Potencjał polskich pociągów nocnych w połączeniach krajowych

• Autorzy: Małysz Michał

Warianty tytułu

EN

Potential of Polish night trains in domestic connections

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Polskie pociągi nocne przez wiele lat pełniły bardzo istotną rolę wśród kolejowych połączeń sektora ekonomicznego. Na polskich torach niejednokrotnie pojawiało się kilkadziesiąt pociągów nocnych w ciągu doby, które oferowały przejazdy między odległymi od siebie regionami dzięki wagonom z miejscami do leżenia. Wraz z inwestycjami infrastrukturalnymi i taborowymi w drugiej dekadzie XXI wieku zwiększone możliwości pociągów dziennych spowodowały likwidację wielu połączeń nocnych. Przyśpieszenie pociągów dziennych ograniczyło ofertę nocną do niezbędnego minimum, z sezonowymi połączeniami do kurortów nadmorskich i górskich. Wciąż jednak wiele regionów Polski stanowi trudnodostępne peryferia, z których dojazd do innych zajmuje wiele godzin w ciągu dnia. Krajowe połączenia nocne mogłyby pełnić bardzo istotną rolę skomunikowania tych regionów z innymi aglomeracjami całego kraju. Poprzez potoki wieczorne i poranne regiony peryferyjne zostałyby jednocześnie połączone z ośrodkami wojewódzkimi w regionie, a także zyskałyby bezpośrednie połączenia do przeciwlegle położonych obszarów. Efekt długotrwałej podróży w ciągu dnia zostałby zniwelowany poprzez jazdę w ciągu nocy, a sam region peryferyjny, nieraz stanowiący destynację turystyczną, stałby się lepiej dostępny, a więc i bardziej atrakcyjny. Celem artykułu jest przedstawienie możliwości rozwoju połączeń nocnych w Polsce poprzez zwiększenie ich zasięgu oraz obsługę dotąd pomijanych regionów peryferyjnych. W rezultacie połączenia te mogłyby stymulować rozwój obszarów o ograniczonej dostępności, jak i uzyskać ekonomiczne uzasadnienie dalszego uwzględnienia pociągów nocnych w rozkładzie jazdy.

EN

For many years, Polish night trains have played a very important role among rail connections in the economic sector. Dozens of night trains per day was running on Polish railways, offering journeys between distant regions provided in sleeping carriages. Along with infrastructure and rolling stock investments in the second decade of the 21st century, the increased efficiency of day trains resulted with the liquidation of many night connections. Faster day trains have reduced the night offer to the minimum necessary with seasonal connections to seaside and mountain resorts. Still, many regions of Poland are inaccessible peripheries from which travel to others takes many hours during the day. Domestic night connections could therefore play a very important role in connecting those regions with other agglomerations in the country. Through the evening and morning passenger flows, the peripheral regions would be simultaneously connected with capitals of the region and they would also gain direct connections with areas located on the another side of the country. The effect of a long journey would be mitigated by traveling during the night, and the peripheral region itself, often a tourist destination itself, would become more accessible and therefore more attractive. The aim of this article is to present possibilities of developing domestic night rail connections in Poland by extending their area of operation and servicing the neglected peripheral regions. As a result, those connections could stimulate development of peripheries as well as maintain the economic justification for their further inclusion in the timetable.

Słowa kluczowe

PL

transport kolejowy; pociąg nocny; przewozy kolejowe

EN

rail transport; night trains

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Transport Miejski i Regionalny
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 6
• Strony: 3--13
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Małysz Michał

• Zakład Geografii Społeczno-Ekonomicznej, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Wrocławski, pl. Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław

Bibliografia

• 1. Massel A., Pociągi nocne w Europie i Polsce, „Technika Transportu Szynowego”, 2003, nr 3.
• 2. Taylor Z., Rozwój i regres sieci kolejowej w Polsce, Monografie, 7, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Polska Akademia Nauk, Warszawa 2007.
• 3. Miszewska B., Szmytkie R., Likwidacja linii kolejowych na Dolnym Śląsku a zmiany w strukturze funkcjonalno-przestrzennej miast, Studia Miejskie, Tom 20 (2015), Uniwersytet Opolski, Opole 2015.
• 4. Barcik J., Czech P., Sytuacja transportu kolejowego w Polsce na przełomie ostatnich lat – część 1, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Transport, 67, 2010.
• 5. Bocheński T., Dostęp wybranych miast w Polsce do kolei, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 19 (4), 2016.
• 6. Kaliński J., Lotniska komunikacyjne w Polsce po 1918 roku, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Historyczne 147, z. 3, 2020.
• 7. Małysz M., Nocne pociągi dalekobieżne w przestrzeni polski – zarys historyczny i perspektywy rozwoju, Prace Geograficzne, 160, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2020.
• 8. Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów, Wybrane edycje, 1970–1971, 1975–1976, 1980–1981, 1985–1986, 1990–1991, 1995–1996, 2000–2001, 2002–2003.
• 9. Rosik P., Kowalczyk K., Rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej a przesunięcie modalne w Polsce w latach 2000-2010, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Prace Geograficzne 248, Warszawa 2015.
• 10. Koziarski S.M., Polska w systemie transportowym Unii Europejskiej. Inwestycje infrastrukturalne, Studia i Monografie, 512, Uniwersytet Opolski, Opole 2014.
• 11. Mapa linii kolejowych w Polsce – 2013 rok. Maksymalne prędkości rozkładowe na liniach kolejowych, https://www.plk-sa.pl/files/public/user_upload/pdf/Mapy/2013_05_24_mapa_predkosci_linie_ILK_HC.pdf, (dostęp: 18.03.2021).
• 12. Mapa linii kolejowych w Polsce – 2020 rok. Maksymalne prędkości rozkładowe na liniach kolejowych,https://www.plk-sa.pl/files/public/user_upload/pdf/Mapy/2020_12_23_mapa_predkosci_linie_ILK_HC.PDF,(dostęp: 16.05.2021).
• 13. Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów, Portal Pasażera, https://portalpasazera.pl/Tablice, (dostęp: 16.05.2021).
• 14. Małysz M., Rola porannych połączeń kolejowych w kształtowaniu przestrzennej dostępności regionów, „Transport Miejski i Regionalny”, 2019, nr 7.
• 15. Regulamin sieci 2020/2021, PKP Polskie Linie Kolejowe, https://www.plk-sa.pl/dla-klientow-i-kontrahentow/warunki-udostepniania-infrastruktury-i-regulaminy/regulamin-sieci/regulamin-sieci-20202021/.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).