Polska w sieci Echelon

• Autorzy: Nowak Zbigniew

Warianty tytułu

EN

Poland as the part of Echelon system

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Aktualne dążenia społeczności światowych, państw, koncernów do uzyskiwania jak najszerszej gamy informacji nie byłyby niczym dziwnym, gdyby działania te nie pozostawały poza obowiązującymi regulacjami prawnymi. Informacja to siła. Przyjmuje się tu każdą wygodną dla odbiorców argumentację. Może to być wszechobecne zagrożenie terrorystyczne, mogą to być przestępstwa korupcyjne, ale najczęściej cel ekonomiczny, szpiegostwo przemysłowe. Działania takie godzą w przepisy prawa międzynarodowego czy krajowego, a mimo to organy państwowe udają, że nie wiedzą i nie uczestniczą w procesie inwigilacji własnych społeczeństw. Czy zwykły obywatel, który nie ma nic wspólnego z terroryzmem czy kontraktami na dostawy sprzętu wojskowego, może mieć dziś zagwarantowane jakiekolwiek prawa, prawo do prywatności, jakiejkolwiek tajemnicy korespondencji? Do kogo ma się zwrócić, jeżeli będzie podejrzewał, że zostały naruszone jego swobody konstytucyjne? Przedmiotem artykułu jest działalność budzącej kontrowersje globalnej sieci inwigilacji komunikacji Echelon, widziana z punktu widzenia polskich regulacji prawnych.

EN

The overarching aim of this article is to present the legal framework for the potential use of the Echelon system in the Republic of Poland. Echelon, known as worldwide surveillance program, was created by the American and British specialist in the late 1960s to observe and monitor military and diplomatic communications of the former Soviet Union and the Eastern Block. Nowadays, the role of Echelon seems to be completely different, as recently revealed by e.g. European Parliament. It’s the tool evolved into „a global system for the interception of private and commercial communications” (mass surveillance and industrial espionage). Numerous press reports as well as 2013 Snowden accusations suggest Poland plays quite an effective role as the part of the European Echelon Network. The question this article answers is whether our national presence and involvement in gaining information is based on the legal, constitutional grounds or whether, like some other nations, Polish authorities become indifferent to any kind of legal obstacles when need an information for their purposes.

Słowa kluczowe

PL

Echelon; inwigilacja; tajemnica; komunikacja; korespondencja; wywiad; terroryzm; cyberbezpieczeństwo; ochrona dóbr; szpiegostwo

EN

Echelon; surveillance; communications; correspondence; intelligence; terrorism; cybersecurity; infringement of civil rights; national interests; espionage

• Wydawca: Akademia Sztuki Wojennej
• Czasopismo: Cybersecurity and Law
• Rocznik: 2020
• Tom: Vol. 4 (2)
• Strony: 115--137
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz.

Twórcy

autor

Nowak Zbigniew

• Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych, Oddział Prawny

Bibliografia

• 1. Andreasik M. i in., Orwell w realu, czyli o systemie Echelon z perspektywy polskiego prawa, „Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały” 2014, nr 2.
• 2. Brayfield C., Boski Andy i przyjaciele, Warszawa 2006.
• 3. Derlatka K., Potęga informacji, „Interdyscyplinarne Studia Społeczne” 2016, nr 1.
• 4. Harding L., Polowanie na Snowdena, Warszawa 2014.
• 5. Jonason J., Stulatek, który wyskoczył przez okno i zniknął, Warszawa 2011.
• 6. Kleinfield S., The biggest company on earth a profile of AT&T, New York 1981.
• 7. Orwell G., Rok 1984, Warszawa 1988.
• 8. Sałek J., Nielegalność czynności operacyjno-rozpoznawczych a możliwość ich procesowego wykorzystania w postępowaniu dowodowym, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2017, nr 16.
• 9. Schaff L., Zakres i formy postępowania przygotowawczego, Warszawa 1961.
• 10. Shapiro C., Varian H.R., Potęga informacji. Strategiczny przewodnik po gospodarce sieciowej, Warszawa 2008.
• 11. Wobst R., Cryptology unlocked, Wiley 2007.
• 12. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483, z późn. zm.
• 13. Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych, t.j., Dz.U. 2019, poz. 796.
• 14. Ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, t.j., Dz.U. 2020, poz. 305.
• 15. Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej, t.j., Dz.U. 2020, poz. 505, z późn. zm.
• 16. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, t.j., Dz.U. 2019, poz. 1145, z późn. zm.
• 17. Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych, t.j., Dz.U. 2020, poz. 431, z późn. zm.
• 18. Ustawa z dnia 25 listopada 2016 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiad, t.j., Dz.U. 2020, poz. 27.
• 19. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, t.j., Dz.U. 2019, poz. 1231, z późn. zm.
• 20. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego, t.j., Dz.U. 2020, poz. 30, z późn. zm.
• 21. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, t.j., Dz.U. 2020, poz. 360, z późn. zm.
• 22. Ustawa z dnia 8 grudnia 2007 r. o Służbie Ochrony Państwa, t.j., Dz.U. 2019, poz. 828.
• 23. Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, t.j., Dz.U. 2019, poz. 1921, z późn. zm.
• 24. Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego, t.j., Dz.U. 2019, poz. 687.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).