Propozycja mikroregionalizacji województwa śląskiego – weryfikacja metody na wybranych mezoregionach

• Autorzy: Nita J. , Myga-Piątek U. , Pukowiec-Kurda K.

Warianty tytułu

EN

The microregionalization proposal of the Silesian Voivodeship – verification of method on the selected mesoregions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł porusza aktualny problem weryfikacji dotychczasowego podziału fizycznogeograficznego Polski (mikroregionalizacja) wybranych mezoregionów województwa śląskiego. Podejmowane próby wykonywania mikroregionalizacji są zawiązane z trwającymi pracami nad przygotowaniem audytów krajobrazowych województw. Autorzy diagnozują powody niedoskonałości dotychczasowej klasyfikacji jednostek fizycznogeograficznych, proponując kryteria i procedurę mikroregionalizacji. Próbą weryfikacji poprawności dotychczasowego podziału fizycznogeograficznego oraz testowaniem zaproponowanej metody jest wydzielenie mikroregionów w obrębie czterech wybranych mezoregionów (Obniżenie Górnej Warty, Wyżyna Częstochowska, Wyżyna Katowicka i Płaskowyż Rybnicki). Przedstawione wyniki ujawniają nieprecyzyjność dotychczasowego podziału regionalnego Polski i trudności interpretacyjne procesu mikroregionalizacji.

EN

This paper focuses on the current problem of revision and verification of the existing physicogeographical division of Poland through microregionalization of selected mesoregions of the Silesian Voivodship. Attempts made to carry out the microregionalization are related to the ongoing work on the preparation of landscape audits of voivodships. The authors diagnose the reasons behind the imperfections of the existing classification of the physicogeographical units while proposing the criteria and procedure for the microregionalization. Identifying microregions within four selected mesoregions (the Upper Warta Depression, Częstochowa Upland, Katowice Upland and Rybnik Plateau) is an attempt at verifying the accuracy of the existing physicogeographical division and a test of the proposed method The results reveal the vagueness of Poland's existing regional division and difficulties with interpretation of the microregionalization process.

Słowa kluczowe

PL

podział fizycznogeograficzny; kryteria mikroregionalizacji; metoda mikroregionalizacji; województwo śląskie

EN

physicogeographical division; microregionalization criteria; microregionalization method; Silesian Voivodeship

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 31
• Strony: 43--56
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., ryc., tab.

Twórcy

autor

Nita J.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi Sosnowiec, Polska

autor

Myga-Piątek U.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi Sosnowiec, Polska

autor

Pukowiec-Kurda K.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi Sosnowiec, Polska

Bibliografia

• Balon J., Jodłowski M., 2005: Regionalizacja fizycznogeograficzna pogranicza polsko-słowackiego [w:] M. Strzyż (red.), Perspektywy rozwoju regionu w świetle badań krajobrazowych. Problemy Ekologii Krajobrazu, T. XII: 69-76.
• Bartkowski T., Tomkiewicz T., 1975: Podział na mikroregiony obszaru Leszno-Sława Śląska na podstawie kryteriów morfometrii i użytkowania terenu. Sprawozdania PTPN I i II kw. 1972: 150-152.
• German K., 1972: Mapa gęstości sieci rzecznej na Wyżynie Krakowsko-Wieluńskiej. Studia Ośr. Dokum. Fizjogr. PAN Oddz. w Krakowie, t. I (Mapa 1-załącznik).
• German K., 1992: Typy środowiska przyrodniczego w zachodniej części Pogórza Karpackiego. Rozprawy habilitacyjne nr 246, Uniw. Jagielloński, Kraków.
• Giętkowski T., 2008: Problemy wyznaczania granicy regionu na przykładzie Borów Tucholskich [w:] Klasyfikacje krajobrazu. Teoria i praktyka (red.): J. Lechnio i in. Problemy Ekologii Krajobrazu, T. XX: 209-218.
• Kistowski M., Szydłowski J., 2015: Zastosowanie GIS w delimitacji regionów fizycznogeograficznych w kontekściewdrażania Europejskiej Konwencji Krajobrazowej. Problemy Ekologii Krajobrazu. Tom XL: 161-176.
• Kistowski M., Szydłowski J., 2014: Problem zastosowania GIS w regionalizacji fizycznogeograficznej Niżu Polskiego na przykładzie wybranych obszarów Pomorza [w:] J. Solon, E. Regulska, A. Affek (red.), Współczesne metody badań krajobrazu, Problemy Ekologii Krajobrazu, T. XXXVIII: 77-94.
• Kondracki J., 1955: Problematyka fizycznogeograficznej regionalizacji Polski, Przegl. Geogr., t. 27, z. 2: 289-309.
• Kondracki J., 1961: W sprawie terminologii i taksonomii jednostek regionalnych w geografii fizycznej Polski, Przegl. Geogr., t. 33, z. l: 23-38.
• Kondracki J., 1968: Fizycznogeograficzna regionalizacja Polski i krajów sąsiednich w systemie dziesiętnym. Problemy regionalizacji fizycznogeograficznej, Prace Geogr. IG PAN, 69: 13-41.
• Kondracki J., 1976: Podstawy regionalizacji fizycznogeograficznej. PWN, Warszawa.
• Kondracki J., 2009: Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Kondracki J., Richling A., 1994: Mapa 53.4. Regiony fizycznogeograficzne (przykłady mikroregionów) [w:] Atlas Rzeczypospolitej Polskiej, IGiPZ PAN, Główny Geodeta Kraju, PPWK im. E. Romera, Warszawa.
• Kot R., 2008: Problem delimitacji mikroregionów fizycznogeograficznych w krajobrazach dolin i nizin, Problemy Ekologii Krajobrazu, t. 20, Warszawa: 197-207.
• Kot R., 2011: Propozycja weryfikacji regionalizacji fizycznogeograficznej Polski na przykładzie wybranych regionów Niżu Polskiego Problemy Ekologii Krajobrazu, T.XXIX: 29-39.
• Kot R., 2016: Metodyka klasyfikacji fizycznogeograficznej obszaru województwa kujawsko-pomorskiego. Problemy Ekologii Krajobrazu, 41, (w druku).
• Kozacki L., 1970: Podział północnej części powiatu konińskiego na mikroregiony dla potrzeb oceny zmian środowiska geograficznego wywołanych gospodarczą działalnością człowieka. Zeszyty Naukowe UAM w Poznaniu, Geografia Nr 9: 59-61.
• Kozacki L., Marsz A., Żynda S., 1970: Metoda wyznaczania mikroregionów w oparciu o kryterium morfometrii terenu. Zeszyty Naukowe UAM w Poznaniu, Geografia Nr 9: 23-26.
• Lencewicz S., 1922: Kurs geografii Polski, Nakładem Głównej Księgarni Wojskowej, Warszawa.
• Marsz A., 1974: A new method of physiographic regionalization. Quaestiones Geographicae 1: 97-107.
• Myga-Piątek U. i in., 2015: Sporządzenie audytu krajobrazowego – testowanie metodyki identyfikacji i oceny krajobrazu. Ministerstwo Środowiska, ss. 113.
• Nita J., 2010: Jednostki fizycznogeograficzne na tle Numerycznego Modelu Terenu i ortofotomapy na przykładzie Wyżyny Śląsko-Krakowskiej. Physico-geographical units against the Digital Terrain Model and the orthophotomap as exemplified by Silesia and Krakow Highland. Landform Analysis, Vol. 13: 77-82.
• Przewoźniak M., 1985: Struktura przestrzenna krajobrazu województwa gdańskiego w ujęciu regionalnym. Zesz. Nauk. Wydziału BiNoZ Uniw. Gdańskiego, Nr 13: 5-22.
• Rehman A., 1904: Niżowa Polska opisana pod względem fizyczno-geograficznym. Lwów: Drukarnia Ludowa, s. 352.
• Richling A., 1985: Typologia mikroregionów fizycznogeograficznych w granicach województwa suwalskiego, Przegląd Geograficzny, 57, 1-2: 123-138.
• Richling A., 1976: Analiza i struktura środowiska geograficznego i nowa metoda regionalizacji fizycznogeograficznej (na przykładzie województwa białostockiego). Rozprawy UW nr 104, Wyd. Uniw. Warszawskiego, Warszawa.
• Richling A., 1985: Ocena warunków przyrodniczych w granicach mikroregionów [w:] Województwo Suwalskie, Ośrodek Badań Naukowych w Białymstoku, IGiPZ PAN, Białystok.
• Sawicki L., 1920: Zarys ogólnej geografii ziem polskich, cz. 1 – Wykłady wygłoszone na Kursie Nauczycielskim w Cieszynie, 1919, Nakładem Pol. Tow. Pedag. na Śląsku, Cieszyn.
• Solon J., Chmielewski T.J., Myga-Piątek U., Kistowski M., i in., 2014: Identyfikacja i ocena krajobrazów –metodyka oraz główne założenia. Opracowanie szczegółowej instrukcji postępowania, prowadzącej wykonawcę audytu od rozpoczęcia prac do pełnego zakończenia, IGiPZ PAN – GDOŚ, Warszawa.
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu. Dziennik Ustaw z dnia 10 czerwca 2015 r., poz. 774, tom 1.
• Żynda S., 1970: Mikroregiony wycinka wschodniej części Wysoczyzny Lubuskiej i przykład możliwości ich oceny dla różnych potrzeb gospodarczych. Zeszyty Naukowe UAM w Poznaniu, Geografia Nr 9: 65-70.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).