Zeolity jako nośniki leków

• Autorzy: Musielak Ewelina , Feliczak-Guzik Agnieszka , Nowak Izabela

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2020.6.23

Warianty tytułu

EN

Zeolites as drug carriers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono przegląd literatury dotyczącej zastosowania zeolitów, krzemionkowych materiałów porowatych o uporządkowanej strukturze, w terapii chorób nowotworowych i bakteryjnych, chorobie Alzheimera oraz jako adiuwantów leków przeciwnowotworowych i środków kontrastowych w obrazowaniu metodą rezonansu magnetycznego.

EN

A review, with 60 refs., of structure and phys.-chem. properties of zeolites used in pharmacotherapy. The use of ordered porous silica materials in therapies for cancer and bacterial origin, in Alzheimer’s disease and as cancer adjuvants and contrast agents in magnetic resonance imaging was discussed.

Słowa kluczowe

PL

przegląd literatury; zeolity; materiały porowate; nośniki leków

EN

literature review; zeolites; porous materials; drug carriers

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 99, nr 6
• Strony: 949--952
• Opis fizyczny: Bibliogr. 60 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Musielak Ewelina

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

autor

Feliczak-Guzik Agnieszka

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

autor

Nowak Izabela

• Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Uniwersytetu Poznańskiego 8, 61-614 Poznań

Bibliografia

• [1] N. Ahmed, H. Fessi, A. Elaissari, Drug Discov. Today 2012, 17, 928.
• [2] J. Didkowska, U. Wojciechowska, W. Zatoński, Nowotwory złośliwe w Polsce w 2009 r., Krajowy Rejestr Nowotworów, Centrum Onkologii Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Warszawa 2011.
• [3] K.J. Cho, X. Wang, S.M. Nie i in., Clin. Cancer. Res. 2008, 14, 1310.
• [4] S. Parveen, S.K. Sahoo, J. Drug. Target 2008, 16, 108.
• [5] R. Duncan, M.J. Vicent, F. Greco, R.I. Nicholson, Endocr. Relat. Cancer 2005, 12, 189.
• [6] J.J. Malinowski, Kontrolowane uwalnianie substancji leczniczych z matrycy nieorganicznej otrzymanej metodą zol-żel, Instytut Inżynierii Chemicznej PAN, Gliwice 2008.
• [7] IUPAC, Pure Appl. Chem. 1994, 66, 1739.
• [8] M. Oszust, M. Barczak, A. Dąbrowski, Mezoporowate materiały krzemionkowe. Charakterystyka i zastosowanie, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2012.
• [9] Z. Sarbak, Adsorpcja i adsorbenty. Teoria i zastosowanie, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2000.
• [10] B. Basanta Kumar Reddy, A. Karunakar, Dissolut. Technol. 2011, 18, nr 1, 31.
• [11] K.M. Kumar, B. Anil, Inter. Res. J. Pharm. 2012, 3, 5.
• [12] www.cancer.org/treatment/treatments-and-side-effects/treatment-types/chemotherapy/how-chemotherapy-drugs-work.html, dostęp 6 lutego 2020 r.
• [13] H. Sadeghi-Aliabadi, M. Minaiyan, A. Dabestan, Res. Pharm. Sci. 2010, 5, nr 2, 127.
• [14] K. Golla, C. Bhaskar, F. Ahmed, A.K. Kondapi, J. Cancer 2013, 4, nr 8, 644.
• [15] A.A. Wakharde, A.H Awad, A. Bhagat, S.M. Karuppayil, Am. J. Clin. Microbiol. Antimicrob. 2018, 1, nr 2, 1009.
• [16] E. Martino, G. Casamassima, S. Castiglione, E. Cellupica, S. Pantalone, F. Papagni, M. Rui, A.M. Siciliano, S. Collina, Bioorg. Med. Chem. Lett. 2018, 28, 2816.
• [17] W. Lin, X. Ma, Ch. Zhou, H. Yang, Y. Yang, X. Xie, Ch. Yang, C. Han, Drug Deliv. 2019, 26, 724.
• [18] S. Shen, T. O’Brien, L.M. Yap, H.M. Prince, C.J. McCormack, Australas J. Dermatol. 2012, 53, 1. 952 99/6(2020)
• [19] F. Puocu, F. Iemma, N. Picci, Drug Deliv. 2007, 14, 491.
• [20] Indeks leków, Wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
• [21] A. Szczeklik, Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, Wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2005.
• [22] J.K. Podlewski, A. Chwalibogowska-Podlewska, R. Adamowicz, Leki współczesnej terapii, Warszawa 2005.
• [23] W. Kostowski, Z.S. Herman, Farmakologia. Podstawy farmakoterapii, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
• [24] D.B. Shenoy, M.M. Amiji, Int. J. Pharm. 2005, 293, nr 1–2, 261.
• [25] I. Brigger, C. Dubernet, P. Couvreur, Adv. Drug. Deliv. Rev. 2002, 54, 631.
• [26] T.M. Allen, P.R. Cullis, Science 2004, 303, 1818.
• [27] P. Sher, G. Insavle, S. Porathnam, A.P. Pawar, Int. J. Pharm. 2007, 331, 72.
• [28] P. Shivanand, O.L. Sprockel, Int. J. Pharm. 1998, 167, 83.
• [29] C. Wang, C. He, Z. Tong, X. Liu, B. Ren, F. Zeng, Int. J. Pharm. 2006, 308, 160.
• [30] A. Strebuel, J. Siepmann, R. Bodmeier. Int. J. Pharm. 2002, 241, 279.
• [31] R.S. Byrne, P.B. Deasy, Int. J. Pharm. 2002, 246, 61.
• [32] J. Andersson, J. Rosenhoim, S. Areva, M. Linden, Chem. Mater. 2004, 16, 4160.
• [33] P. Horcajada, A. Rámila, J. Pérez-Pariente, M. Vallet-Regí, Micropor. Mesopor. Mater. 2004, 68, 105.
• [34] G.W. Ciciszwili, T. Andronikaszwili, Zeolity naturalne, WNT, Warszawa 1990.
• [35] J. Weitkamp, Solid State Ionics 2000, 131, 175.
• [36] P.B. Venuto, Micro. Mat. 1994, 2, 297.
• [37] A. Corma, Chem. Rev. 1995, 95, 559.
• [38] I.W.C.E. Arends, R.A. Sheldon, M. Wallau, U. Schuchardt, Angew. Chem. Int. Ed. 1997, 36, 1144.
• [39] M.E. Davis, Nature 2002, 417, 813.
• [40] C.T. Kresge, W.J. Roth, Chem. Soc. Rev. 2013, 42, 3663.
• [41] K.S. Walton, M.B. Abney, M.D. LeVan, Micropor. Mesopor. Mater. 2006, 91, 78.
• [42] R.E. Morris, P.S. Wheatley, Angew. Chem. Int. Ed. 2008, 47, 4966.
• [43] R.V. Siriwardane, M.S. Shen, E.P. Fisher, Energy Fuels 2005, 19, 1153.
• [44] P. Harlick, F.H. Tezel, Micropor. Mesopor. Mater. 2004, 76, 71.
• [45] R. Szostak, Molecular sieves. Principles of synthesis and identification, Blackie Academic & Professional, London 1998.
• [46] C. Colella, J. Čejka, H. van Bekkum, Zeolites and ordered mesoporous materials. Progress and prospects, Elsevier B.V., Amsterdam 2005.
• [47] T.S. Yusupov, L.G. Shumskaya, Y.A. Kirillova, J. Min. Sci. 2000, 36, 299.
• [48] Z. Sarbak, Nieorganiczne materiały nanoporowate, Wyd. UAM, Poznań 2009.
• [49] S.M. Auerbach, K.A. Carrada, P.K. Dutta, Handbook of zeolite science and technology, Marcel Dekker, Inc., New York 2003.
• [50] A.G. Abd-Elsatar, M.M. Farag, H.F. Youssef, S.A. Salih, M.M. Mounier, E. El-Meliegy, Prog. Biomat. 2019, 8, 101.
• [51] M. Kralj, K. Pavelic, EMBO Rep. 2003, 4, 1008.
• [52] D.C. Thom, J.E. Davies, J.P. Santerre, S. Friedman, Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod. 2003, 95, 101.
• [53] H. Youssef, D. Ibrahim, S. Komarneni, Micropor. Mesopor. Mat. 2008, 115, 527.
• [54] M.G. Rimoli, M.R. Rabaioli, D. Melisi, A. Curcio, S. Mondello, R. Mirabelli i in., J. Biomed. Mater. Res. Part A 2008, 87, 156.
• [55] E. Khodaverdi, H.A. Soleimani, F. Mohammadpour, F. Hadizadeh, Chem. Biol. Drug. Des. 2016, 87, 849.
• [56] H. Derakhshankhah, S. Jafari, S. Sarvari i in., Intern. J. Nanomed. 2020, 15, 363.
• [57] K. Pavelic, M. Katic, V. Sverko i in., J. Cancer Res. Clin. Oncol. 2002, 128, 37.
• [58] K. Pavelic´, M. Hadzˇija, L. Bedrica i in., J. Mol. Med. 2001, 78, 708.
• [59] J. Redfern, K. Goldyn, J. Verran i in., Micropor. Mesopor. Mater. 2017, 253, 233.
• [60] R. Brookmeyer, E. Johnson, K. Ziegler-Graham i in., Alzheimers Dement. 2007, 3, 186.

Uwagi

Prace realizowane w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, grant nr POWR.03.02.00-00-1020/17, oraz Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020, projekt „Zaawansowane biokompozyty dla gospodarki jutra BIOG-NET”, nr POIR. 04.04.00-00-1792/18-00.