 2008, Saloniki, Grecja, 2008.
• [7] Mullins B., Mead-Hunter R., King A., Development of an open source computational fluid dynamic solver for discrete particle tracking - application to liquid aerosol filtration. Proceedings book of the International Aerosol Conference, Helsinki, Finlandia, 2010.
• [8] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2018/844 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków.
• [9] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie środków ochrony indywidualnej oraz uchylenia dyrektywy Rady 89/686/EWG
• [10] Dyrektywa 89/391/EWG z 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu zwiększania bezpieczeństwa i poprawy zdrowia pracowników podczas pracy.
• [11] Dyrektywa Rady 98/24/WE z dnia 7 kwietnia 1998 r. w sprawie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników przed ryzykiem związanym ze środkami chemicznymi w miejscu pracy (czternasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust.1 dyrektywy 89/391/EWG).
• [12] Konwencja Nr 148 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotycząca ochrony pracowników przed zagrożeniami zawodowymi w miejscu pracy spowodowanymi zanieczyszczeniami powietrza, hałasem i wibracjami, przyjęta w Genewie w 1977 r. (Dz.U. z 2005 r., Nr 66, poz. 574).
• [13] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. 2002 nr 191 poz. 1596 z późniejszymi zmianami).
• [14] Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 1997 nr 129 poz. 844 z późniejszymi zmianami).
• [15] Obwieszczenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 15 kwietnia 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2022 poz. 1225).
• [16] Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 17 stycznia 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz.U. 2022 poz. 402).
• [17] PN-EN 1822-1:2009. Wysokoskuteczne filtry powietrza (EPA, HEPA, ULPA). Część 1: Klasyfikacja, badanie parametrów, znakowanie. Wycofana - zastąpiona przez: PN-EN 1822-1:2019.
• [18] PN-EN 1822-2:2009. Wysokoskuteczne filtry powietrza (EPA, HEPA i ULPA). Część 2: Wytwarzanie aerozolu, przyrządy pomiarowe, statystyka zliczania cząstek. Wycofana bez zastąpienia.
• [19] PN-EN 1822-3:2009. Wysokoskuteczne filtry powietrza (EPA, HEPA i ULPA). Część 3: Badanie płaskiego materiału filtracyjnego. Wycofana bez zastąpienia.
• [20] PN-EN 1822-4:2009. Wysokoskuteczne filtry powietrza (EPA, HEPA i ULPA). Część 4: Określanie przecieku filtru (metoda przeszukiwania). Wycofana bez zastąpienia.
• [21] PN-EN 1822-5:2009. Wysokoskuteczne filtry powietrza (EPA, HEPA i ULPA). Część 5: Określanie skuteczności filtra. Wycofana bez zastąpienia.
• [22] PN-EN 779:2012. Przeciwpyłowe filtry powietrza do wentylacji ogólnej. Określanie parametrów filtracyjnych. Wycofana bez zastąpienia.
• [23] PN-EN ISO 16890-1:2017. Przeciwpyłowe filtry powietrza do wentylacji ogólnej - Część 1: Specyfikacje techniczne, wymagania i system klasyfikacji skuteczności określony na podstawie wielkości cząstek pyłu (ePM).
• [24] PN-EN ISO 16890-2:2017. Przeciwpyłowe filtry powietrza do wentylacji ogólnej - Część 2: Pomiar skuteczności filtracji w funkcji wymiaru cząstek oraz oporu przepływu powietrza.
• [25] PN-EN ISO 16890-3:2017. Przeciwpyłowe filtry powietrza do wentylacji ogólnej - Część 3: Określanie skuteczności filtracji metodą grawimetryczną i oporu przepływu powietrza w zależności od masy zatrzymywanego pyłu.
• [26] PN-EN ISO 16890-4:2017. Przeciwpyłowe filtry powietrza do wentylacji ogólnej - Część 4: Metoda kondycjonowania mająca na celu wyznaczenie minimalnej badawczej skuteczności filtracji w funkcji wymiaru cząstek.
• [27] PN-EN ISO 15957:2015. Pyły testowe do oceny urządzeń oczyszczających powietrze.
• [28] ISO 29463-1:2017. High efficiency filters and filter media for removing particles from air - Part 1: Classification, performance, testing and marking
• [29] PN-EN ISO 29463-2:2018. Wysokoskuteczne filtry i materiały filtracyjne do usuwania cząstek z powietrza - Część 2: Wytwarzanie aerozolu, urządzenia pomiarowe i statystyka dotycząca zliczania cząstek.
• [30] PN-EN ISO 29463-3:2018. Wysokoskuteczne filtry i materiały filtracyjne do usuwania cząstek z powietrza - Część 3: Badania materiałów filtracyjnych z płaskich arkuszy.
• [31] PN-EN ISO 29463-4:2018. Wysokoskuteczne filtry i materiały filtracyjne do usuwania cząstek z powietrza - Część 4: Metoda badania szczelności elementów filtru - Metoda skanowania.
• [32] PN-EN ISO 29463-5:2022. Wysoko efektywne filtry i materiały filtrujące służące do usuwania cząstek stałych z powietrza - Część 5: Metoda badania elementów filtrujących.
• [33] PN-EN 1822-1:2019. Wysokoskuteczne filtry powietrza (EPA, HEPA i ULPA) - Część 1: Klasyfikacja, badania właściwości użytkowych, znakowanie.
• [34] Eufilter s.c. http://eufilter.com.pl/zdaniem-eksperta/ dostęp dnia 14.11.2022.
• [35] PN-EN ISO 21083-1:2019. Metoda badania skuteczności materiałów filtrujących powietrze ze sferycznych nanomateriałów - Część 1: Zakres wielkości od 20 nm do 500 nm.
• [36] Jovašević-Stojanović M., Bartonova A., et. al., On the use of small and cheaper sensors and devices for indicative citizen-based monitoring of respirable particulate matter, Environmental Pollution, 206, 696-704, 2015. DOI: 10.1016/j.envpol.2015.08.035
• [37] Clements A.L., Griswold W.G., et. al., Low-Cost Air Quality Monitoring Tools: From Research to Practice (A Workshop Summary), Sensors (Basel), 17(11), 2478, 2017. DOI: 10.3390/s17112478
• [38] McKercher G.R., Salmond J.A. et al., Characteristics and applications of small, portable gaseous air pollution monitors, Environmental Pollution, 223, 102-110, 2017. DOI: 10.1016/j.envpol.2016.12.045

Uwagi

1. Publikacja opracowana w ramach V etapu programu wieloletniego "Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy", finansowanego w latach 2020-2022 w zakresie zadań służb państwowych ze środków Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Zadanie nr 2.SP.14 pt. Opracowanie metodyki oceny jakości wysokoskutecznych filtrów powietrza z uwzględnieniem nowych wymagań norm międzynarodowych. Koordynator Programu: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy.

2. Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).