Ewapotranspiracja i plonowanie łąki dwukośnej na glebie torfowo-murszowej w dolinie Noteci

• Autorzy: Łabędzki L. , Roguski W. , Kasperska-Wołowicz W.

Warianty tytułu

EN

Evapotranspiration and yielding of 2-cut meadow on peat-moorsh soil in the Noteć river valley

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki trzyletnich (1999-2001) badań ewapotranspiracji i plonowania łąki dwukośnej w dolinie Noteci. Celem badań, prowadzonych w lizymetrach, było określenie przebiegu i zmienności ewapotranspiracji oraz plonowania nienawadnianej łąki dwukośnej, nawożonej w małych ilościach, w naturalnych warunkach położenia wody gruntowej i uwilgotnienia gleby. Stosując małą ilość nawozów mineralnych (160 kg NPK·ha-¹), w warunkach braku nawodnień lub z krótkotrwałym nawodnieniem podsiąkowym w okresie szczególnie suchym na glebie torfowo-murszowej średnio zmurszałej, można uzyskać plon siana z łąki dwukośnej około 9 t·ha-¹. Zużycie wody na ewapotransprację wynosi wówczas około 400 mm. Na podstawie uzyskanych wyników pomiarów ewapotranspiracji oraz pomiarów meteorologicznych określono współczynniki roślinno-glebowe do wzoru Penmana w okresach dekadowych. Wykazano ponadto przydatność modelu ewapotranspiracji opartego na metodzie współczynnika roślinno-glebowego do obliczania ewapotranspiracji łąki dwukośnej.

EN

Results of the 3-year (1999-2001) study on evapotranspiration and yielding of a 2-cut meadow in the upper Noteć river valley are presented in the paper. The study was aimed to determine in lysimetric experiments the course and variability of evapotranspiration and yielding of a non-irrigated and low-fertilised 2-cut meadow in natural conditions of ground water level and soil moisture. Using low rates of fertilisation (160 kg NPK·ha-¹) without irrigation or with a short-term capillary rising one may obtain a hay yield of 9 t·ha-¹ from moderately mineralised peat-moorsh soil in particularly dry period. Water consumption for evapotranspiration equals then 400 mm. Basing on meteorological and evapotranspiration measurements, the crop-soil coefficients were calculated for the Penman's formula in ten-days time intervals. Evapotranspiration model based on the method of crop-soil coefficients was shown to be useful in calculating water consumption by a two-cut meadow.

Słowa kluczowe

PL

ewapotranspiracja; gleba torfowo-murszowa; łąka dwukośna; plon

EN

evapotranspiration; peat-muck soil; 2-cut meadow; yield

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2003
• Tom: T. 3, z. spec. (9)
• Strony: 57--77
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., wykr.

Twórcy

autor

Łabędzki L.

• Wielkopolsko-Pomorski Ośrodek Badawczy IMUZ, al. Ossolińskich 12, 85-093 Bydgoszcz; tel. [phone]

autor

Roguski W.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych, Wielkopolsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy

autor

Kasperska-Wołowicz W.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych, Wielkopolsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy

Bibliografia

• SGGW-AR. Rozpr. Nauk. i Monogr. ss. 120.
• CHRZANOWSKI S., 1999. Ewapotranspiracja i plonowanie łąki dwukośnej w warunkach różnego poziomu wody gruntowej w rejonie Biebrzy. Wiad. IMUZ t. 20 z. 2 s. 45–58.
• KACA E., KASPERSKA W., 1995. Model matematyczny ewapotranspiracji rzeczywistej użytków zielonych na glebie torfowej. W: Torfoznawstwo w badaniach naukowych i praktyce. Sesja naukowa z okazji jubileuszu 45-lecia działalności naukowej i 70. rocznicy urodzin prof. dra hab. Henryka Okruszko. Falenty 6–7 XI 1995. Mater. Semin. nr 34. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 315–321.
• KACA E., KASPERSKA W., 2000. A method of calculating the value of crop-soil coefficient in a formula describing evapotranspiration of a 3-cut meadow. J. Water Land Develop. no 4 s. 137–150.
• KASPERSKA W., 1998. Wpływ uwilgotnienia gleby i stanu roślinności na wielkość ewapotranspiracji w dolinie Noteci. Falenty: IMUZ pr. dokt. maszyn. ss. 97.
• KASPERSKA W., 1999. Zmienność ewapotranspiracji i plonowania łąki trzykośnej w dolinie Noteci w zależności od poziomu wody gruntowej i warunków meteorologicznych. Wiad. IMUZ t. 20. z. 2 s. 9–20.
• KASPERSKA W., KACA E., ŁABĘDZKI L., 1999. Model matematyczny ewapotranspiracji użytków zielonych oparty na metodzie współczynników roślinno-glebowych. Wiad. IMUZ t. 20 z. 2 s. 103––121.
• ŁABĘDZKI L., 1997. Potrzeby nawadniania użytków zielonych – uwarunkowania przyrodnicze i prognozowanie. Rozpr. Habil. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 121.
• ŁABĘDZKI L., 2000. Wpływ poziomu wody gruntowej i wilgotności gleby torfowo-murszowej na ewapotranspirację łąki dwukośnej w dolinie Noteci. Wiad. IMUZ t. 20. z. 3 s. 125–140.
• ŁABĘDZKI L., KASPERSKA W., 1994. Ewapotranspiracja i plonowanie użytków zielonych w warunkach suszy atmosferycznej i glebowej. Mater. Konf. XXV Zjazdu Agrometeorologów. Olsztyn–Mierki, 27–29.09.1994. Olsztyn: Wydaw. ART s. 99–107.
• ŁABĘDZKI L., WEYNA A., 1990. Ocena przydatności ewapotranspiracji potencjalnej do obliczenia zużycia wody przez 3-kośne łąki nawadniane. Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol. z. 390 s. 183–194.
• OKRUSZKO H., 1992. Siedliska hydrogeniczne, ich specyfika i zróżnicowanie. W: Hydrogeniczne siedliska wilgotnościowe. Bibl. Wiad. IMUZ 79 s. 5–14.
• OŚWIT J., 1992. Identyfikacja warunków wilgotnościowych w siedliskach łąkowych za pomocą wskaźników roślinnych (metoda fitoindykacji). W: Hydrogeniczne siedliska wilgotnościowe. Bibl. Wiad. IMUZ 79 s. 39–68.
• ROGUSKI W., G ABRYCH K., 1975. Parowanie terenowe łąk trzykośnych na glebie torfowo-murszowej w zależności od uwilgotnienia gleby, wysokości plonów i niektórych czynników klimatycznych. Wiad. IMUZ t. 12 z. 3 s. 27–52.
• ROGUSKI W., GABRYCH K., ŁABĘDZKI L., 1986. Zależność zużycia wody od czynników klimatycznych i plonowania łąk i pastwisk. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 284 s. 609–619.
• ROGUSKI W., ŁABĘDZKI L., WEYNA A., 1990. Zależność ewapotranspiracji użytków zielonych od wskaźnika klimatycznego (ETp), poziomu wody gruntowej, opadu i plonu. Zesz. Nauk. AR Wroc. nr 191 Melior. z. 35 s. 9–14.
• ROGUSKI W., W EYNA A., 1983. Ewapotranspiracja łąk i pastwisk na glebach torfowo-murszowych i mineralno-murszowych w dolinie Noteci. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 277 s. 53–68.
• SZAJDA J., 1997. Roślinne i glebowo-wodne wskaźniki ewapotranspiracji łąki na glebie torfowo-murszowej. Rozpr. Habil. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 62.
• SZAJDA J., OLSZTA W., BRZOSTOWSKI E., 1999. Współczynniki roślinno-glebowe do określania ewapotranspiracji łąki dwukośnej. Wiad. IMUZ t. 20 z. 2 s. 75–87.
• SZUNIEWICZ J., CHRZANOWSKI S., 1996. Współczynniki roślinne do obliczania ewapotranspiracji łąki trzykośnej na glebie torfowo-murszowej w Polsce Północno-Wschodniej. Wiad. IMUZ t. 18 z. 4 s. 109–118.