PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Zmienność metanonośności i zawartości części lotnych w pokładach węgla na wybranych poziomach dokumentacyjnych obszaru Pawłowice-Warszowice (Górnośląskie Zagłębie Węglowe).

Autorzy
Treść / Zawartość
Identyfikatory
Warianty tytułu
EN
Variability of methane contents and volatiles in coal seams on selected documentation levels of the area Pawłowice-Warszowice (the Upper Silesian Coal Basin)
Języki publikacji
PL
Abstrakty
PL
Celem artykułu jest przedstawienie rozkładu przestrzennego metanonośności pokładów węgla oraz zawartości części lotnych (Vdaf) w postaci map zmienności tych parametrów na trzech poziomach -300, -800 oraz -1300 m npm, wykonanych w programie Surfer 12. Oprócz tego zestawiono wybrane parametry statystyczne ilości metanu w pokładach węglowych oraz Vdaf w obrębie 7 poziomów obliczeniowych. Pozwoliło to ocenić wielkość zmienności tych parametrów oraz jej kierunek, a także sprawdzić podobieństwo rozkładu metanonośności na poszczególnych poziomach dokumentacyjnych. Jak wynika z analizy danych, podobieństwo to jest fragmentaryczne i dotyczy wyłącznie obszarów położonych w sąsiedztwie dużych rozmiarów dyslokacji tektonicznych, co może wynikać z możliwości migracji metanu za ich pośrednictwem i w konsekwencji nasycania metanem pokładów węgla obecnych w przystropowej partii karbonu, uszczelnionej pakietem ilastym serii mułowcowej oraz mioceńskiego nadkładu. Na większości badanego obszaru podobieństw tych jednak nie obserwuje się, prawdopodobnie wskutek odmiennej genezy metanu w przystropowej (metan mikrobialny) oraz głębokiej strefie karbonu (metan termogeniczny). Splot różnorakich czynników geologicznych kształtujących współczesną metanonośność obszaru sprawia, że parametr ten cechuje duża zmienność przestrzenna, w odróżnieniu od Vdaf, które cechuje zmienność mała.
EN
The aim of the paper is presentation of spatial distribution of methane content and volatiles (Vdaf) in coal seams on the maps of variability of these parameters showing three levels -300, -800 and -1300 m above sea level, carried out applying Surfer 12 program. Besides that selected statistical parameters concerning the methane content and Vdaf within 7 calculation levels has been drawn up. It enabled to assess how large is variability of these parameters and also the direction of the variability as well as to check similarity of methane distribution on individual documentation levels. The data analysis revealed, that the similarity is only fragmentary and limited only to the areas located in the vicinity of large tectonic dislocations. The reason of this can be the possibility of methane migration by the faults and in consequence saturation with methane of coal seams lying within near- -roof part of the Carboniferous strata, sealed by clays of Mudstone Series and Miocene cover. However, this similarities are not visible in the majority of the investigated area, probably due to different origin of methane accumulated in the near-roof zone (microbial methane) and in the deep Carboniferous zone (thermogenic methane). Series of various geological factors influencing the nowadays methane content in the area of research cause that spatial variability of this parameter is large in contrast to Vdaf, which is characterized by small variability.
Rocznik
Strony
56--63
Opis fizyczny
Bibliogr. 16 poz.
Twórcy
autor
  • Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Nauk o Ziemi w Sosnowcu
Bibliografia
  • [1] Borowski, J., 1968. Problem uwęglenia pokładów i pochodzenia metanu na tle wulkanizmu w południowej części Zagłębia Górnośląskiego. Przegląd Górniczy v. 4: 165 – 172
  • [2] Jura, D., 2001. Morfotektonika i ewolucja różnowiekowej niezgodności w stropie utworów karbonu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Wyd. Uniwersytetu Śl., Katowice. ISSN 0208-6336
  • [3] Kandarachevová, J., Sedláčková, L., Hýlová, L., Jirásek, J., Sivek, M., 2009. Lateral development of coalification in the Czech part of the Upper Silesian Coal Basin and its connection with gas deposits. International Journal of Coal Geology v. 78: 225 – 232. ISSN 0166-5162
  • [4] Kędzior, S., 2005. Próba usystematyzowania zjawisk wpływających na zmienność metanonośności serii węglonośnych na przykładzie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Jureczka J., Buła Z., Żaba J. (red): Mat. konf. 76 Zjazdu Naukowego Pol. Tow. Geol., Państw. Inst. Geol., Pol. Tow. Geol. Warszawa: 156 – 160. ISBN 83-7372-845-7
  • [5] Kędzior, S., 2006. Charakterystyka występowania płytkiej strefy wysoko metanowych pokładów węgla w złożu Warszowice-Pawłowice Północ w aspekcie możliwości zagospodarowania metanu. Górnictwo Odkrywkowe, v. 1-2: 161 – 165. ISSN 0043-2075
  • [6] Kędzior, S., 2011. The occurrence of a secondary zone of coal-bed methane in the southern part of the Upper Silesian Coal Basin (southern Poland): potential for methane exploitation. International Journal of Coal Geology, 86: 157-168. ISSN 0166-5162
  • [7] Kędzior, S., 2015. Szacowanie ilości metanu wytworzonego i zakumulowanego w nisko uwęglonych pokładach węgla na przykładzie złoża Oświęcim-Polanka (Górnośląskie Zagłębie Węglowe). Górnictwo Odkrywkowe, 2015 LV 2: 54 – 61. ISSN 0043-2075
  • [8] Kędzior, S., 2016. Próba obliczenia ilości metanu wytworzonego i zakumulowanego w kontekście zmienności stopnia przeobrażenia pokładów węgla w rejonie Bzie-Dębina (Górnośląskie Zagłębie Węglowe). Górnictwo Odkrywkowe 4: 46-52, ISSN 0043-2075
  • [9] Kotarba, M., Pękała, Z., Daniel, J., Więcław, D., Smolarski, L., 1995. Rozkład głębokościowy zawartości metanu i węglowodorów wyższych w utworach węglonośnych górnego karbonu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. W: Opracowanie modeli oraz bilansu generowania i akumulacji gazów w serii węglonośnej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. R. Ney, M. Kotarba (red), Centrum PPGSMiE PAN, Kraków: 175 – 180. ISBN 83-86286-65-2
  • [10] Kotas, A., 1971. Uwagi o metamorfizmie węgla Zagłębia Górnośląskiego. Zesz. Nauk. AGH nr 292. Geologia z. 14
  • [11] Kruszewska, K., Dybova – Jachowicz, S., 1997. Zarys petrologii węgla. Wyd. Uniw. Śląskiego. Katowice. ISSN 0239-6432
  • [12] Mandrela, L., Pękała, Z., 2002. Dodatek Nr 4 do dokumentacji geologicznej złoża węgla kamiennego Warszowice - Pawłowice Północ w kat. B,C1,C2. CAG PIG Warszawa (nie publ.)
  • [13] Nieć, M., 1990. Geologia kopalniana. Wyd. Geol. Warszawa. ISBN 83-220-0339-0
  • [14] Nieć, M., 1993. Złoża metanu w formacjach węglonośnych. Mat. Szkoły Eksploatacji Podziemnej t. 2, Ustroń, 281 – 301. ISBN 9788360195208
  • [15] Probierz, K., Marcisz, M, Sobolewski, A., 2012. Od torfu do węgli koksowych monokliny Zofiówki w obszarze Jastrzębia (południowo-zachodnia część Górnośląskiego Zagłębia Węglowego). Wyd. Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla, Zabrze, ISBN 978-83-930194-2-7
  • [16] Mapa rozmieszczenia złóż węgla kamiennego Górnośląskiego Zagłębia Węglowego wg stanu na 31.12.2015 r. Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, 2016. (http://geoportal.pgi.gov.pl)
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-7b050df7-afb5-4cb0-ad8a-ece9b7f3fb25
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.