Eco-energy Anthropopressure in the Agricultural Landscape

• Autorzy: Bielińska E.J. , Futa B. , Baran S. , Pawłowski L.

Warianty tytułu

PL

Antropopresja eko-energetyczna w krajobrazie rolniczym

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Eco-energy anthropopressure specifically affects the agricultural landscape, but is essential for society to survive and grow. While developing new dependencies and demonstrating large transgressions against the present state, eco-energy investments affect redefinition of the identity of place, society and landscape. This paper discusses management of eco-energy anthropopressure with regard to the sustainable development of society and the economy. Projects of infrastructure modernisation related to construction of renewable energy sources should consider an assessment of anthropopressure trends, which facilitate definition of priorities in measures exemplified by subsequent investments, considering their economic, environmental and social aspects. The criteria of eco-energy anthropopressure constitute the bases of analyses and guidelines when planning new undertakings. The positive trend of anthropopressure is a condition verifying the correctness of eco-energy engineering development. Application of enzymatic indicators enabling quantification of anthropogenic transformations, along with the ecological results of protective measures related to the generation of renewable energy allow for the long-term monitoring and identification of trends.

PL

Antropopresja ekoenergetyczna, aczkolwiek wywołująca określony wpływ na krajobraz rolniczy, jest niezbędna do przetrwania i rozwoju społeczeństwa. Inwestycje ekoenergetyczne budując nowe zależności i wykazując dużą transgresję w stosunku do stanu obecnego, wpływają na redefinicję tożsamości miejsca, społeczeństwa i krajobrazu. W artykule omówiono zarządzanie antropopresją ekoenergetyczną w kierunku zrównoważonego rozwoju społeczeństwa i gospodarki. Projekty modernizacji infrastruktury związane z budową źródeł energii odnawialnej powinny uwzględniać ocenę trendu antropopresji, co ułatwi określenie priorytetyzacji w działanich egzemplifikujacych się kolejnymi realizacjami inwestycji, uwzględniającymi aspekty ekonomiczne, środowiskowe i społeczne. Kryteria antropopresji ekoenergetycznej stanowią podstawę przy przygotowaniu analiz i wytycznych do planowania nowych przedsięwzięć. Warunkiem sprawdzającym poprawność rozwoju ekoenergetyki jest pozytywny trend antropopresji. Zastosowanie wskaźników enzymatycznych umożliwiających kwantyfikację przemian antropogenicznych oraz ekologicznych efektów realizacji zabiegów ochronnych związanych z wytwarzania energii odnawialnej pozwala na monitoring długookresowy oraz identyfikację trendów.

Słowa kluczowe

EN

anthropopressure; eco energy; agricultural landscape; sustainable development; ecological ethic

PL

antropopresja; energia ekologiczna; krajobraz rolniczy; rozwój zrównoważony; etyka ekologiczna

• Wydawca: Lublin University of Technology
• Czasopismo: Problemy Ekorozwoju
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 9, nr 2
• Strony: 99--111
• Opis fizyczny: Bibliogr. 63 poz., fig., tab.

Twórcy

autor

Bielińska E.J.

• Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, Faculty of Agrobioengineering, University of Life Sciences in Lublin, Leszczyńskiego St. 7, 20-069 Lublin, Poland

autor

Futa B.

• Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, Faculty of Agrobioengineering, University of Life Sciences in Lublin, Leszczyńskiego St. 7, 20-069 Lublin, Poland

autor

Baran S.

• Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, Faculty of Agrobioengineering, University of Life Sciences in Lublin, Leszczyńskiego St. 7, 20-069 Lublin, Poland

autor

Pawłowski L.

• Institute of Environmental Protection Engineering, Faculty of Environmental Engineering, Lublin University of Technology, Nadbystrzycka St. 40 B, 20-618 Lublin, Poland

Bibliografia

• 1. BANDICK A.K., DICK R.P., 1999, Field management effects on soil enzyme activities, in: Soil Biol. Biochem. 31, p. 1471-1479.
• 2. BARAN S., BIELIŃSKA E.J., OLESZCZUK P., 2004, Enzymatic activity in an airfield soil polluted with polycyclic aromatic hydrocarbons, in: Geoderma 118, p. 221-232.
• 3. BARAN S., BIELIŃSKA E.J., ŻUKOWSKA G., 2009, Wpływ kompostów osadowo-popiołowych na aktywność enzymatyczną gleb wytworzonych na terenie po eksploatacji złóż siarki, in: Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 535, p. 15-22.
• 4. BARANOWSKI A., Koncepcja zrównoważonej rewitalizacji struktur osadniczych, in: Rewitalizacja zdegradowanych struktur osadniczych w warunkach zrównoważonego rozwoju, ed. Baranowski A. Politechnika Gdańska, Gdańsk 2000, p. 7-22.
• 5. BIELIŃSKA E.J., LIGĘZA S., 2010, Biochemical properties of selected soils in the area of Puławy Forest District, in: Ecological Chemistry and Engineering A vol. 17 No. 6, p. 567-574.
• 6. BIELIŃSKA E.J., FUTA B., MOCEK A., 2008, Wpływ zabiegów agrotechnicznych na funkcjonowanie krajobrazu rolniczego, in: Inżynieria Rolnicza 10 (108), p. 7-15.
• 7. BIELIŃSKA E.J., ANTONKIEWICZ J., KOŁODZIEJ B., WIŚNIEWSKI J., Zawartość metali ciężkich w wybranych częściach morfologicznych drzewiastych roślin energetycznych uprawianych na glebie użyźnionej osadem ściekowym, in: Gospodarka odpadami komunalnymi, ed. Szymański K., Politechnika Koszalińska, Koszalin 2012, tom VIII, p. 9-18.
• 8. BILIŃSKI T., Stan i perspektywy racjonalizacji użytkowania energii, in: Odnawialne źródła energii, ed. Małecki A., Zielona Góra 2006, z. 13, p. 31-42.
• 9. COMMISSION REGULATION No 795/2004, Official Journal of the European Union, L. 141/1.
• 10. COMMISSION REGULATION No 796/2004, Official Journal of the European Union, L. 141/18.
• 11. COUNCIL REGULATION No 1782/2003, Official Journal of the European Union, L. 270, 21.10.2003 p.1.
• 12. CYMERMAN R., NOWAK-RZĄSA M., 2001, Kształtowanie krajobrazów obszarów wiejskich poprzez prace urządzeniowo-rolne, in: Zesz. Tow. Roz. Obsz. Wiej., z. nr 3, Olsztyn.
• 13. CYMERMAN R., FALKOWSKI J., HOPPER A., Krajobrazy wiejskie, ART, Olsztyn 1992.
• 14. DOBRZAŃSKI K., DOBRZAŃSKA B.M., KIEŁCZEWSKI D., Ochrona środowiska przyrodniczego, Ekonomia i Środowisko, Białystok 1997.
• 15. DOŁĘGA W., Analiza farmy wiatrowej o założonej mocy znamionowej pod kątem wybranych parametrów technicznych, ekonomicznych i wiatrowych, in: Odnawialne źródła energii, ed. Małecki A., Zielona Góra 2006, z. 13, p. 185-193.
• 16. DUER H., CHRISTENSE P.O., 2010, Socio-economic aspects of different biofuel development pathways, in: Biom. Bioen., 24, p. 237-243.
• 17. DUDZIŃSKA M., 2012, Realizacja wybranych programów wsparcia rolnictwa w Polsce i Czechach, in: Acta Sci. Pol., Administratio Locorum, 11(4), p. 39-53.
• 18. DZIEKOŃSKA E., ECOVAST wobec lokalnej Agendy 21 priorytety – ze szczególnym uwzględnieniem odnawialnych źródeł energii, Politechnika Krakowska, Kraków 1999.
• 19. FABER A., STASIAK M., KUŚ J., GRABIŃSKI J. Produkcyjność wybranych gatunków roślin uprawianych na cel energetyczne w różnych siedliskach. Studia i Raporty IUNG – PIB Puławy 2008.
• 20. FISCHER Z., MAGOMEDOW M., Ekologia – krajobraz – energia, KUL, Lublin 2004.
• 21. GRZYBEK A., 2003, Kierunki rozwoju i możliwości przetwarzania biomasy na cele energetyczne, in: Czysta Energia 10, p. 23-28.
• 22. GUS 2012, Ochrona Środowiska, Informacje i opracowania statystyczne, Warszawa, 574.
• 23. HYCNAR J.J., GÓRSKI M., 2003, Uwarunkowania spalania biomasy z węglem, in: Polityka Energetyczna, Tom 6, Zeszyt Specjalny.
• 24. JABŁOŃSKI M., Studium rozwoju systemów energetycznych w województwie lubuskim do roku 2025, ze szczególnym uwzględnieniem perspektyw rozwoju energetyki odnawialnej, ART DRUK, Zielona Góra 2009.
• 25. JADCZYSZYN J., FABER A., ZALIWSKI A., Wyznaczenie obszarów potencjalnie przydatnych do uprawy wierzby i ślazowca pensylwańskiego na cele energetyczne w Polsce. Studia i raporty IUNG – PIB Puławy, Puławy 2008.
• 26. JANIKOWSKI R., Zarządzanie ekologiczne, Akademicka Oficyna Wydawnicza PLJ, Warszawa 1999.
• 27. JANIKOWSKI R., Zarządzanie antropopresją w kierunku zrównoważonego rozwoju społeczeństwa i gospodarki. Wyd. Difin, Warszawa 2004.
• 28. JANUSZEK K., 1999, Aktywność enzymatyczna wybranych gleb leśnych Polski południowej w świetle badań polowych i laboratoryjnych, in: Zesz. Nauk. AR Kraków, Seria Rozprawy 250.
• 29. KAHLE P., BAUM C., BOELCKE B., 2005, Effect of afforestation on soil properties and mycorrhizal formation, in: Pedosphere 15 (6), p. 754-760.
• 30. KIELISZEWSKA-ROKICKA B., Enzymy glebowe i ich znaczenie w badaniach aktywności mikrobiologicznej gleby, in: Drobnoustroje środowiska glebowego, eds. Dahm H., Pokojska-Burdziej A., UMK Toruń 2001, p. 37-47.
• 31. KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH, Europejska Polityka Energetyczna, Bruksela 10.01.2007.
• 32. KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH, Komunikat Komisji ‘Postęp w realizacji celów z Kioto’ (wymagany na mocy decyzji 280/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej mechanizmu monitorowania emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz wykonania protokołu z Kioto), Bruksela 27.11.2007.
• 33. KONWENCJA PARYSKA, 2002, Ochrona i trwałe użytkowanie biologicznej i krajobrazowej różnorodności w nawiązaniu do polityk i praktyk rolniczych, STRA-CO/AGRI 2001, 11 rev. 3.
• 34. KUŚ J., FABER A., STASIAK M., KAWALEC A. Produkcyjność wybranych gatunków roślin uprawianych na cel energetyczne w różnych siedliskach. Studia i Raporty IUNG – PIB Puławy 2008.
• 35. MAJER B., Procedura sporządzania opracowań ekofizjograficznych w świetle obowiązującego prawa, in: Przyroda i miasto, ed. Rylke J., SGGW, Warszawa 2007, t. 9, p. 276-285.
• 36. MALCZYK T., 2012, Antropopresja ekoenergetyczna w krajobrazie na przykładzie Parku Wiatrowego ‘Lipniki’, in: Architektura Krajobrazu, Studia i Prezentacje, 3 (36), p. 37-43.
• 37. MAŁECKI A., GAJEWSKI K., Rolnictwo energetyczne nowym wyzwaniem dla polskich rolników, in: Odnawialne źródła energii, ed. Małecki A., Zielona Góra 2006, z. 13, p. 5-11.
• 38. MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI, 2005, Rolnictwo i gospodarka żywnościowa w Polsce, http://www.bip.minrol.gov.pl, (20.12.2012).
• 39. MYŚKÓW W., SOTACHYRA A., ZIĘBA S., MASIAK D., 1996, Aktywność biologiczna gleby jako wskaźnik jej żyzności i urodzajności, in: Rocz. Glebozn. 47, 1/2, p. 89-99.
• 40. NIEDŹWIECKA-FILIPIAK I., Wyróżniki krajobrazu i architektury wsi Polski południowo-zachodniej, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław 2009.
• 41. ODUM H.T., Environmental Accounting: Energy and Environmental Policy Making, John Wiley and Sons, New York 1996.
• 42. PAPUZIŃSKI A., 2013, The Axiology of Sustainable Development: An Attempt at Typologization, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development vol. 8, No 1, p. 5-25.
• 43. PAWŁOWSKI A., Rozwój zrównoważony – idea, filozofia, praktyka, Komitet Inżynierii Środowiska PAN, Monografie nr 51, KIŚ, Lublin 2008.
• 44. PAWŁOWSKI A., Sustainable Development as a Civilizational Revolution. Multidimensional Approach to the Challenges of the 21st century, CRC Press, Taylor & Francis Group, A Balkema Book, Boca Raton, Londyn, Nowy Jork, Leiden 2011.
• 45. PIEMENTEL D., PATZEK T.W., 2005, Ethanol Production Using Corn, Switchgrass and Wood; Biodiesel Production using Soybean and Sunflower, in: Natural Resources Research, March, vol. 14, issue 1, p. 65-76.
• 46. PIEKUT K., PAWLUŚKIEWICZ B., Rolnicze podstawy kształtowania środowiska, SGGW, Warszawa 2005.
• 47. PŁYWACZYK A., KOWALCZYK T., Gospodarowanie wodą w krajobrazie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław 2007.
• 48. PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH na lata 2007-2013, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa 2012.
• 49. PROJEKT POLITYKI ENERGETYCZNEJ POLSKI do 2030 roku, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2009.
• 50. PRZEWOŹNIAK M., 2005, Teoretyczne aspekty przyrodniczej rewitalizacji miast: ku metodologii zintegrowanej rewitalizacja urbanistyczno-przyrodniczej, in: Teka Kom. Arch. Ur. Stud. Krajobr. – Ol. PAN, p. 25-34.
• 51. REPORT, 2008, Rural development in the Europian Union Statistical and Economic Information, Europen Union Direstore-General for Agriculture and Rural Development, http://ec. europa.eu/agriculture/agrista (08.07.2013).
• 52. ROYAL COMMISSION ON ENVIRONMENTAL POLLUTION, Biomass as a renewable energy source, http://www.rcep.org.uk/biomass /chapter2.pdf (08.07.2013).
• 53. ROSZKOWSKI A., 2008, Biomasa kontra rolnictwo, in: Inżynieria Rolnicza, 10(108), p. 201-208.
• 54. RYSZKOWSKI L., Krajobrazy rolnicze w koncepcji trwałego i zrównoważonego rozwoju społeczeństw, in: Problemy Ekologii Krajobrazu, ed. Cieszewska A., SGGW, Warszawa 2004, p. 26-28.
• 55. RYSZKOWSKI L., Ekologiczne zasady kształtowania i ochrony krajobrazu rolniczego, w: Ochrona Środowiska Rolniczego w świetle programów rolno-środowiskowych Unii Europejskiej, Małop. ODR 2007, p. 7-11.
• 56. SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY, Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa 2010.
• 57. STRATEGIA ROZWOJU ENERGETYKI ODNAWIALNEJ, Sejm RP 23.08. 2001 r., Warszawa 2001.
• 58. USTAWA PRAWO ENERGETYCZNE z dnia 10 kwietnia 1997 r. (tekst jednolity Dz. U. 1997. 54. 348 z późn. zm.).
• 59. WÄTZOLD F., 2006, Implementing management plants in Natura 2000 sites: what abort cost-effectives? R-4 ALTER-Net meeting, Alterra, Wageningen, p. 1-16.
• 60. WILCZYŃSKI R., 2012, Odnowa wsi z wykorzystaniem środków europejskich – niewykorzystana szansa na rewitalizację, in: Architektura Krajobrazu. Studia i Prezentacje, 2 (35), p. 4-22.
• 61. YANG Z. X., TANG J., CHEN X., HU S., 2007, Effect of coexistin plant species on soil microbes and soil enzymes in metal lead contaminated soils, in; Appl. Soil Ecol. 37, p. 240-246.
• 62. ZALESKA-BARTOSZ J., 2008, Realizacja celów protokołu z Kioto przez kraje Wspólnoty Europejskiej. Instytut Nafty i Gazu, Kraków 2008.
• 63. ŻARSKA B., Ochrona krajobrazu, SGGW, Warszawa 2005.