Wykształcenie facjalne i korelacja profili warstw krośnieńskich z odsłonięć i otworów wiertniczych (fałd Gorlic, jednostka śląska, Karpaty)

• Autorzy: Drozd Arkadiusz , Dziadzio Piotr , Stadtmüller Marek

Identyfikatory

DOI

10.18668/NG.2019.11.01

Warianty tytułu

EN

Facies development and profile correlation of the Krosno Beds from outcrops and boreholes (Gorlice Fold, Silesian Unit, Outer Carpathians)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszej pracy jest zaprezentowanie szczegółowej dokumentacji facji warstw krośnieńskich południowego skrzydła fałdu Gorlic, odsłaniających się w korycie rzeki Sękówka, na odcinku Gorlice–Sękowa. Na podstawie prac terenowych wykonano szczegółowy profil litologiczny uwzględniający cechy sedymentologiczne, o łącznej rzeczywistej miąższości 1415 m. W obrębie warstw krośnieńskich wydzielono i opisano 11 facji osadowych (I–XI), dla których na tym etapie badań nie interpretowane jest środowisko depozycji. Wydzielono i opisano 3 rodzaje osadów heterolitowych. Rozpoznano i udokumentowano również 15 struktur sedymentacyjnych, które zostaną wykorzystane do dalszej interpretacji warstw krośnieńskich w zakresie ich genezy. Kolejnym elementem zrealizowanym w pracy jest korelacja terenowego profilu litologicznego z zapisem i interpretacją profilowań geofizyki wiertniczej (wystandaryzowanych do jednostek fizycznych psAPI, petrofizyczny trójskładnikowy model matrycy) z otworów Gorlice-12 i Gorlice-13, przewiercających bezpośrednio badany interwał litostratygraficzny. Wszystkie trzy profile zostały zestawione i odniesione do granicy stropu warstw menilitowych (poziom wyrównania), która jest bardzo dobrze widoczna, zarówno w terenie, jak i w zapisie krzywych geofizyki otworowej. Przyjęta metodyka pozwoliła na wyznaczenie 5 charakterystycznych granic: G1, G2, G3, G4, G5. Wyznaczone one zostały w spągu piaskowców masywnych przypisanych facji VIII (granice G1, G2, G4, G5) i piaskowców słabo zwięzłych – facja IX (granica G3). Dodatkowo ustalonych zostało 5 linii pomocniczych (P1, P2, P3, P4, P5) na podstawie podobieństwa zapisu profilowania gamma. Wykonany profil terenowy został porównany z jego archiwalnym opisem, czego efektem jest wykazanie różnic w rzeczywistej miąższości, oraz stopniem zmienności litologicznej. Przeprowadzone badania oraz zastosowana metodyka mogą stanowić podstawę do weryfikacji dotychczasowego stanu wiedzy na temat warstw krośnieńskich na szerszym obszarze badań, gdzie występują otwory wiertnicze, jak i profile terenowe. Mogą być one wykorzystywane do regionalnych interpretacji zmienności facjalnej i środowisk depozycji.

EN

The main objective of this paper is to present documentation of the Krosno Beds facies in the southern limb of the Gorlice Fold, exposed in the Sękówka river bed, on the Gorlice–Sękowa section. On the basis of field work, a detailed lithological profile was compiled, taking into account sedimentary structures. The total true thickness of the profile is 1415 m. Eleven sedimentary facies (I-XI) are described, for which the depositional environment has not been interpreted at this stage of the research. Three types of heterolithic sediments were described. Fifteen sedimentary structures have been identified and documented, which will be used for future interpretation of the Krosno Beds sedimentary environment. Another element conducted in the study is the correlation of the lithological field profile with the well logs interpretation (standardized to psAPI physical units, evaluation of the petrophysical model) from the Gorlice-12 and Gorlice-13 boreholes directly drilling through the studied lithostratigraphic interval. All three profiles have been correlated with reference to the datum defined by the upper boundary of the Menilite Beds which is clearly identifiable both in the field and in the well logs. The adopted methodology made it possible to define 5 correlation boundaries (G1, G2, G3, G4, G5), based on the massive sandstones – facies VIII (boundaries G1, G2, G4, G5) and low-compact sandstones – facies IX (boundary G3). In addition, 5 auxiliary lines have been marked (P1, P2, P3, P4, P5) based on the similarities of the gamma well logs. The field profile was compared with its archival description, the results of which shows differences in the true thickness and the degree of lithological variability. The conducted research and the applied methodology may provide the basis for verifying the current state of knowledge on the Krosno Beds in a regional border area, where there are boreholes and field profile. They can be used for regional interpretations of facies variability and deposition environments.

Słowa kluczowe

PL

warstwy krośnieńskie; facje; korelacja danych; fałd Gorlic

EN

Krosno Beds; facies; data correlation; Gorlice Fold

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2019
• Tom: R. 75, nr 11
• Strony: 663--673
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz.

Twórcy

autor

Drozd Arkadiusz

• Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy

autor

Dziadzio Piotr

• Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy

autor

Stadtmüller Marek

• Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy

Bibliografia

• Cyfrowy modelu terenu, www.geoportal.gov.pl (dostęp: wrzesień 2018).
• Dziadzio P., 2015. Śródmenilitowe piaskowce magdaleńskie jako przykład płytkowodnej sedymentacji deltowej w Karpatach. Nafta-Gaz, 9: 624–631.
• Dziadzio P.S., Matyasik I., Garecka M., Szydło A., 2016. Lower Oligocene Menilite Beds, Polish Outer Carpathians: supposed deep-sea flysch locally reinterpreted as shelfal, based on new sedimentological, micropalaeontological and organic-geochemical data. Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego, 213: 1–120.
• Gradziński R., Kostecka A., Radomski A., Unrug R., 1976. Sedymentologia. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa.
• Haczewski G., 1989. Poziomy wapieni kokkolitowych w serii menilitowo-krośnieńskiej – rozróżnianie, korelacja i geneza. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 59: 435–523.
• Jankowski L., 1997. Warstwy z Gorlic – najmłodsze utwory południowej części jednostki śląskiej. Przegląd Geologiczny, 45(3): 305–308.
• Jankowski L., 2007. Chaotic complexes in Gorlice region (Polish outer Carpathians). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 426: 27–52.
• Jucha S., Kotlarczyk J., 1959. Próba ustalenia nowych poziomów korelacyjnych w warstwach krośnieńskich Karpat polskich. Acta Geol. Pol., 9(1): 55–91.
• Konarski E., 1980. Wgłębna budowa karpackiej pokrywy fliszowej w rejonie gorlicko-krośnieńskim. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa.
• Kopciowski R., Zimnal Z., Chrząstowski J., Jankowski L., Szymakowska F., 2014. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000, arkusz Gorlice. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Kozikowski H., 1956. Geologia płaszczowiny magurskiej i jej okien tektonicznych na południowy zachód od Gorlic. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 110: 47–77.
• Kozikowski H., Jednorowska A., 1957. Problem wieku warstw grybowskich i tzw. „szarej kredy” okolic Gorlic. Przegląd Geologiczny, 5(3): 106–110.
• Pirson S.J., 1977. Geologic well log analysis. 2nd ed. Gulf Publishing Company, Houston: 1–377.
• Poprawa D., Nemčok J., 1989. Geological Atlas of the Outer Carpathians and Their Foreland 1:500 000. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Szymakowska F., 1959. Rozwój warstw krośnieńskich w niektórych obszarach Karpat Środkowych. Geological Quarterly, 3(3): 620–637.
• Szymakowska F., 1979. Budowa geologiczna południowego skrzydła fałdu Gorlic między Gorlicami a Krygiem (Karpaty Środkowe). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 85–103.
• Świdziński H., 1973a. Budowa geologiczna i roponośność rejonu Szymbarku koło Gorlic. Prace Geologiczne Komitetu Nauk Geologicznych PAN, Oddział w Krakowie, 80: 10–57.
• Świdziński H., 1973b. Budowa geologiczna rejonu Ropica-Siary Górne. Prace Geologiczne Komitetu Nauk Geologicznych PAN, Oddział w Krakowie, 80: 63–76.
• Walker R.G., James N.P., 1992. Facies models: response to sea level change. St. John’s, Nfld.: Geological Association of Canada. Association géologique du Canada.
• Wdowiarz S., 1985. Niektóre zagadnienia budowy geologicznej oraz ropo- i gazonośności centralnego synklinorium Karpat w Polsce. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 350: 5–52.
• Zwierzyńska M., 1984. Dokumentacja wynikowa otworu badawczego Gorlice-13. CAG PIG, Warszawa.
• Zychowicz K., 1980. Dokumentacja wynikowa otworu badawczego Gorlice-12. CAG PIG, Warszawa.