Projektowanie zmian użytkowania z uwzględnieniem potencjalnej erozji wodnej gleb i retencji krajobrazu na przykładzie mikrozlewni górskiej

• Autorzy: Helis M. , Górecki A.

Warianty tytułu

EN

Designing land cover changes including water, potential soil erosion risk and retention of landscape on example mountain microbasin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki przekształceń granic i sposobu użytkowania terenu na małej zlewni rolniczej (mikrozlewni) w Sudetach Środkowych. Zlewnia Potoku Boguszyńskiego o powierzchni 1,42 km² jest prawostronnym dopływem III rzędu Nysy Kłodzkiej i reprezentuje rolniczo użytkowane obszary północno-wschodniej części obrzeża Kotliny Kłodzkiej na styku z Górami Bardzkimi. Aktualne użytkowanie terenu zostało zwektoryzowane z mapy ewidencji gruntów i budynków i przedstawione w systemie GIS na podstawie danych ARiMR-u oraz obserwacji terenowych. Propozycje zmian użytkowania terenu opracowano z uwzględnieniem powierzchniowej i potencjalnej wodnej erozji gleb utworzonej metodą jakościową. Stopnie zagrożenia erozją gleb zostały wpisane w zobrazowanie przestrzenne działek ewidencyjnych i uprawowych. Podczas projektowania użytkowania terenu uwzględniono również potrzebę zwiększenia retencji krajobrazowej poprzez zmniejszenie udziału spływu powierzchniowego. Wyniki prac wskazują na potrzebę rewizji sposobu użytkowania górskich terenów rolniczych. W wyniku proponowanych przekształceń zwiększeniu ulegnie powierzchnia terenów zalesionych, a zmniejszeniu tereny gruntów ornych i użytków zielonych. Na obszarach znacznie nachylonych oprócz zalesień proponowane jest wykonanie barier przeciwerozyjnych w formie miedz, oraz miedz zadrzewionych. Projektowane zgodnie z Kodeksem Dobrej Praktyki Rolniczej użytkowanie wypełnia zasadę zrównoważonego rozwoju, chroniąc środowisko naturalne zachowuje dobry poziom rozwoju ekonomicznego obszarów wiejskich.

EN

The paper contains results transformation of the land cover on a small agricultural catchment (microbasin) in the Central Sudetes Mountain. Boguszyński Brook catchment area ( 1.42 km²) is the right-hand tributary of the third row Nysa Kłodzka river and represents agricultural areas of the north-eastern edge of the Kłodzko Valley at the junction with Bardzkie Mountains. Current land cover maps were vectorize base on land and buildings registry map and own observations. Proposals for land cover changes was base on water, potential, surface soil erosion created by qualitative method. Degrees of soil erosion risks were matched in the cultivation parcels. During the design land cover changes was taken into consideration creasing the retention of landscape by reducing the amount of surface runoff. The results of the point to the need to revise the usage of mountain farmland. As a result of the proposed transformation will increase the area of forest cover and reducing the area of arable land and grassland.

Słowa kluczowe

PL

erozja gleb; GIS; górska zlewnia rolnicza; zmiana użytkowania terenu

EN

soil erosion; GIS; mountain agricultural catchment; land cover change

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 32
• Strony: 48--54
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Helis M.

• Instytut Technologiczno Przyrodniczy, Dolnośląski Ośrodek Badawczy, ul. Gen. Z. Berlinga 7, 51-209 Wrocław

autor

Górecki A.

• Instytut Technologiczno Przyrodniczy, Dolnośląski Ośrodek Badawczy, ul. Gen. Z. Berlinga 7, 51-209 Wrocław

Bibliografia

• 1. Józefaciuk Cz., Józefaciuk A. 1996. The Erosion Mechanisms and Methodological Indicators for the Research on Erosion. Biblioteka Monitoringu Środowiska.
• 2. Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej, 2004 Warszawa. Dostęp on-line: http://www.kzgw.gov.pl/files/file/Materialy_i_Informacje/Dyrektywy_Unijne/Azotowa/kodeks_dobrej_praktyki_rolniczej.pdf
• 3. Kondracki J. 2000. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• 4. Mioduszewski W. 1996. Kształtowanie retencji wodnej w krajobrazie rolniczym. W: Potrzeby i możliwości zwiększenia retencji wodnej na obszarach wiejskich. Wydawnictwo IMUZ, Materiały konferencyjne 37, s. 7-11.
• 5. Podział Hydrograficzny Polski 1983. IMGW, Warszawa.
• 6. Siuta J. 2000. Ochrona powierzchni ziemi. Stan i niezbędne działania. Inżynieria Ekologiczna nr 1, s. 158-184.
• 7. Siuta J., Żukowski W, 2010. Ochrona i użytkowanie powierzchni ziemi w prawie i praktyce od roku 1945. Inżynieria Ekologiczna nr 22, s. 7-17.
• 8. Wawer R., Nowocień E., Podolski B., Szewrański Sz., Żmuda R. 2007. Analiza sieci dróg rolniczych pod kątem ochrony przed erozją wodną powierzchniową. Inżynieria Ekologiczna nr 18, s. 110-111.
• 9. Wawer R., Nowocień E., Podolski B., Capała M. 2008. Ocena zagrożenia erozją wodną powierzchniową zlewni rzeki Bystrej z wykorzystaniem modelowania przestrzennego, Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, z. 3(41) 2008, s. 20–28.