Metoda morfologii mozaiki działek w analizach kartograficznych

• Autorzy: Bitner A.

Identyfikatory

DOI

10.15199/50.2015.6.1

Warianty tytułu

EN

A method of morphology of parcel mosaic in cartographic analyses

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praca dotyczy zastosowania nowej metody analizy map katastralnych w gospodarce przestrzennej. Wspomniana metoda, zwana morfologią mozaiki działek, polega na analizie morfologicznej wzoru utworzonego przez granice działek katastralnych, przeprowadzonej w dużej skali przestrzennej. Przedmiotem analizy były cyfrowe mapy katastralne. Dzięki tej metodzie wykazano, że na powierzchni ziemi istnieją tylko trzy klasy morfologiczne terenu, nazwane: (i) rdzeniem miasta, (ii) przedmieściami oraz (iii) terenem niezurbanizowanym. Stworzono również kryterium strukturalne delimitacji obszarów przejściowych pomiędzy rdzeniem miasta a terenami niezurbanizowanymi. Morfologię mozaiki działek zbadano w Krakowie. Wyznaczono obszar o najwyższym stopniu urbanizacji, czyli przeprowadzono delimitację rdzenia miasta. Obszar rdzenia miasta porównano z kartogramem jednostkowych cen transakcyjnych nieruchomości mieszkaniowych. Najwyższe ceny nieruchomości odnotowano w obszarze rdzenia miasta. Strefa miasta jest jednym z atrybutów nieruchomości w procesie wyceny. Obiektywne wyznaczenie granic strefy centralnej miasta, czyli rdzenia miasta, uproszcza proces wyceny oraz dostarcza informacji, które mogą przyczynić się do lepszego gospodarowania przestrzenią.

EN

The paper concerns the application of a new method of the analysis of cadastral maps in land management. The method named morphology of land parcel mosaic involves a large-scale morphological analysis of the pattern created by boundaries of cadastral parcels. Electronic cadastral maps were the subject of the analysis. By using this method it has been shown that there are only three morphological types of parcel patterns on the surface of the earth , which are named: (I) the core of a city, (II) suburban areas, and (III) rural areas. A new structural criterion of delimitation of transition areas between the core and rural areas was also created. The morphology of the land parcel mosaic was examined in Krakow. The area of the highest level of urbanization was determined; it means that the delimitation of the city core was carried out. The area of the city core was compared with the cartogram of apartment unit prices. The highest prices were recorded in the area of the city core. An objective delimitation of the central zone of a city, which is the city core, simplifies the process of a real estate appraisal and provides information that can contribute to better land management.

Słowa kluczowe

PL

analiza morfologiczna; analiza danych przestrzennych; poziom zurbanizowania terenu; delimitacja obszarów zurbanizowanych; gospodarka nieruchomościami

EN

morphological analysis; spatial analysis; urbanization level; delimitation of urbanized areas; real estate management

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przegląd Geodezyjny
• Rocznik: 2015
• Tom: R. 87, nr 6
• Strony: 3--11
• Opis fizyczny: Bibliogr. 44 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Bitner A.

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Katedra Geodezji Rolnej, Katastru i Fotogrametrii

Bibliografia

• [1] Analizy przestrzenne w kartografii, red. W. Żyszkowska i W. Spallek. Główne problemy współczesnej kartografii. Uniwersytet Wrocławski, 2008
• [2] Anselin L., Getis A.: Spatial Statistical Analysis and Geographic Information Systems. The Annals of Regional Science 26/1992, str. 19-33
• [3] Ashby E.: Statistical Ecology. Botanical Review 2/1936, str. 221-235
• [4] Białousz S. i inni: Wykorzystanie zdjęć satelitarnych i technologii GIS w aktualizacji jednostek glebowo-krajobrazowych – przykłady dla opracowań małoskalowych. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, vol. 21/2010, str. 21-32
• [5] Batty M., Longley P.: Fractal cities: A geometry of form and function, Academic Press, London 1994
• [6] Berlant A.M.: Uniwersytecka kartografia geograficzna – tradycje i innowacje, Polski Przegląd Kartograficzny, PTG Oddział Kartograficzny, Warszawa, 41(2)/2009, str. 93-102
• [7] Bielecka E.: Relacje przestrzenne – podstawy teoretyczne i implementacja, [w:] Główne problemy współczesnej kartografii 2008. [w:] Analizy przestrzenne w kartografii, pod red. W. Żyszkowskiej i W. Spallka. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2008, str. 22-34
• [8] Bitner A.: Nowa metoda określania poziomu zurbanizowania obszaru na podst. morfologii podziału gruntu na działki, Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich. Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi, PAN – Oddział w Krakowie. 3/2010, str. 164-179
• [9] Bitner A., Bysina J.: A study of real estate market in Kraków using the methods of spatial econometrics, Geomatics, Landmanagement and Landscape, 2/2014, str. 7-17
• [10] Buttenfield B.P.: Scale-dependence and self-similarity in cartographic lines, Cartographica 26(1)/1989, str. 79-100
• [11] Carstensen L.W.: A fractal analysis of cartographic generalization. Cartography and Geographic Information Science, 16(3)/1989, str. 181-189
• [12] Chmiel J.: Zastosowanie teledetekcji i GIS do zwiększenia dokładności opisu struktury przestrzennej obszaru. Praca doktorska, Politechnika Warszawska, 2002
• [13] Chrobak T.: GIS – a supporting tool in management and development of big agglomerations on the basis of the city of Cracow, 10th EC GI & GIS Workshop, ESDI State of the Art, Warsaw, Poland 2004
• [14] Ekonometria przestrzenna, red. nauk. B. Suchecki. Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2010
• [15] Fiałkowski M., Bitner A.: Universal rules for fragmentation of land by humans, Landscape Ecology 23/2008, str. 1013-1022
• [16] Gospodarka przestrzenna w świetle wymagań strategii zrównoważonego rozwoju. Studia KPZK PAN, t. CXLII, Warszawa: KPZK PAN praca zb. pod red. A. Maciejewskiej. Warszawa 2012
• [17] Gotlib D.: Nowe oblicza kartografii – aspekty metodyczne i technologiczne, Polski Przegląd Kartograficzny, PTG Oddział Kartograficzny, Warszawa, 40(1)/2008, str. 21-27
• [18] Iwaniak A. i inni: A comparison of urban area aggregation in satellite images using neural networks, cellular automata and median filtration. Proceedings of the 21st International Cartographic Conference (ICC), Cartographic Renaissance. Durban, South Africa. 2003, str. 1216-1224
• [19] Janiszewska A.: Gospodarka przestrzenna – definicje i powiązania z innymi naukami, [w:] E. Klima (red.), Social Factors in Spatial Economy and Spatial Planning, Space-Society-Economy, no 9/2009, Department of Spatial Economy and Spatial Planning, Łódź, s. 11-21
• [20] Jankowska M., Lisiewicz S.: Kartograficzne i geodezyjne metody badania zmian środowiska, Wyd. AR w Poznaniu, 1998
• [21] Kamiński Z., Żynda S.: Potrzeby gospodarki przestrzennej w zakresie kartografii tematycznej, Kartografia polska u progu XXI wieku. XXVII Ogólnopolska Konferencja Kartograficzna, Instytut Geodezji i Kartografii, Warszawa 2000, str. 145-179
• [22] Klimczak H.: Modelowanie kartograficzne w badaniach rozmieszczenia zjawisk przestrzennych, praca habilitacyjna. Zeszyty naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu, nr 459/2000, ROZPRAWY CXCV
• [23] Kraak M.J.: Kartograficzna metoda badań: mapy jako narzędzia odkryć, [w:] Systemy informacji przestrzennej – VIII Konferencja Naukowo-Techniczna, 1998, str. 251-268
• [24] Kraak M.J., Ormeling F.: Kartografia: wizualizacja danych przestrzennych, PWN Warszawa, 1998
• [25] Krupski J.: Redukcyjny charakter modelu kartograficznego. Świat mapy – Świat na mapie, Główne problemy współczesnej kartografii 2002. Uniwersytet Wrocławski, 2002, str. 181-190
• [26] Lillesand T.M., Kiefer R.W.: Remote sensing and image interpretation, Fourth Ed. John Willey & Sons, Inc. New York, 2000
• [27] Maguire D.J. i inni: GIS, spatial analysis, and modeling, ESRI Press, 2005
• [28] Makowski A.: Definicja Kartografii (propozycja). Świat techniki w kartografii. Główne problemy współczesnej kartografii 2006. Uniwersytet Wrocławski, 2006, 40-48.
• [29] Medyńska–Gulij B.: Kartografia i geowizualizacja. Wydawnictwo naukowe PWN. Warszawa, 2012
• [30] Moellering H.: The scope and conceptual content of analytical cartography. Cartography and Geographic Information Science 27(3)/ 2000, 205-223
• [31] Newman M.E.J.: Power laws, Pareto distributions and Zipf’s law, Contemp Phys 46/2005, str. 323-351.
• [32] Olędzki J.R.: Obrazy satelitarne podstawą regionalizacji geograficznej. Zastosowania teledetekcji w badaniach regionalnych, Geoinformatica Polonica 5/2003, str. 43-54.
• [33] Olszewski R.: Modelowanie kartograficzne z wykorzystaniem neurorozmytych automatów komórkowych, „Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji" vol. 13A/2003, Wrocław, str. 171-180
• [34] Olszewski R.: Kartograficzne modelowanie rzeźby terenu metodami inteligencji obliczeniowej. Praca habilitacyjna. Prace naukowe. Geodezja, Tom 46. Oficyna Wyd. Politechniki Warszawskiej, 2009
• [35] Ormeling F.: From Ortelius to OpenStreetMap – Transformation of the Map into a Multifunctional Signpost, [w]: Gartner G., Ortag F., Cartography in Central and Eastern Europe. Berlin, Springer-Verlag, 2009
• [36] Podstawy planowania przestrzennego i projektowania urbanistycznego. Red. R. Cymerman, UWM Olsztyn, 2009
• [37] Przewłocki S.: Geodezja dla inżynierii środowiska. PWN Warszawa, 1997
• [38] Spallek W.: Historia metod wizualizacji danych statystycznych. [w:] Główne problemy współczesnej kartografii 2011. Zastosowanie statystyki w GIS i kartografii. Pod red. W. Żyszkowskiej i W. Spallka. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, 2011, str. 7–35.
• [39] Świat techniki w kartografii. Red. W. Pawlak i W. Spallek, Główne problemy współczesnej kartografii 2006. Uniwersytet Wrocławski, 2006
• [40] Tobler W.R.: Analytical cartography. American Cartographer 3(1)/1976, str. 21-31.
• [41] Virrantaus K., Fairbairn D.: Program badawczy Międzynarodowej Asocjacji Kartograficznej w zakresie kartografii i nauki o informacji geograficznej, Polski Przegląd Kartograficzny, PTG Oddział Kartograficzny, Warszawa, 40(1)/2008, str. 7-20.
• [42] White E.P. i inni: On estimating the exponent of power-law frequency distributions, Ecology, 89/2008, str. 905-912
• [43] Żyszkowska W.: Analizy przestrzenne w kartografii, [w:] Główne problemy współczesnej kartografii 2008. Analizy przestrzenne w kartografii. Pod red. W. Żyszkowskiej i W. Spallka. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, 2008, str. 7-13.
• [44] Żyszkowska W.: Analizy przestrzenne w systemach informacji geograficznej, Polski Przegląd Kartograficzny, PTG Oddział Kartograficzny, Warszawa, 35(2)/2003, str. 100-113.