Urządzenie LUZES jako platforma eksperymentalna do badań uszkodzeń dla metody FAM-C

• Autorzy: Gębura Andrzej , Obłąkowski Krzysztof , Parucki Janusz , Kucharzewski Tomasz , Kwiatkowski Tadeusz

Identyfikatory

DOI

10.2478/jok-2022-0047

Warianty tytułu

EN

Ground power unit LUZES as an experimental platform for studying defects for the FAM-C method

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono badania podstawowych wad mechanicznych przeprowadzone autorską metodą FAM-C na stanowisku badawczym powstałym na bazie urządzenia LUZES. W warunkach laboratoryjnych zamodelowano uszkodzenia mechaniczne, takie jak: przekoszenie połączeń, mimośrodowość połączeń, zwiększone luzy obwodowe, zwiększone luzy międzyzębne i inne. Postawiona została teza, że badania wykonane na prostym urządzeniu typu LUZES umożliwią przeniesienie doświadczeń na bardziej skomplikowany zespół napędowy śmigłowców. Celem jest wczesne diagnozowanie uszkodzeń tych napędów.

EN

This article addresses studies of basic mechanical defects conducted with the proprietary FAM-C method on a test bench created on the basis of ground power unit LUZES. The following mechanical defects were modelled in laboratory conditions: skewed connections, eccentricity of connections, increased circumferential clearance, increased intertooth clearance, etc. The thesis was put forward that tests on LUZES equipment enable to transfer experience onto the more complex helicopter power unit. The aim is the early defect detection of these units.

Słowa kluczowe

PL

wał transmisji; śmigłowiec; rezonans; łożysko toczne; sprzężenie rezonansowe; częstotliwość napięcia

EN

transmission shaft; helicopter; resonance; roller bearing; resonance coupling; voltage frequency

• Wydawca: Wydawnictwo Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych
• Czasopismo: Journal of KONBiN
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 52, iss. 4
• Strony: 153--165
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys.

Twórcy

autor

Gębura Andrzej

• Air Force Institute of Technology (Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych)

autor

Obłąkowski Krzysztof

• Air Force Institute of Technology (Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych)

autor

Parucki Janusz

• Air Force Institute of Technology (Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych)

autor

Kucharzewski Tomasz

• Air Force Institute of Technology (Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych)

autor

Kwiatkowski Tadeusz

• Air Force Institute of Technology (Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych)

Bibliografia

• 1. Baranowski B., Głowala S., Mostowski R., Pohl P., Sydor M., Torzyński D., Wielocha G., Zabłocki M.: Podstawy konstrukcji napędów maszyn. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2007.
• 2. Borgoń J., Stukonis M., Szymczak J.: Czy uszkodzenia połączeń wielowypustowych w silnikach lotniczych mogą spowodować wypadki lotnicze. Informator ITWL nr 311/93, Techniczne problemy eksploatacji i niezawodności wojskowych statków powietrznych, Kiekrz 1993.
• 3. Biarda D., Falkowski P., Gębura A., Kowalczyk A.: Opis patentowy PL 175664B1: Sposób diagnozowania technicznego elementów sprzęgających silnik, a zwłaszcza lotniczy silnik spalinowy, z prądnicą prądu przemiennego, Zgłoszenie 08.07.1996, udzielenie patentu 29.01.1999.
• 4. Bratuchin J.P.: Projektowanie i konstrukcje śmigłowców. PWN, Warszawa 1958.
• 5. Cempel C.: Diagnostyka wibroakustyczna maszyn. PWN, Warszawa 1989.
• 6. Chaimzow M.E., Korabliev A.I.: Rabotosposobnost aviacionnych zubcatych soiedinienii. „Transport”, Moskva 1983.
• 7. Dąbrowski Z.: Wały maszynowe. PWN, Warszawa 1999.
• 8. Deng D., Braun M.J.: A New Model for Transition Flow of Thin Films In Long Journal Bearings. Tribology Transactions, 51: 2008.
• 9. Dietrich M. Podstawy konstrukcji maszyn. T2, WNT, Warszawa 1999.
• 10. Dwojak J., Rzepiela M.: Zastosowanie lasera do ustawiania maszyn. Doświadczenia elektrowni Opole. Warszawawa 2001.
• 11. Gębura A., Kłysz S., Tokarski T.: Monitoring wear of gear wheel of helicopter transmission using the FAM-C and FDM-A methods. Procedia Structural Integrity 16:184-19, 2019, DOI: 10.1016/j.prostr.2019.07.039.
• 12. Gębura A.: Metoda modulacji częstotliwości napięcia prądnic pokładowych w diagnozowaniu zespołów napędowych. Wydawnictwo Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych, Warszawa 2010.
• 13. Gębura A.: Związki modulacji częstotliwości napięcia wyjściowego prądnicy z wybranymi wadami układu napędowego, [w:] „Turbinowe silniki lotnicze w ujęciu problemowym”, red. M. Orkisz, Polskie Naukowo-Techniczne Towarzystwo Eksploatacyjne, Lublin 2000.
• 14. Kowalczyk H., Gębura A., Tokarski T., Kwiatkowski T.: Awaria śmigła ogonowego śmigłowca Mi-24 w efekcie długotrwałego oddziaływania przestrzennego sprzężenia rezonansowego. Journal of KONBiN, Vol. 51, Iss. 4, 2021, DOI 10.2478/jok-2021-0041.
• 15. Leyko J.: Mechanika ogólna. Tom 1, PWN, Warszawa 1996.
• 16. Szczepanik R., Witoś M., Kowalski M., Szczepankowski A.: Sposób zmiany częstotliwości drgań wirującej łopatki maszyny przepływowej, zwłaszcza wirującej łopatki sprężarki lotniczego silnika turbinowego. Pat.189360, zgł. 29.07.1998.
• 17. Szczepanik R., Witoś M.: Monitorowanie stanu technicznego turbinowych silników lotniczych w oparciu o metodę dyskretno-fazową i metodę portretów fazowych. Prace Naukowe ITWL, nr 10, 2008.
• 18. Szczepanik R.: System diagnostyczny turbinowych silników odrzutowych SO-3, SO-3W”. 5th International Conference „Aircraft and helicopter diagnostic” Airdiag 1997.
• 19. Ułanowicz L., Jastrzębski G., Szczepaniak P., Sabak R., Rykaczewski D.: Malfunctions of aviation hydraulic pumps. Journal of KONBIN, Vol. 50, Iss. 3, 2020, DOI 10.2478/jok-2020-0061.
• 20. Witoś M.: Zwiększenie żywotności silników turbinowych poprzez aktywne diagnozowanie i sterowanie, Prace Naukowe ITWL, nr 29, Warszawa 2011.
• 21. Witoś M., Kowalski M.: Aspekty metrologiczne bezdotykowego diagnozowania wirujących łopatek sprężarki. Biuletyn WAT, Vol. LVII, nr 2, 2008.