Przegląd zastosowań geostatystyki do szacowania parametrów polskich złóż węgla brunatnego

Jurek, J.; Mucha, J.; Wasilewska-Błaszczyk, M.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Przegląd zastosowań geostatystyki do szacowania parametrów polskich złóż węgla brunatnego

Autorzy

Jurek J. , Mucha J. , Wasilewska-Błaszczyk M.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Overview of geostatistics applications for estimation of parameters of Polish lignite deposits

Konferencja

XXIII Konferencja z cyklu: Aktualia i perspektywy gospodarki surowcami mineralnymi : Zakopane, 6–8 listopada 2013

Języki publikacji

Abstrakty

Analiza opracowań publikowanych i wybranych prac niepublikowanych wykazała, że do geostatystycznego modelowania przestrzennego rozkładu parametrów polskich złóż węgla brunatnego najczęściej wykorzystywano metodę krigingu zwyczajnego, a rzadko symulację geostatystyczną. Skrótowo opisano wyniki dotychczasowych badań geostatystycznych, wskazując m.in. na trudności oceny wiarygodności modeli geostatystycznych związane z brakiem informacji o jakości danych podstawowych w dokumentacjach geologicznych, odmienność struktur zmienności parametrów pokładów węgla w różnych złożach, małą przydatność modeli geostatystycznych opartych na danych z rozpoznania wiertniczego złóż do prognozowania i sterowania jakością urobku, relatywnie małą dokładność szacowania wartości parametrów w punktach i małych blokach. Ponadto, zwrócono uwagę na możliwości wykorzystania w badaniach innych narzędzi geostatystycznych i zaproponowano poszerzenie zestawu parametrów jakościowych węgla brunatnego, które powinny być przedmiotem analiz geostatystycznych.

Analysis of the published and selected unpublished papers showed that for model spatial variability of lignite deposit parameters the ordinary kriging method was used most of all and — rarely — geostatistical conditional simulation method. Results of previous geostatistical researches were briefly described in the paper. It was stated as follows: limited credibility of geostatistical models due to the lack of information on the quality of basic data in geological reporting, the diversity of variability structures of deposit parameters in different fields, low utility of geostatistical models based on data from reconnaissance drilling to predict and control the quality of output, the relatively low accuracy of parameter values estimations at points and within small blocks. Furthermore, the possibilities of using other geostatistical tools were mentioned. Widening set of quality parameters of lignite, which should be the subject of geostatistical analysis, was proposed.

Słowa kluczowe

węgiel brunatny parametry złożowe geostatystyka kriging semiwariogram

lignite deposit parameters geostatistics kriging semivariogram

Wydawca

Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

Czasopismo

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

Rocznik

2013

Tom

nr 85

Strony

143--153

Opis fizyczny

Bibliogr. 25 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Jurek J.

AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Mucha J.

Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Wasilewska-Błaszczyk M.

Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

1. Bartuś T., 2005 — Statystyczne modele zmienności parametrów jakości węgla brunatnego w centralnej części złoża Bełchatów (praca doktorska). Wydawnictwo AGH, Kraków.
2. Bartuś T., 2012 — Anizotropia zmienności głównych parametrów jakości węgla brunatnego w polu Bełchatów. Gospodarka Surowcami Mineralnymi t. 28, z. 2, s. 5-29.
3. Bartuś T., Słomka T., 2009 — Geostatystyczna estymacja parametrów jakości węgla brunatnego w polu Bełchatów wykorzystująca znajomość zmienności lokalnej. Gospodarka Surowcami Mineralnymi t. 25, z. 2, IGSMiE PAN, Kraków, 5-22.
4. Borowicz i in. 1996 — Borowicz A., Specylak J., Ślusarczyk G., Kawalec W., 1996 — Wstępna ocena złoża węgla brunatnego Bełchatów — pole Szczerców przy użyciu techniki komputerowej. Górnictwo odkrywkowe, nr 3, 1 I-28.
5. Jurek J., 2012 — Badanie anizotropii zmienności parametrów złoża węgla brunatnego Bełchatów w wytypowanym fragmencie pola Szczerców. Pr. dypl., opr. niepubl., arch. KGZiG, AGH.
6. Kaczmarczyk i in. 2012 —Kaczmarczyk M., Nieckula M., Mucha J., Wasilewska-Błaszczyk M., 2012— Praktyczne konsekwencje geostatystycznego badania struktury zmienności parametrów złoża węgla brunatnego Gubin i Siarki Osiek. Zeszyty Naukowe nr 83, IGSMiE PAN, Kraków, 51-68.
7. Kasiński i in. 2006 — Kasiński J., R. Mazurek S., Piwocki M., 2006 — Waloryzacja i ranking złóż węgla brunatnego w Polsce. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
8. Kasztelewicz Z., red., 2011 - Uwarunkowania zagospodarowania perspektywicznych złóż węgla brunatnego na przykładzie planowanej wieloodkrywkowcj kopalni Gubin-Mosty-Brody. Wydawnictwo AGH, Kraków.
9. Kądzioła L., Mastej W., 2007 - Jednorodność parametrów kopaliny testowana metodą geostatystyczną - prezentacja działania oprogramowania na danych z KWB „Bełchatów". Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie, WUG, nr 6, 23-25.
10. Kozula R., Mazurek S., 1996 - Wstępna ocena stopnia rozpoznania podstawowych parametrów złożowych konińskich złóż węgli brunatnych w blokach geologicznych metodą krigingu. Górnictwo Odkrywkowe nr 3, 78-85.
11. Matheron G., 1962-1963 - Traite de geostatistique appliquee. t. 1(1962), s. 334, t. 2(1963), s. 172, Editions Technip., Paris.
12. Mucha J., 1994. - Metody geostatystyczne w dokumentowaniu złóż. Wydawnictwo AGH, Kraków.
13. Mucha J., Wasilewska M., 2009. - Ocena błędów opróbowania złóż-statystyczny niezbędnik geologa górniczego. Górnictwo Odkrywkowe nr 2-3, Wrocław, 84-90.
14. Mucha J., Wasilewska-Błaszczyk M., 2013. - Opróbowanie złóż do badań chemicznych i jego dokumentowanie - oczekiwania i rzeczywistość. Górnictwo Odkrywkowe nr 2, Wrocław, 52-57.
15. Mucha i in. 2003 - Mucha J., Słomka T., Mastej W., Bartuś T., Słomka E., 2003 - Geostatistical modeling and estimation of qualitative parameters of the Bełchatów lignite deposit. Proc. of IAMG, September,7-12, 2003, Portsmouth, UK.
16. Mucha i in. 2004 - Mucha J., Słomka T., Mastej W., Bartuś T., Jończyk W., Frankowski R., 2004 - Modelowanie zmienności i dokładność oszacowania parametrów jakościowych złoża węgla brunatnego Bełchatów (pole Bełchatów). Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie, WUG, nr 5(117), 14-I5.
17. Naworyta W., 2007 - Wpływ gęstości sieci rozpoznawczej na dokładność rozpoznania parametru złożowego z uwzględnieniem charakteru jego zmienności. Górnictwo odkrywkowe r. 49, nr 7, 46-51.
18. Naworyta W., 2008 - Analiza zmienności parametrów złożowych węgla brunatnego pod kątem sterowania jakością strumienia urobku. Gospodarka Surowcami Mineralnymi t. 24, z. 2/4, IGSMiE PAN, Kraków, 98-110.
19. Naworyta W., Mazurek S., 2010 - Zastosowanie parametru cenowego jako wstęp do projektowania zagospodarowania górniczego złóż węgla brunatnego. Polityka Energetyczna t. 13, z. 2, IGSMiE PAN, Kraków, 341-353.
20. Naworyta W., Benndorf J., 2011 - Studium porównawcze metod modelowania geostatystycznego na przykładzie jednego ze złóż węgla brunatnego. Górnictwo odkrywkowe r. 52, nr 1-2, 37-45.
21. Naworyta W., Benndorf J., 2012 - Ocena dokładności geostatystycznych metod modelowania złóż pod kątem projektowania eksploatacji na podstawie jednego ze złóż węgla brunatnego. Gospodarka Surowcami Mineralnymi t. 28, z. 1, IGSMiE PAN, Kraków, 77-101.
22. Naworyta W., Mazurek S., 2007 - Weryfikacja poprawności doboru gęstości sieci otworów rozpoznawczych dla określonego stopnia rozpoznania parametrów złoża z zastosowaniem metod geostatystycznych. Górnictwo Odkrywkowe r. 49, nr 5-6, 139-145.
23. Naworyta W., Sypniowski S., 2013 - O problemie sterowania jakością strugi urobku w kopalniach węgla brunatnego w kontekście właściwego rozpoznania parametrów jakościowych złoża. Górnictwo Odkrywkowe nr 2, 58-65.
24. Szuflicki i in., red. 2013 - Szuflicki M., Malon A., Tymiński M., red., 2013 - Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce według stanu na 31.12.2012 r., Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.
25. Yamamoto J.K., 2005 - Correcting the smoothing effect of ordinary kriging estimates. Mathematical Geology, Vol. 37, No. 1.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-79aceff1-a728-4427-bdf2-ba3be3759724