Kreowanie przestrzeni dedykowanej osobom dorosłym z zaburzeniami ze spektrum autyzmu

• Autorzy: Bielak-Zasadzka Maria , Pachnik Anna

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.1672

Warianty tytułu

EN

Creating a space dedicated to adults with autism spectrum disorders

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie – jak należycie kształtować przestrzeń przeznaczoną dla osób dorosłych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu? Głównym celem opracowania jest stworzenie wytycznych projektowych związanych z kształtowaniem środowiska zbudowanego, jakim jest przestrzeń ośrodka terapeutycznego dla dorosłych osób w spektrum autyzmu, przy jednoczesnym uwzględnieniu wpływu architektury oraz środowiska na wymagającego użytkowników. Wszystkie wskazówki i dane prowadzące do budowy programu funkcjonalno-powierzchniowego ośrodka powstały na bazie wykonanych badań i analiz przedprojektowych. W celu uzyskania zróżnicowanych danych zgromadzono wiedzę pochodzącą z literatury fachowej, stworzono zestawienie obiektów referencyjnych oraz przeprowadzono wywiady ze specjalistami z dziedziny autyzmu. Efektem końcowym, będącym odpowiedzią na postawione we wstępie pytanie, jest projekt koncepcyjny ośrodka terapeutycznego dla dorosłych osób w spektrum autyzmu z zagospodarowaniem terenów przyległych, zlokalizowany w Sosnowcu. Zasadniczym kryterium przy tworzeniu budynków ośrodka terapeutycznego było stworzenie przestrzeni specjalistycznych i uniwersalnych, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb i oczekiwań osób dorosłych dotkniętych zaburzeniami autystycznymi.

EN

The subject of the article is an attempt to answer the question - how to properly shape the space intended for adults with autism spectrum disorders? The main purpose of the study is to create design guidelines related to shaping the built environment, which is the space of the Therapeutic Center for Adults on the Autism Spectrum, while taking into account the impact of architecture and the environment on demanding users. All guidelines and data leading to the construction of the functional and surface program of the center were created on the basis of pre-design research and analyses. In order to obtain diverse data, knowledge from the professional literature was collected, a list of reference objects was compiled, and autism specialists were interviewed. The final result, which is the answer to the question posed in the introduction, is the conceptual design of the Therapeutic Center for Adults on the Autism Spectrum with the development of the adjacent areas, located in Sosnowiec. The main criterion when creating the buildings of the therapeutic center was to create specialized and universal spaces, with particular emphasis on the needs and expectations of adults affected by autistic disorders.

Słowa kluczowe

PL

ASD; spektrum zaburzeń autystycznych; sensoryka; neuroarchitektura; potrzeby użytkowników; przestrzeń terapeutyczna; ogród sensoryczny; projektowanie uniwersalne

EN

ASD; autistic spectrum disorder; sensorics; neuroarchitecture; user needs; therapeutic spaces; sensory garden; universal design

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2024
• Tom: R.28, nr 1
• Strony: 42--49
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., il.

Twórcy

autor

Bielak-Zasadzka Maria

• Politechnika Śląska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-7532-9818

autor

Pachnik Anna

• Politechnika Śląska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0009-0008-1237-8322

Bibliografia

• [1] Niezabitowska E., Metody i techniki badawcze w architekturze, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2014.
• [2] Skawina B., Autyzm i zespoł Aspergera. Objawy, przyczyny, diagnoza i współczesne metody terapeutyczne, „Nova socialna edukacia cloveka” 2016, V.
• [3] Bielak-Zasadzka M., Bugnmo-Janik A., Quality of the built environment from the point of view of people with Autism Spectrum Disorder [w:] Advances in human factors, sustainable urban planning and infrastructure. Proceedings of the AHFE 2018 International Conference on Human Factors, Sustainable Urban Planning and Infrastructure, July 21-25, 2018, Loews Sapphire Falls Resort at Universal Studios, Orlando, Florida, USA. Cham: Springer International Publishing, 2019.
• [4] Mostafa M., An Architecture for Autism: Concepts of Design Intervention for the Autistic User, Archnet-IJAR, „International Journal of Architectural Research” 2008, vol. 2.
• [5] Quirk V., An Interview with Magda Mostafa: Pioneer in Autism Design, http://www.archdaily.com/435982/an-interview-with-magda-mostafa-pioneer-in-autism-design (dostęp: 23.10.2021).
• [6] Mostafa M., Architecture for Autism: Autism ASPECTSS™ in School Design, Kair 2014.
• [7] Ahretnzen S., Steele K., Advancing Full Spectrum Housing: Design for Adults with Autism Spectrum Disorders, http://shred-of-dignity.org/Shred-of Dignity/Environments_files/Download_the_full_report_in_PDF_format.pdf (dostęp: 17.06.2021).
• [8] Bielak-Zasadzka M., Wiecheć J., Projektowanie przestrzeni dla osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu [w:] Metodologia pracy badawczej. Zastosowanie metod badawczych w pracach magisterskich, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2015.
• [9] Bielak-Zasadzka M., Metodologia pracy badawczej. Zastosowanie metod badawczych w pracach magisterskich, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2015.
• [10] Pachnik A., Projekt koncepcyjny Ośrodka Dla Dorosłych Osób w Spektrum Autyzmu w Sosnowcu. Praca dyplomowa – magisterska, promotor dr inż. arch. Maria Bielak-Zasadzka, prof. PŚ, Politechnika Śląska, Gliwice 2023.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).