Factors for building a competitive advantage of analytical laboratories on the market

• Autorzy: Gajdzik Bożena , Wyciślik Andrzej , Gajdzik Krzysztof

Identyfikatory

DOI

10.29119/1641-3466.2020.148.13

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Purpose: The reason for writing the paper was radical changes in the organisation of the work in laboratories after the transformation of the economic system in 1989. Since this year, a market economy in Poland has been built. The authors present key changes in laboratories after transformation of the system in Poland. The key areas of change are building relationships between a laboratory and an accreditation organisation and customer. The purpose of the paper is to present key areas of changes in the laboratory market. The research methods included an analysis of literature and the standards concerning quality management in research laboratories and accreditation of laboratories. Design/methodology/approach: The paper presents factors for building the competitive advantage of research laboratories in a market economy. The authors presents information about changes based on their experiences and observation of the laboratory market. Findings: The result of the collected information is a segmental analysis of changes in laboratories. Research limitations/implications: The implemented changes in research laboratories are a basis for further development. There are several types of laboratories which take on different forms depending on the characteristics of their testing. The work adopted the concept of describing the general conditions of the functioning of laboratories on the market without delving into the specifics of the laboratory (no division of laboratories into different types: medical, physical, measuring, industrial, etc.). The article characterises market conditions for a laboratory understood as a room with equipment in which the research is carried out by the staff – a research laboratory. Research laboratories until 1989 operated in the structures of state-owned enterprises or in the structures of large organisations (hospitals, universities, institutes). The implemented changes have created new customer-oriented laboratories. Originality/value: The information presented in the article broadens the knowledge about the transformation of laboratories in Poland.

Słowa kluczowe

EN

laboratories; transformation; market; competitiveness

PL

laboratoria; transformacja; rynek; konkurencyjność

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2020
• Tom: z. 148
• Strony: 171--188
• Opis fizyczny: Bibliogr. 42 poz.

Twórcy

autor

Gajdzik Bożena

• Silesian University of Technology

autor

Wyciślik Andrzej

• Silesian University of Technology

autor

Gajdzik Krzysztof

• Szpital Wojewódzki w Bytomiu

Bibliografia

• 1. Bieńkowska, A., and Bieńkowski, P. Zrozumieć naturę zapewnienia jakości usług badawczych. Published online: https://www.researchgate.net/profile/Pawel_Bienkowski/ publication/270050693_Zrozumiec_nature_zapewnienia_jakosci_uslug_badawczych/links/549f19330cf257a635fe7283.pdf.
• 2. Bieńkowska, A., and Bieńkowski, P. (2010). System zarządzania zgodny z normą ISO/IEC 17025. Problemy Jakości, 6, pp. 27-32.
• 3. Borowiecki, R. (ed.) (2014). Zarządzanie restrukturyzacją przedsiębiorstw i gospodarki. Kraków: Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, pp. 17-18.
• 4. Cabała, P., Bartusik, K. (2006). Restrukturyzacja w jednostkach gospodarczych. Kraków: Akademia Ekonomiczna, p. 19.
• 5. Comer, J.M., O'Keefe, R.D., and Chilenskas, A.A. (February 1980). Technology transfer from government laboratories to industrial markets. Industrial Marketing Management, Vol. 9, Iss. 1, pp. 63-67. Published online: https://doi.org/10.1016/0019-8501(80)90036-XGet rights and content.
• 6. Crow, M., Bozeman, B. (June 1991). R&D laboratories in the USA: Structure, capacity and context. Science and Public Policy, 18(3), pp. 165-179, https://doi.org/10.1093/spp/ 18.3.165.
• 7. Don, K, and Haines, P.J. (2000). Instant Notes. Analytical Chemistry. London: BIOS Scientific Publishers.
• 8. Edelheit, L.S. (1995). Renewing the Corporate R&D Laboratory. Research-Technology Management, 38(6), pp. 15-18; https://doi.org/10.1080/08956308.1995.11674301, 05 Feb 2016, Taylor and Francis.
• 9. Evangelinos, K.I., Nikolaou, I.E., and Karagiannis, A. (2010). Implementation of Responsible Care in the chemical industry: Evidence from Greece. Journal of Hazardous Matrials, 177, pp. 822-828.
• 10. Fifield, F.W., and Kealey, D. (1991). Principles and Practice of Analytical Chemistry. Glasgow-London: Blackie.
• 11. Filipiak, M., and Nowostawska, D. (2000). Akredytacja drogą do zapewnienia jakości badań laboratoryjnych. Problemy Jakości, 1, pp. 9-12.
• 12. Gajdzik, B., and Wyciślik, A. (2011). Kompleksowa obsługa klienta w laboratorium chemicznym. Implikacje systemowe, proceduralne i narzędziowe. Przemysł Chemiczny, 90(8), pp. 1425-1430.
• 13. Gajdzik, B., and Wyciślik, A. (2012). Trójsegmentowa analiza kompetencji w chemicznym laboratorium badawczym. Ujęcie personalne, techniczno-metodologiczne i organizacyjne. Przemysł Chemiczny, 6(91), pp. 1005-1009.
• 14. Huber, L. (1997). Dobra Praktyka Laboratoryjna w analizie instrumentalnej. Warszawa: Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska.
• 15. Krajewski, S. (2009). Prywatyzacja, restrukturyzacja, konkurencyjność polskich przedsiębiorstw, Warszawa: PWE.
• 16. Madejczyk, W., Orzech, Ł., and Zając, R. (2007). Zintegrowany system zarządzania w laboratoriach badawczych CMG KOMAG oraz nowe obszary badań akredytowanych. Maszyny Górnicze, 1, pp. 49-53.
• 17. Matyjaszczyk, E. (2005). Wybrane problemy laboratoriów badawczych wdrażających system ISO 17025. Problemy Jakości, 2, pp. 36-38.
• 18. Michalski, R. (2010). Normalizacja w kontroli jakości środowiska. Ekologia Przemysłowa, 1, pp. 32-34.
• 19. Michalski, R. (2013). Akredytacja laboratoriów badawczych. Laboratorium – Przegląd Ogólnopolski, 3-4.
• 20. Michalski, R. (2012). Akredytacja laboratoriów wg normy PN-EN ISO/IEC 17025 w pigułce. http://www.labportal.pl/article/akredytacja-laboratoriow-wg-normy-pn-en-isoiec-17025-w-pigulce, 22.01.2012.
• 21. Michalski, R., and Mytych, J. (2011). Przewodnik po akredytacji laboratoriów badawczych według normy PN-EN ISO/IEC 17025. Katowice: Publishing House Elamed.
• 22. Mytych, J., and Ligarski, M.J. (2015) Badanie uwarunkowań funkcjonowania akredytowanego systemu zarządzania jakością w laboratorium badawczym – koncepcja badań. Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie, z. 80, pp. 203-215, Gliwice: Silesian University of Technology.
• 23. Namieśnik, J., Konieczka, P., and Zygmunt, B. (2007). Ocena i kontrola jakości wyników pomiarów analitycznych. Warszawa: WNT.
• 24. Owen, A.J. (1995). Good Laboratory Practice with a UV-Visible Spectroscopy System. Hewlett-Packard Company: publication number 12-5963-5615E.
• 25. PN EN ISO/IEC 17025:2018: Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących.
• 26. Porter, E. (2010). Przewaga konkurencyjna. Osiąganie i utrzymywanie lepszych wyników. Gliwice: Onepress.
• 27. Raporty roczne (Books Yearly): 2001-2018, PCA, www.pca.gov.pl.
• 28. Rosikoń, W., Wyciślik, A. (2002). Akredytacja laboratoriów badawczych – analiza rynku i wymagania systemu jakości. Chemik, LV(2), pp. 39-42.
• 29. Salzmann, Ch., Gillet, D. (2013). Smart device paradigm, Standardization for online labs 2013 IEEE Global Engineering Education Conference (EDUCON). https://ieeexplore.ieee.org/abstract/document/6530261, 13 June 2013, DOI: 10.1109/EduCon.2013.6530261.
• 30. Sprawozdanie z realizacji planu działania 2018, PCA, 2019. https://www.pca.gov.pl/ publikacje/wydawnictwa/prawozdania/.
• 31. System zarządzania jakością, PN- EN ISO 9001: 2015.
• 32. Trocki, M. (2001). Outsourcing. Warszawa: PWE, p. 13.
• 33. Tugi, H. (2018). Podejście procesowe − nowe wyzwanie dla laboratoriów. Przegląd Ogólnopolski, 1.
• 34. Volodarskij, E.T., and Koshevaja, L.A. (2013). Tekhniczeskije aspekty akredytacji ispytatelnyh laboratorii. Vinnica VNTU 2013 UA (w języku ros.).
• 35. Volodarsky, E., Warsza, Z., Koshevaya, L. (2014). System oceny statystycznej w badaniu biegłości laboratoriów badawczych, PAK, 60(10), pp. 816-821. http://yadda.icm.edu.pl/ yadda/element/bwmeta1.element.baztech-4f522780-5ac9-49fb-87de-6dd8a9958cc8/c/816.pdf.
• 36. Wierzowiecka, J. (2014). Znaczenie zarządzania zasobami ludzkimi w doskonaleniu jakości usług świadczonych przez akredytowane laboratoria badawcze. Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni, 86, pp. 276-282.
• 37. Wierzowiecka, J. (2004). Różnice wymagań i statusu wyników badań w laboratoriach badawczych. Problemy Jakości, 3, pp. 13-16.
• 38. Wojtynek, L., and Wyciślik, A. (2002b). Wzajemne relacje: klient – przedsiębiorstwo – laboratorium badawcze w aspekcie ich efektywności i konkurencyjności na rynkach krajowych i międzynarodowych. In: A. Limański (ed.), Problemy ekonomicznej efektywności gospodarowania w procesach transformacji polskiej gospodarki. Part. II (pp. 377-388), Katowice: Wyższa Szkoła Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych.
• 39. Wyciślik A., and Wojtynek, L. (2002a). Walidacja metody jako istotny element działalności laboratoriów badawczych. Hutnik-Wiadomości Hutnicze, 69(5), pp. 220-223.
• 40. Wyciślik, A., Gajdzik, B., Strzelczyk, J., Gajdzik, K. (2017). Ramowe zasady programu „Odpowiedzialność i Troska” w odniesieniu do odczynników chemicznych wykorzystywanych w laboratoriach badawczych i przemysłowych. Przemysł Chemiczny, 96(12), pp. 2401-2405. doi: 10.15199/62.2017.12.4.
• 41. Wyciślik, A., Wojtynek, L., and Sosnowski, R. (2001). Compliance of GLP principles – warant of high quality research assurance. Acta Metallurgica Slovaca, 7, pp. 74-78.
• 42. Zając, R. (2019). Podejście procesowe w zarządzaniu laboratorium badawczym w świetle zmienionych wymagań normy PN-EN ISO/IEC 17025:2018-02 (Process-based approach in the laboratory management system in the light of the changed requirements in the PN-EN ISO/IEC 17025:2018-02 Standard). Maszyny Górnicze, 2, pp. 79-91, doi.org/10.32056/KOMAG2019.2.8.