Wpływ nawożenia popiołem z biomasy, wapnem i gipsem na cechy jakościowe ziarna, mąki i ciasta z pszenicy jarej odmiany Żura

• Autorzy: Siwek H. , Sobolewska E. , Hury G. , Gibczyńska M.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/74952

Warianty tytułu

EN

The effect of fertilization with biomass, lime and gypsum ash on the qualities of grain, flours and dough from spring wheat of Żura variety

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy analizowano wpływ nawożenia popiołami z biomasy, wapnem i gipsem na cechy jakościowe ziarna, mąki i ciasta pszenicy jarej odmiany Żura. Doświadczenie zrealizowano w roku 2016 we wsi Noskowo (54º38’N, 16º82’S), zlokalizowanej w powiecie sławieńskim w województwie zachodniopomorskim. W badaniach porównywano trzy czynniki: popiół z drewna i popiół ze słomy (I. czynnik), 2 rodzaje dodatku do popiołu: wapno lub gips (II. czynnik), 4 dawki mieszaniny popiołu z wapnem lub gipsem: 2, 4, 6 t ·ha-1 (III. czynnik). Stosując nawożenie popiołem ze słomy uzyskano wyższą wartość MTZ ziarna pszenicy jarej Żura. Dawki popiołów z biomasy oraz zastosowane wapno nazwie handlowej PROFITKALK lub gips SulfoPROFIT nie miały wpływu na wielkość tego parametru. Zróżnicowane nawożenie popiołami w połączeniu ze zwiększającą się dawką nawozu wapniowego lub gipsowego nie modyfikowało parametrów ziarna badanej pszenicy jarej: gęstość ziarna w stanie zsypnym, liczby opadania, zawartości białka i skrobi, ilości glutenu oraz wskaźnika sedymentacji Zeleny’ego. Stosując nawożenie popiołem z biomasy z drzewa lub ze słomy podczas uprawy pszenicy Żura uzyskano zróżnicowanie czasu stałości ciasta, i rozmiękczenie ciasta po 10 i 12 minutach. Czas stałości ciasta, i rozmiękczenie ciasta po 10 i 12 minutach z ciasta otrzymywanego z pszenicy Żura nie były istotnie determinowane wielkością dawki popiołów z biomasy oraz zastosowanym nawozem wapniowym lub nawozem gipsowym, wyjątek stanowił parametr rozmiękczenie ciasta z mąki po 12 minutach. Zastosowane w badaniach nawożenie umożliwiło uzyskanie ziarna pszenicy jarej Żura o odpowiednich parametrach jakościowych.

EN

The effect of ash from biomass, lime and gypsum fertilization on quality of grain, flour and dough of spring wheat variety Żura was analysed. The experiment was conducted in 2016 in the village Noskowo (54º38’N, 16º82’S), located in the district of Sławno in the West Pomeranian Voivodeship. The study compared three factors: wood ash and straw ash (I. factor), 2 types of ash additive: lime or gypsum (factor II), as well as 4 doses of ash mixture with lime or gypsum: 2, 4, 6 t Ha-1 (factor III). After application of straw ash, a higher MTZ value of spring wheat grain was obtained. The doses of biomass ash and the lime (the trade name PROFITKALK or SulfoPROFIT gypsum) did not affect the value of this parameter. Differentiated ash fertilization in combination with increasing doses of calcium or gypsum fertilizer did not modify the seed parameters of spring wheat: density of the grain in the test weight, falling number, protein and starch content, gluten content and Zeleny test. By applying ash from biomass obtained from wood or straw the dough stability time was varied, and the dough softening occurred after 10 and 12 minutes. Dough stability and softening after 10 and 12 minutes of dough obtained from wheat Żura were not significantly affected by the dose of ash from biomass and the applied calcium fertilizer with or gypsum fertilizer. The softening of flour dough after 12 minutes constituted an exception. The application of fertilization in the studies enabled to obtain the appropriate quality parameters of Żura spring wheat .

Słowa kluczowe

PL

popiół z biomasy; wapno; gips; cechy jakościowe ziarna; mąka; ciasto; pszenica jara Żura

EN

ashes from biomass; lime; gypsum; quality of grain; farinograph tests of flour; farinograph tests of dough; Żura spring wheat

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 18, nr 4
• Strony: 161--167
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26, tab.

Twórcy

autor

Siwek H.

• Zakład Chemii, Mikrobiologii i Biotechnologii Środowiska, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Słowackiego 17, 71-434 Szczecin

autor

Sobolewska E.

• Katedra Agronomii, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin

autor

Hury G.

• Katedra Agronomii, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin

autor

Gibczyńska M.

• Zakład Chemii, Mikrobiologii i Biotechnologii Środowiska, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Słowackiego 17, 71-434 Szczecin

Bibliografia

• 1. AOAC, 2012. Official methods of analysis of AOAC International. 19th ed., Gaithersburg.
• 2. Cacak-Pietrzak G., Ceglińska A., Haber T., Lisiecki M., Podleśna A. 2004. Wpływ różnych poziomów nawożenia azotem i siarką na parametry jakościowe ziarna pszenicy. Przegląd Zbożowo- Młynarski, 28–30.
• 3. Cacak-Pietrzak G., Ceglińska A., Jończyk K.: Wartość wypiekowa mąki z ziarna odmian pszenicy uprawianych w ekologicznym systemie produkcji. 2014, Zesz. Problemowe. Postępu Nauk Rolniczych., 576, 23–32.
• 4. Flis K., Procner A. 2008. Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem: Cz. 2. Wyd. WSiP, Warszawa, 42.
• 5. Kasprzak M., Wirkijowska A. 2013. Charakterystyka wybranych wskaźników technologicznych ziarna pszenicy zwyczajnej. Acta Agrophysica, 20(1), 77–89.
• 6. Kołodziejczyk M., Szmigiel A., Oleksy A. 2009. Wpływ intensywności uprawy na zawartość białka oraz wybrane cechy fizyczne ziarna pszenicy jarej. Fragmenta Agronomica, 26(4), 55–64.
• 7. Lista opisowa odmian 2005. Rośliny rolnicze (zbożowe, przemysłowe). Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, Słupia Wielka 2005.
• 8. Park B.B., Yanai R.D., Sahm J.M., Lee D.K. Abrahamson L.P. 2005. Wood ash effects on plant and soil in a willow bioenergy plantation. Biomass Bioenergy, 28, 355–365.
• 9. Piekarczyk M., Kotwica K., Jaskulski D. 2011. Skład elementarny popiołu ze słomy i siana w aspekcie jego rolniczego wykorzystania. Acta Scientiarum Polonorum Agricultura, 10(2), 97–104.
• 10. PN-68/R-74017:1968 – Ziarno zbóż i nasiona strączkowe jadalne. Oznaczanie masy 1000 ziarn.
• 11. PN-EN ISO 20483:2014–02P – Produkty rolniczo – żywnościowe, Oznaczanie azotu metodą Kjeldahla i przeliczanie na białko.
• 12. PN-EN ISO 21415–2:2015–12 – Pszenica i mąka pszenna – Ilość glutenu.
• 13. PN-EN ISO 3093:2010 – Pszenica, żyto i mąki z nich uzyskane, pszenica durum i semolina – Oznaczanie liczby opadania metodą Hagberga-Pertena.
• 14. PN-EN ISO 5529:2010E Pszenica – Oznaczanie wskaźnika sedymentacyjnego – Test Zeleny’ego.
• 15. PN-EN ISO 5530–1:2015–01 – Mąka pszenna – Fizyczne właściwości ciasta – Część 1: Oznaczanie wodochłonności i właściwości reologicznych za pomocą farinografu.
• 16. PN-EN ISO 7971–3:2010 – Ziarno zbóż – Oznaczanie gęstości w stanie zsypnym, zwanej masą hektolitra – Część 3: Metoda rutynowa.
• 17. Podolska G., Stypuła G., Stankowski S. 2004. Plonowanie i wartość technologiczna ziarna pszenicy ozimej w zależności od intensywności ochrony zasiewów. Annales UMCS, Sec. E, Agricultura, 59(1), 269−276.
• 18. Rachoń L., Szumiło G., Kurzydłowska I. 2013. Wpływ intensywności technologii produkcji na jakość ziarna pszenicy zwyczajnej, twardej, orkiszu i jednoziarnistej, Annales UMCS, Sec. E, Agricultura, 281(2), 60–68.
• 19. Skrzypek A.2014. Najplenniejsze odmiany pszenicy jarej na 2014 rok Wartość gospodarcza odmian pszenicy jarej badana jest w kilkudziesięciu doświadczeniach prowadzonych na terenie całego kraju w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego (PDOiR). Raport Rolny technika i technologia w rolnictwie. 1–2, 12.
• 20. Stankowski S., Hury G., Gibczyńska M., Jurgiel-Małecka G. 2014. Wpływ stosowania wapna, popiołu z biomasy i kompostu oraz preparatu EM na plonowanie i komponenty plonu pszenicy. Inżynieria Ekologiczna, 38, 17–25.
• 21. Sumara A., Stankowski S., Gibczyńska M., Jurgiel-Małecka G. 2016. Ocena przydatności do celów nawozowych popiołów z pelletów spalanych przy zastosowaniu palnika zgazowującego typu LESTER. Inżynieria Ekologiczna, 50, 139–144.
• 22. Woźniak A., Gontarz D. 2011. Ocena wybranych wyróżników jakości ziarna pszenicy twardej odmiany Floradur w zależności od uprawy roli i nawożenia azotem. Acta Agrophysica, 18(2), 481–489.
• 23. Yeledhalli N.A., Prakash S.S., Ravi M.V., Narayanarao K. 2008. Long-term effect of fly ash on crop yield and soil properties. Karnataka Journal of Agricultural Sciences, 21 (4), 507–512.
• 24. www.gospodarz.pl
• 25. www.wodr.poznan.pl
• 26. www.agro-technika.pl/archiwa/pszenica-jara-wybrac-odmiane/ 10.03.2017.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).