I kurs Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego w budowaniu bezpieczeństwa państwa

Wszendyrówny, A.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

I kurs Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego w budowaniu bezpieczeństwa państwa

Autorzy

Wszendyrówny A.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

https://kwartalnikbellona.com/

Identyfikatory

Warianty tytułu

The First Course of the General Staff War School vs. Building State Security

Języki publikacji

Abstrakty

Autor omawia problem rozwoju polskiego szkolnictwa wojskowego na tle odbudowującej się państwowości polskiej po odzyskaniu nieodległości w 1918 roku, braku kadry dowódczej, zwłaszcza oficerów przygotowanych do pracy w sztabach, w tym w Sztabie Generalnym. Omawia rolę i znaczenie Francuskiej Misji Wojskowej w kształtowaniu Wojska Polskiego. Wskazuje na utworzoną 15 czerwca 1919 roku w Warszawie pierwszą wyższą uczelnię wojskową - Wojenną Szkołę Sztabu Generalnego. Przedstawia i analizuje tak zwany okres francuski (1918-1928) w funkcjonowaniu szkoły, gdy uczelnia korzystała z francuskich doświadczeń dydaktycznych, z francuskiej myśli wojskowej oraz francuskiej kadry profesorskiej. Wskazuje problemy, z jakimi borykała się Wojenna Szkoła Sztabu Generalnego, między innymi takie jak: brak polskiej doktryny wojennej (i szkolnej), a nawet podręczników, regulaminów i instrukcji, francuska metoda nauczania polskich oficerów oparta na studiowaniu przykładów z historii wojen oraz różnorodność korpusu oficerskiego złożonego z kadry trzech armii zaborczych i kilku formacji ochotniczych szkolonych według metod byłych armii zaborczych i francuskich. Mimo tych trudności pierwszy kurs Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego ukończyło wielu oficerów, którzy później swoimi osiągnięciami zapisali się w historii Wojska Polskiego.

The author discusses the issue of the development of Polish military education in the background of rebuilding Polish state after regaining independence in 1918, and the lack of commander staff, particularly officers prepared for staff work, including the work in the General Staff. He discusses the role and significance of the French Military Mission in forming the Polish Army. He also writes about the established on June 15, 1919 in Warsaw first higher-education military school - the General Staff War School. The author presents and analyzes the so-called French period in functioning of the school (1918-1928), where it exploited French didactic experience, French military thought, and hired French professors. Then he writes about problems the school faced, such as: the lack of Polish military (and school) doctrine, even school books, statutes or instructions; French method of teaching Polish officers based on learning example cases from history of wars; diversity of officer corps comprised of the staff of three former occupant armies and several volunteer formations trained using methods of French and former occupant armies. Despite all these difficulties, the first course of the General Staff War School was completed by many officers, who later by means of their achievements added to the history of the Polish Army.

Słowa kluczowe

Wojenna Szkoła Sztabu Generalnego oficer sztabowy adiutant sztabowy oficer Sztabu Generalnego Francuska Misja Wojskowa w Polsce

Military School of the General Staff Staff Officer Staff Adjutant General Staff Officer French Military Mission in Poland

Wydawca

Wojskowy Instytut Wydawniczy

Czasopismo

Kwartalnik Bellona

Rocznik

2015

Tom

Nr 3

Strony

112--138

Opis fizyczny

Bibliogr. 100 poz., fot., tab.

Twórcy

autor

Wszendyrówny A.

Wydział Przechowywania Zasobu, Centralne Archiwum Wojskowe

Bibliografia

1. J. Gdański et al., Wojsko Koronne. Formacje Targowicy, szkolnictwo wojskowe, Kraków 2003, s. 65.
2. http://kadeci2rp.webserwer.pl/index.php?co=gal&g=1 [dostęp: 27.09.2010].
3. Ł. Kurdybacha, Dzieje oświaty kościelnej do końca XVIII wieku, Warszawa 1949, s. 126.
4. Encyklopedia Warszawy, Warszawa 1994, s. 839;Szerzej: J. Łojek, Stanisław August Poniatowski i jego czasy, Warszawa 1998.
5. A. Krzyżanowski, Geometryia analityczna, Warszawa 1822, s. VI; Szerzej: B. Gembarzewski, Wojsko Polskie. Księstwo Warszawskie 1807-1814, Warszawa 1905.
6. T. S. Jaroszewski, Chrystian Piotr Aigner, architekt warszawskiego klasycyzmu, Warszawa 1970.
7. J. Rydel, W służbie cesarza i króla. Generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868-1918, Kraków 2001, s. 19.
8. Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie (dalej: CAW), Komenda Legionów Polskich, sygn. I.120.1.116, Lista oficerów skierowanych na kurs oficerów sztabowych i adiutantów wyższych sztabów, s. 185-186.
9. CAW, Komenda Legionów Polskich, sygn. I.120.1.116, Rozkaz nr 280 Komendy Legionów Polskich z 22.03.1917 r., s. 226.
10. A. Dziurok et al., Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989, Warszawa 2010.
11. C. Brzoza, A. L. Sowa, Historia Polski 1918-1945, Kraków 2006.
12. A. Garlicki, Drugiej Rzeczypospolitej początki, Wrocław 1996.
13. W. Pobóg-Malinowski, Najnowsza historia polityczna Polski, t. II 1914-1939, Gdańsk 1990.
14. M. Wrzosek, Polski czyn zbrojny podczas pierwszej wojny światowej 1914-1918, Warszawa 1990.
15. M. Wrzosek, E. Kozłowski, Historii oręża polskiego 1795–1939, Warszawa, 1984.
16. Polski Wiek XX. Dwudziestolecie międzywojenne, t. 1., J. Tazbir (red.), Warszawa 2009.
17. Dekret Rady Regencyjnej o utworzeniu ministerstw: spraw zewnętrznych, spraw wojskowych, komunikacji i aprowizacji. Dziennik Rozporządzeń Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 3, poz. 26, z 4.11.1918 r.
18. Z. J. Winnicki, Rada Regencyjna Królestwa Polskiego (1917-1918), Wrocław 1991.
19. Ustawa z 1 lipca 1920 r. o utworzeniu Rady Obrony Państwa. DzURP z 1920 r. nr 53, poz. 327.
20. J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2009, s. 523.
21. P. Stawecki, Rodowód i struktura społeczna korpusu oficerskiego Drugiej Rzeczypospolitej, „Materiały i Studia do Historii Wojskowości” 1981, t. XXIII.
22. T. Wójcik, Oficerowie kawalerii w Siłach Zbrojnych II Rzeczypospolitej. Próba analizy socjologicznej, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2008 No 3079, s. 428.
23. Powstanie Wielkopolskie 1918–1919. Wybór źródeł. A. Czubiński i B. Polak (oprac.), Poznań 1983, s. 345-346.
24. P. Madejczyk, Kształtowanie się korpusu oficerskiego Wojska Polskiego w latach 1918-1921. „Kwartalnik Historyczny” 1984 (R. 91) nr 3.
25. T. Hołówko, Oficer polski, Warszawa 1921, s. 21-22.
26. E. de Hennig-Michaelis, W zamęcie, Warszawa 1929, s. 29.
27. Dekret Naczelnego Wodza z 10.12.1918 r. zatwierdził szefów pięciu departamentów, a następnie dwóch departamentów: Wojskowo-Prawnego i Szkolnictwa Wojskowego, CAW, Dziennik Rozkazów Dziennych Ministerstwa Spraw Wojskowych 1918/19 r., Dziennik Rozkazów Wojskowych nr 11 z 15.12.1918 r., poz. 275.
28. Dziennik Rozkazów Dziennych Ministerstwa Spraw Wojskowych 1918/19 r., sygn. I.300.1.435, Gabinet Ministra Spraw Wojskowych.
29. Jacyna, W wolnej Polsce. Przeżycia (1918-1923), Warszawa 1927, s. 21.
30. Tymczasowe kursy instruktorskie dla oficerów - gen. por. Modest Romiszewski. CAW, Oddział III, Szt. M.S.W., sygn. I.300.8.2, M.S.W. Departament Szkolnictwa Wojskowego, 20 stycznia 1919 r., nr 245.
31. CAW, Oddział V NDWP, sygn. I.301.11.34, Zestawienie i zapotrzebowanie adiutantów sztabowych.
32. CAW, Rozkazy Naczelnego Dowództwa WP, sygn. I.303.5.4, Rozkaz NDWP nr 82 z 22 lutego 1919 r.
33. CAW, Rozkazy Naczelnego Dowództwa WP, sygn. I.303.5.4, Rozkaz NDWP nr 122 z 10 kwietnia 1919 r.
34. CAW, Rozkazy Naczelnego Dowództwa WP, sygn. I.303.5.4, Rozkaz NDWP nr 132 z 29 kwietnia 1919 r.
35. CAW, KGiO, sygn. I.480.699, Ppłk Jan Thullie.
36. CAW, Rozkazy Naczelnego Dowództwa WP, sygn. I.303.5.4, Rozkaz Naczelnego Dowództwa WP nr 112 z 26 marca 1919 r. o ustanowieniu korpusu oficerów Sztabu Generalnego.
37. CAW, Oddział V NDWP, sygn. I.301.11.33, Pismo o osobowym formowaniu polskiego Sztabu Generalnego Departamentu dla Spraw Osobowych M.S.Wojsk. z dnia 6.04.1919 r.
38. CAW, Oddział V NDWP, sygn. I.301.11.33, Uchwała Rady Wojskowej przy Ministrze Spraw Wojskowych nr154 z 5.06.1919 r.
39. CAW, KGiO, sygn. I.480.191, Gen. ppor. Edmund Hauser.
40. CAW, Rozkazy Naczelnego Dowództwa WP, sygn. I.303.5.4, Rozkaz NDWP nr 121 z 8 kwietnia 1919 r.
41. CAW, Rozkazy Naczelnego Dowództwa WP, sygn. I.303.5.4, Rozkaz NDWP nr 145 z 17 maja 1919 r.
42. CAW, Rozkazy Naczelnego Dowództwa WP, sygn. I.303.5.4, Załącznik nr 1 do rozkazu NDWP nr 155 z 2 lipca 1919 r.
43. CAW, Rozkazy Naczelnego Dowództwa WP, sygn. I.303.5.4, Załącznik nr 1. do rozkazu Naczelnego Dowództwa WP nr 155. z dn. 2 VII 1919 r.
44. CAW, Oddział V NDWP, sygn. I.301.11.34, Lista oficerów, słuchaczy II kursu adiutantów, którzy ukończyli kurs.
45. R. Tomaszewski, Akademizacja szkolnictwa wojskowego II Rzeczypospolitej, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1994 t. XXXVI, s. 257.
46. A. W. Aleksandrowicz, W sprawie akademii inżynierii wojskowej w Polsce, „Bellona” 1918 nr 6, s. 444-450.
47. J. Szydłowski, Polski Sztab Generalny, „Bellona” 1919, z. 1, s. 23-24.
48. CAW, Gabinet Ministra Spraw Wojskowych, sygn. I.300.1.507, Projekt zmian planów naukowych Wydziału Intendentury Wyższej Szkoły Wojennej, Warszawa, 6.06.1923 r.
49. P. Wandycz: Henrys i Niessel, dwaj pierwsi szefowie francuskiej Misji Wojskowej w Polsce 1919-1921, „Bellona” 1962.
50. CAW, Rozkazy Naczelnego Dowództwa WP, sygn. I.303.5.4, Rozkaz NDWP nr 145 z 17. maja 1919 r.
51. B. Woszczyński, Ministerstwo Spraw Wojskowych 1918-1921. Zarys organizacji i działalności, Warszawa 1972, s. 98-100.
52. R. Tomaszewski, Odbudowa polskiego szkolnictwa wojskowego 1908-1923, Toruń 1997, s. 90-93.
53. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37.
54. Dodatek Tajny nr 10 T do Dziennika Rozkazów Wojskowych z 18 września 1919 r., poz. 93.
55. Dodatek do Dziennika Rozkazów Wojskowych nr 8 z 21.08.1919 r, poz. 69.
56. CAW, Alb.38, Ppłk S. G. dr. Marian Kukiel.
57. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 55 z 3 września 1919 r.
58. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 15 z 6 lipca 1919 r.
59. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 74 z 7 października 1919 r.
60. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 3 z 20 czerwca 1919 r.
61. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 26 z 22 lipca 1919 r.
62. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 20 z 14 lipca 1919 r.
63. Subaltern - oficer młodszy. Encyklopedia wojskowa pod red. mjr. Ottona Laskowskiego, t. IV, Warszawa 1939, s. 705.
64. Etat Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego. Dodatek Tajny nr 10 T do Dziennika Rozkazów Wojskowych z 18 września1919 r., poz. 94.
65. Dziennik Rozkazów Tajnych nr 3, poz. 29, s. 47.
66. Dziennik Rozkazów Tajnych nr 4, sprostowania, s. 100.
67. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 59 z 12 września 1919 r.
68. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 3 z 20 czerwca 1919 r.
69. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 3 z 20 czerwca 1919 r.
70. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 8 z 26 czerwca 1919 r.
71. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 3 z 20 czerwca 1919 r.
72. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 4 z 21 czerwca 1919 r.
73. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 11 z 1 lipca 1919 r.
74. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.3713, Rozkaz dzienny nr 14 z 5 lipca 1919 r.
75. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 26 z 22 lipca 1919 r.
76. Dziennik Rozkazów Wojskowych, R. II, nr 26 z 8 marca 1919 r., poz. 840.
77. Dodatek Tajny do Dziennika Rozkazów Wojskowych nr 10, poz. 93 z 18.09.1919 r.
78. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 6 z 24 czerwca 1919 r.
79. Wspomnienia Eugeniusza Hinterhoffa z I. kursu Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego. W 50-lecie Powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Wacław Chocianowski (oprac.), Londyn 1969, s. 280.
80. CAW,WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 6 z 24 czerwca 1919 r.
81. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.123, Regulamin Wewnętrzny Szkoły Sztabu Generalnego z 12. czerwca 1919 r.
82. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.192, Wykładowcy Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego/Szkoły Sztabu Generalnego.
83. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 53 z 30 sierpnia 1919 r.
84. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 68 z 29 września 1919 r.
85. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.340, Konspekty do zajęć I Kursu Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego.
86. CAW, WSWoj., sygn.I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 20 z 14 lipca 1919 r.
87. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 66 z 24 września 1919 r.
88. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 22 z 16 lipca 1919 r.
89. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 42 z 13 sierpnia 1919 r.
90. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 56 z 5 września 1919 r.
91. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 32 z 29 lipca 1919 r.
92. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 8 z 26 czerwca 1919 r.
93. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 68 z 29 września 1919 r.
94. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 12 z 2 lipca 1919 r.
95. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 62 z 17 września 1919 r.
96. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.37, Rozkaz dzienny nr 5 z 23 czerwca 1919 r.
97. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.661, Instrukcja do egzaminów końcowych I kursu Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego z 30.09.1919 r.
98. CAW, Rozkazy Naczelnego Dowództwa WP, sygn. I.303.5.4, Rozkaz nr 187 z 4 grudnia 1919 r.
99. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.30, Lista lokat I. Kursu Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego.
100. CAW, WSWoj., sygn. I.340.1.661, I Kurs Wojenny (1919). Lista klasyfikacyjna końcowego egzaminu. Październik–listopad 1919.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-79f73ae8-004b-40b9-ab83-a3efaa09ef71