Prawne uwarunkowania ochrony dziedzictwa górniczego w procesie likwidacji, rekultywacji i rewitalizacji

• Autorzy: Ostręga A.

Warianty tytułu

EN

Legal determinants of mining heritage protection in regard to the process of liquidation, reclamation and revitalization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawione zostały przepisy prawa dotyczące ochrony i adaptacji obiektów zakładu górniczego, jak również powiązanych z nimi zakładów przetwórczych, zapleczy administracyjnych i mieszkaniowych, a także dziedzictwa niematerialnego, np. tradycji i zwyczajów. Na tle znaczenia infrastruktury przemysłowej dla przyszłych pokoleń oraz dla zachowania tożsamości rejonów/regionów górniczych omówiono przepisy najważniejszych ustaw, mających zastosowanie w procesie likwidacji zakładu górniczego, ochrony konserwatorskiej oraz rekultywacji i rewitalizacji dziedzictwa przemysłowego. Na podstawie przepisów prawa przedstawiono procedury postępowania w procesie ochrony i adaptacji cennej infrastruktury oraz możliwości finansowania prac przy obiektach zabytkowych. Wykazano także niedostatki przepisów prawnych, powodujące zagrożenie dla ich ochrony. Zaproponowano zmiany w przepisach, a także możliwe do zastosowania przez samorządy terytorialne narzędzia ułatwiające ochronę i adaptację cennych elementów kultury przemysłowej.

EN

This article presents regulations relating to the protection and adaptation of mining plant facilities as well as the subsidary processing plants, administrative and housing facilities and non-material heritage, such as customs and traditions. Taking into account the importance of the industrial infrastucture for future generations and in order to maintain identity of the mining regions, this paper determines the regulations of the most important acts that apply to the process of closing mining plants, preservation, reclamation and revitalization of the industrial heritage. Based on the law, the procedures for the process of protection and adaptation of precious infrastrucure and financial possibilities to carry out works on the monuments were described. Unfortunately, a lack of regulations is the reason why their protection is deteriorating. The proposed changes in regulations as well as possible solutions which can be applied by federal governments may facilitate the protection and adaptation of these precious elements of industrial culture.

Słowa kluczowe

PL

dziedzictwo górnicze; przepisy prawa; ochrona; adaptacja

EN

mining heritage; regulations; protection; adaptation

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 68, nr 12
• Strony: 52--61
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz.

Twórcy

autor

Ostręga A.

• AGH w Krakowie, Wydział Górnictwa i Geoinżynierii

Bibliografia

• 1. Cherka M. (red.), Antoniak P., Elżanowski F. M., Wąsowski K. A.: Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz. LEX. Stan prawny: 05.07.2010.
• 2. Blasius R.: Europe’s industrial heritage. EUBUILDIT – Buildings Telling European History. Germany, Kaiserslautern. 2010. p. 1÷13.
• 3. Bohlen Von J. B.: Implementation of AHP methodology into national defense evaluation & qualification projects. 11th International Symposium on the AHP. Sorrento, Neapol – Włochy. Wersja elektroniczna, 2011.
• 4. Gigliarelli E., Cessari L., Cerqua A.: Application of the Analytic Hierarchy Process (AHP) for energetic rehabilitation of historical buildings. 11th International Symposium on the AHP. Sorrento, Neapol – Włochy. Wersja elektroniczna, 2011.
• 5. Girard L. F., Cerreta M. Toro De P.: Integrated spatial assessment in planning: strategic choices for Cava de’ Tirreni master plan. 11th International Symposium on the AHP. Sorrento, Neapol – Włochy. Wersja elektroniczna, 2011.
• 6. Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, przyjęta w Paryżu dnia 16 listopada 1972 r. przez Konferencję Generalną Organizacji Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury na jej siedemnastej sesji (Dz.U. Nr 32, poz. 190).
• 7. Kopalnia Guido: http://kopalniaguido.pl, data dostępu: sierpień 2011.
• 8. Kronenberg M.: Turystyka dziedzictwa przemysłowego – próba sprecyzowania terminologii. Materiały pokonferencyjne z IV Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Praktycznej pt. „Dziedzictwo przemysłowe jako strategia rozwoju innowacyjnej gospodarki” Zabrze 6-7 września 2007.
• 9. Kulik M.: Komentarz do przepisów karnych ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. LEX/el. Stan prawny: 16.08.2010, 2010.
• 10. Lenartowicz K. J., Ostręga A.: Revitalisation of post-industrial areas through the preservation of technical heritage in Poland. AGH Journal of Mining and Geoengineering, vol. 36 no. 2, 2012, s. 181÷192.
• 11. Łabaj M.: Metodyka zagospodarowania turystycznego i rekreacyjnego terenów poprzemysłowych. Materiały I Międzynarodowej Konferencji pt. „Bogactwo dziedzictwa przemysłowego jako wyzwanie i atrakcyjny produkt” Zabrze 10-11 września 2004.
• 12. Narodowy Instytut Dziedzictwa http://www.nid.pl/, data dostępu: sierpień 2011.
• 13. Oświadczenie Rządowe z dnia 14 września 1976 r. w sprawie ratyfikacji przez Polską Rzeczpospolitą Ludową Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, przyjętej w Paryżu dnia 16 listopada 1972 r. przez Konferencję Generalną Organizacji Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury na jej siedemnastej sesji (Dz.U. Nr 32, poz. 191).
• 14. Owczarek J.: Dziedzictwo przemysłowe – zagrożenia, kierunki działań. Zagłębie Ruhry – Górny Śląsk. Konferencja w ramach Dni Kultury Województwa Śląskiego w Północnej Nadrenii-Westfalii, 10 i 11 kwietnia 2003/2003.
• 15. Pruszyński J.: Dziedzictwo kultury Polski. Jego straty i ochrona prawna, t.1, Kraków, 2001.
• 16. Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 lipca 2011 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych (Dz.U. Nr 165, poz. 987).
• 17. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie planów ruchu zakładów górniczych (Dz. U. Nr 94, poz. 840 ze zm.).
• 18. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 lutego 2012 r. w sprawie planów ruchu zakładów górniczych (Dz. U. Nr 0, poz. 372).
• 19. Siwek A.: Między zabytkiem, a dobrem kultury współczesnej. Kurier Konserwatorski, nr 10/2011, 2011, s. 5÷11.
• 20. Szczepański M. S.: Tożsamość regionalna – w kręgu pojęć podstawowych i metodologii badań. Między tożsamością indywidualną a społeczną – preliminaria. www.socjologiarozwoju.us.edu.pl, data dostępu: sierpień 2011.
• 21. Turystyka w obiektach przemysłowych. Koncepcja promocji i rozwoju markowego produktu turystycznego w zabytkach techniki i przemysłu w Polsce. Wydawca: Polska Organizacja Turystyczna 2004.
• 22. Uberman R., Ostręga A.: Applying the Analytic Hierarchy Process in the revitalisation of post-mining areas. 8th International Symposium on the AHP. Honolulu, Hawaje. Wersja elektroniczna, 2005.
• 23. Ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.).
• 24. Ustawa z dnia 15 lutego 1962 o ochronie dóbr kultury (tekst jedn. z 1999 r. Dz.U. Nr 98, poz. 1150).
• 25. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 ze zm.).
• 26. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jedn. z 2012 r. Dz.U. Nr 647).
• 27. Ustawa z dnia 18 marca 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 75, poz. 474).
• 28. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. z 2010 r. Dz. U. Nr 243, poz. 1623 ze zm.).
• 29. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981).