Ocena narażenia mieszkańców miast na metale ciężkie obecne w pyłach ulicznych

Trojanowska, M.; Świetlik, R.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Ocena narażenia mieszkańców miast na metale ciężkie obecne w pyłach ulicznych

Autorzy

Trojanowska M. , Świetlik R.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Assessment of exposure of city residents to heavy metals present in street dust using Radom as an example

Języki publikacji

Abstrakty

W pracy dokonano oceny narażenia mieszkańców miast na metale, obecne w pyłach ulicznych. Uwagę skoncentrowano na ocenie całożyciowego narażenia osoby dorosłej i dziecka na: ołów, miedź oraz cynk. Analizowano narażenie drogą pokarmową, inhalacyjną i dermalną. Zastosowano metodę oceny ryzyka zdrowotnego, zalecaną przez Amerykańską Agencję Ochrony Środowiska (US EPA). Wyznaczone wartości całkowitego indeksu zagrożenia, dla przyjętego scenariusza narażenia mieszkańca, wskazują, że największe zagrożenie zdrowotne jest wynikiem wprowadzania zanieczyszczeń drogą pokarmową. W mniejszym stopniu o zagrożeniu decyduje wnikanie metali przez skórę, w najmniejszym zaś wnikanie drogą inhalacyjną. Spośród badanych populacji bardziej zagrożone są dzieci, dla których wyznaczone indeksy zagrożenia HI przyjmują wartości kilkakrotnie większe, niż dla osób dorosłych.

The paper assesses the exposure of city residents to heavy metals present in street dust. Attention was focused on lifetime exposure of adults and children to lead, copper and zinc. The hazard exposure by ingestion, inhalation and dermal contact was analyzed. The health risk methodology used has been recommended by the US Environmental Protection Agency (US EPA). The determined values of the total hazard index for the assumed scenario of a resident’s exposure indicate that the highest health risk results from ingestion of the contaminants. Skin penetration by metals is less hazardous while inhalation is the least hazardous. From among the populations studied, children are most at risk. The values of the hazard index for them are several times higher than those determined for adults.

Słowa kluczowe

pył uliczny zanieczyszczenie środowiska ochrona środowiska

street dust environment pollution environment protection

Wydawca

Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM". sp. z o.o.

Czasopismo

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

Rocznik

2016

Tom

R. 17, nr 12

Strony

474--478

Opis fizyczny

Bibliogr. 33 poz., tab., pełen tekst na CD

Twórcy

autor

Trojanowska M.

m.trojanowska@uthrad.pl

Uniwersytet Technologiczno- Humanistyczny w Radomiu, Katedra Ochrony Środowiska, ul. Chrobrego 27, 26-600 Radom

autor

Świetlik R.

r.swietlik@uthrad.pl

Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny, Katedra Ochrony Środowiska, ul. Chrobrego 27, 26-600 Radom

Bibliografia

1. Kabata-Pendias A., Pendias H., Biogeochemia pierwiastków śladowych, PWN, Warszawa 1999.
2. Bojakowska I., Duszyński J., Jaroń I., Karmasz D., Kucharzyk J., Maksymowicz A., Pierwiastki śladowe w pyłach tuneli drogowych na terenie Warszawy, „Przegląd Geologiczny” 2009, 57(12), 1069-1072.
3. Krajewska E., Niesiobędzka K., Pyły uliczne jaki źródło zanieczyszczenia wielkomiejskiego ekosystemu glebowego metalami ciężkimi, [w] Ekotoksykologia w Ochronie Środowiska (Kołwzan B., Grabas K. (red.), Materiały II Konferencji Naukowej PZJiTS 2008.
4. Liu E., Yan T., Birch G., Zhu Y., Pollution and health risk of potentially toxic metals in urban road dust in Nanjing, a mega-city of China, “Science of the Total Environment” 2014, 476, 522-531.
5. Seńczuk W., Toksykologia współczesna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
6. Walczak B., Lead and zinc in the street dust of Zielona Góra, Poland, [w] „Environmental engineering III” (Pawłowski L., Dudzińska M. R., Pawłowski A. (red.). Taylor & Francis Group, London 2010, 105–113.
7. Świetlik R., Trojanowska M., Strzelecka M., Bocho-Janiszewska A., Fractionation and mobility of Cu, Fe, Mn, Pb and Zn in the road dust retained on noise barriers along expressway - A potential tool for determining the effects of driving conditions on speciation of emitted particulate metals, “Environmental Pollution” 2015, 196, 404-413.
8. Świetlik R., Strzelecka M., Trojanowska M., Evaluation of trafficrelated heavy metals emissions by noise barrier road dust analysis,” Polish Journal of Environmental Studies” 2013, 22(2), 561- 567.
9. Budai P., Clement A., Refinement of national-scale heavy metal load estimations in road runoff based on field measurements, “Transport Res D-TR E” 2011, 16, 244-252.
10. Piontek M., Walczak B., Czyżewska W., Lechów H., Miedź, kadm i cynk w pyle drogowym miast oraz określenie toksyczności związków tych metali metodą biologiczną, Kosmos Problemy Nauk Biologicznych 2012, 61(3), 409-415.
11. International Agency for Research on Cancer, IARC, 2015. Agents Classified by the IARC Monographs, vol. 1-112. Retrieved July 12, 2015 from: http://monographs.iarc.fr/ENG/ Classification/ClassificationsAlphaOrder.pdf
12. ATSDR Agency for Toxic Substances & Disease Registry, Division of Toxicology & Human Health Sciences, Priority List of Hazardous Substances http://www.atsdr.cdc.gov/spl/ resources/ATSDR_2013_SPL_Detailed_Data_Table.pdf
13. Biesiada M., Ocena ryzyka zdrowotnego mieszkańców Wiślinki związanego z oddziaływaniem hałdy fosfogipsu, Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec 2006.
14. US EPA 1989, Risk Assessment Guidance for Superfund, Vol. I, Human Health Evaluation Manual (Part A), EPA/540/1-89/002. Office of Emergency and Remedial Response, Washington, D.C.
15. Trojanowska M., Świetlik R., Inhalacyjne narażenie mieszkańców miast Polski na zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego arsenem, kadmem i niklem, „Medycyna Środowiskowa” 2012, 15(2), 33-41.
16. Mohmand J., Equani S.A.M.A.S., Fasola M., Alamdar A., Mustafa I., Ali N., Liu L., Peng S., Shen H., Human exposure to toxic metals via contaminated dust: Bioaccumulation trends and their potential risk estimation, “Chemosphere” 2015, 137, 142-151.
17. Trojanowska M., Świetlik R., Ocena ryzyka nowotworowego związanego z narażeniem inhalacyjnym na benzo(a)piren w wybranych miastach Polski, „Medycyna Środowiskowa” 2013, 16(2), 14-22.
18. Zheng N., Liu J., Wang Q., Liang Z., Heavy metals exposure of children from stairway and sidewalk dust in the smelting district, northeast of China, “Atmospheric Environment” 2010, 44, 3239- 3245.
19. Milestone 1992. MLS-1200 MEGA, Microwave Digestion System with MDR Technology, Operator Manual and Basic Digestion Programs (Italy).
20. Wang Z., Chen J., Chai L., Yang Z., Huang S., Zheng Y., Environmental impact and site-specific human health risk of chromium in the vicinity of ferro-alloy manufactory, China, “Journal of Hazardous Materials” 2011, 190, 980-985.
21. US EPA, Integrated Risk Information System, A-Z List of Substances, http://cfpub.epa.gov/ncea/iris/index.cfm?fuseaction =iris.showSubstanceList
22. US EPA, Regional Screening Levels (RSLs) - Generic Tables (May 2016), https://www.epa.gov/risk/regional-screening-levelsrsls- generic-tables-may-2016.
23. Kurt-Karakus P.B., Determination of heavy metals in indoor dust from Istanbul, Turkey: Estimation of health risk, “Environment International” 2012, 50, 47-55.
24. Saeedi M., Loretta Y.L., Salmanzadeh M., Heavy metals and polycyclic aromatic hydrocarbons: Pollution and ecological risk assessment in street dust of Tehran, “Journal of Hazardous Materials” 2012, 27, 9-17.
25. Sezgin N., Ozcan H.K., Demir G., Nemlioglu S., Bayat C., Determination of heavy metal concentrations in street dusts in Istanbul E-5 highway, “Environment International” 2003, 29, 979–985.
26. Zhang M.K., Wang H., Concentrations and chemical forms of potentially toxic metals in road-deposited sediments from different zones of Hangzhou, China, “Journal of Environmental Science” 2009, 21, 625-631.
27. Birch G.F., Scollen A., Heavy metals in road dust, gully pots and parkland soils in a highly urbanized sub-catchment of Port Jackson, Australia, “Australian Journal of Soil Research” 2003, 41, 1329-1342.
28. Robertson D.J., Taylor K.G., Hoon S.R., Geochemical and mineral magnetic characterization of urban sediment particulates, Manchester, UK, “Applied Geochemistry” 2003, 18, 269-282.
29. Ordonez A., Loredo J., De Miguel E., Charlesworth S., Distribution of heavy metals in the street dusts and soils of an industrial city in Northern Spain, “Archives of Environmental Contamination Toxicology” 2003, 44, 160-170.
30. Ahmed F., Bibi M.H., Ahmed H.I., Environmental assessment of Dhaka City (Bangladesh) based on trace metal contents in road dusts, “Environmental Geology” 2007, 51, 975-985.
31. Krajewska E., Niesiobędzka K., Wpływ zasolenia spływów powierzchniowych na wymywanie metali z pyłów ulicznych do fazy wodnej, „Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych” 2009, 40, 137-143.
32. Kiebała A., Kozieł M., Zgłobicki W., Cr, Cu, Ni, Pb i Zn w pyle drogowym na terenie Lublina, „Inżynieria i Ochrona Środowiska” 2015, 18(3), 299-310.
33. Walczak B., Zawartość formy ogólnej i łatwo przyswajalnej miedzi w pyłach drogowych w Zielonej Górze. „Zeszyty Naukowe”. Inżynieria Środowiska, Uniwersytet Zielonogórski 2009, 136(16), 126-135.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-7a043425-2588-4dbd-a7cd-11d9cc72f251