Czynniki mikrobiologiczne na terenie wybranych krajowych portów lotniczych

• Autorzy: Stobnicka A. , Gołofit-Szymczak M. , Górny R.

Warianty tytułu

EN

Microbiological Agents at Selected Domestic Airports

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jednym z zagrożeń, zarówno dla pasażerów, jak i dla pracowników terminali lotniczych są szkodliwe czynniki biologiczne pochodzące z instalacji wentylacyjnych i przewożonego bagażu oraz te emitowane przez pasażerów. Wspomniane mikroorganizmy bakteryjne i grzybowe mogą wywierać niekorzystny wpływ na organizm człowieka poprzez działanie toksyczne, drażniące i alergizujące. W piśmiennictwie przedmiotu brakuje danych dotyczących zanieczyszczenia powietrza i powierzchni na terenie lotnisk. Celem niniejszej pracy była ocena ilościowa i jakościowa próbek bioaerozoli i wymazów powierzchniowych pobranych na terenie wybranych krajowych portów lotniczych. Badania zostały przeprowadzone w czasie siedmiu miesięcy, w okresie od kwietnia do października na terenie 3 krajowych terminali lotniczych, z których każde obsługuje powyżej 2 mln pasażerów. Pobieranie próbek powietrza przeprowadzone zostało stacjonarnie, metodą wolumetryczną za pomocą impaktora MAS (model 100, Merck, Darmstadt, Niemcy). Próbki wymazów powierzchniowych pobierano sterylną wymazówką zwilżoną solą fizjologiczną z wykorzystaniem jednorazowego sterylnego szablonu o powierzchni 100 cm² (MEUS S.R.L., Piove Di Sacco, Włochy). Stężenie mikroorganizmów w powietrzu wyrażano w jednostkach tworzących kolonie na 1 m³, [jtk/m³] natomiast stężenie mikroorganizmów na powierzchniach w jednostkach tworzących kolonie na 1 cm² powierzchni [jtk/cm²]. Uzyskane dane pomiarowe opracowano statystycznie w oparciu o test Kruskala-Wallis’a oraz analizę korelacji Spearman’a z wykorzystaniem programu STATISTICA. Identyfikację mikroorganizmów przeprowadzono w oparciu o analizę makroskopową i mikroskopową cech morfologicznych kolonii, uzupełnioną w przypadku bakterii i drożdży o analizę ich cech biochemicznych z zastosowaniem testów diagnostycznych API. Najwyższe średnie stężenie bakterii w powietrzu odnotowano w hali głównej (800 jtk/m³), natomiast najwyższe średnie stężenie grzybów w hali przylotów (250 jtk/m³). Najbardziej zanieczyszczonymi powierzchniami, pod kątem obecności zarówno bakterii (169 jtk/cm²), jak i grzybów (16 jtk/cm²) były taśmy bagażowe w punkcie kontroli bezpieczeństwa. W próbkach powietrza i na powierzchniach dominującą grupą mikroorganizmów były bakterie, które stanowiły odpowiednio od 40% do 100% oraz od 88,6% do 100% całości mikrobioty. Temperatura powietrza oraz wilgotność względna powietrza nie determinowała w sposób znaczący wielkości obserwowanych stężeń bioaerozoli. Jak wskazują wyniki analizy jakościowej, w bioaerozolach i na powierzchniach na terenie terminali lotniczych mogą występować zarówno bakteryjne i grzybowe szczepy saprofityczne należące do grupy 1. zagrożenia, jak i gatunki zaliczane do grupy 2. zagrożenia (Staphylococcus aureus, Streptomyces spp.), które mogą być przyczyną różnych chorób i dolegliwości zdrowotnych.

EN

One of the hazards, both for passengers and for the workers at the airport terminals, are harmful biological agents emitted from the ventilation system, transported baggage and emitted by the passengers. These bacteria and fungi can cause adversely health effects on the human body through toxic, irritating and allergenic action. The data regarding microbial characteristic of bioaerosols and surfaces at the airports are scarce. The aim of the study was a quantitative and qualitative evaluation of microbial contamination of bioaerosols and surface swabs collected at selected domestic airport terminals. The samples were collected during 7 months from April to October at 3 domestic airport terminals. Each of them serves over 2 mln passengers. Air sampling was carried out with stationary, volumetric method using the MAS impactor (model 100, Merck, Darmstadt, Germany). Samples of surface swabs were collected with a sterile swab soaked with 0,9% NaCl with a disposable sterile template of 100 cm² area (MEUS S.R.L., Piove Di Sacco, Italy). The concentration of microorganisms in bioaerosols was expressed in colony forming units per 1 m³ [CFU/m3] and the concentration of microorganisms on surfaces in colony forming units per 1 cm² surface [CFU/cm²]. Statistical analyses were carried out with Kruskal-Wallis and Spearman correlation test using STATISTICA. Identification of microorganisms was based on macroscopic and microscopic analysis of morphological features of colonies, supplemented, in the case of bacteria and yeasts, with biochemical analysis using API diagnostic kits. The highest concentration of bacteria was detected in the main hall (800 CFU/m³), while the highest concentration of fungi in the arrivals hall (250 CFU/m³). The most contaminated surfaces, both with bacteria (169 CFU/cm²) and fungi (16 CFU/cm²) were luggage straps at the security check area. The predominant group of microorganisms in bioaerosols as well as on surface were bacteria, which constitued 40% to 100% and 88.6% to 100% of the total microbiota, respectively. The air temperature and relative humidity of the air did not significantly determine the concentration of bioaerosols. The qualitative analysis showed the presence of bacterial and fungal saprophytic strains belonging to the 1. risk group, and species belonging to the 2. risk group (Staphylococcus aureus, Streptomyces spp.), which are responsible for numerous adverse health outcomes and diseases.

Słowa kluczowe

PL

szkodliwe czynniki biologiczne; bioaerozol; terminal lotniczy

EN

harmful biological agents; bioaerosol; airport terminal

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2018
• Tom: Tom 20, cz. 2
• Strony: 1147--1167
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Stobnicka A.

• Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

autor

Gołofit-Szymczak M.

• Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

autor

Górny R.

• Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

Bibliografia

• 1. Augustyńska, D., Pośniak, M. (2014). Międzyresortowa Komisja ds. Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy - Czynniki szkodliwe w środowisku pracy - Wartości dopuszczalne. Warszawa: CIOP PIB.
• 2. Bamett, J., Payne, R.W. (1986). Yeast: Characteristic and identification. Cambridge: Cambridge University Press.
• 3. Domsch, K.H., Gams, W., Anderson, T.H. (1995) Compendium of soil fungi. London: Academic Press.
• 4. Dutkiewicz, J. (1978). Exposure to dust-borne bacteria in agriculture. I. Environmental studies. Archives of Environmental Health, 33, 250-259.
• 5. Dybwad, M., Granum, P.E., Bruheim, P., Blatny, J.M. (2012). Characterization of airborne bacteria at an underground subway station. Applied and Environmental Microbiology, 78(6), 1917-1929.
• 6. Fisher, F., Cook N.B. (1998). Fundamentals of diagnostic mycology. Philadelphia: WB Saunders Company.
• 7. Górny, R.L., Cyprowski, M., Ławniczek-Wałczyk, A., Gołofit-Szymczak, M., Zapór, L. (2011). Biohazards In the indoor environment - a role for threshold values in exposure assessment, Management of Indoor Air Quality - Dudzińska (ed).
• 8. Holt, J.G., Krieg, N.R., Sneath, P.H.A., Stanley, J.T., Williams, S.T. (1994). Bergey's manual of determinative bacteriology. Baltimore: Williams and Wilkins.
• 9. Jensen, P.A., Schafer, M.P. (1998). Sampling and characterization of bioaerosols. NIOSH manual of analytical methods. Atlanta: National Institute for Occupational Safety and Health.
• 10. Kemp, P., Neumeister-Kemp, H. (2010). Australian mould guideline. Australia: The Enviro Trust, Osborne Park.
• 11. Klich, M.A. (2002). Identification of common Aspergillus species. Utrecht: Centraalbureau voor Schimmelcultures.
• 12. Krzyściak, P., Skora, M., Macura, A.B. (2011). Atlas grzybów chorobotwórczych człowieka. Wrocław: MedPharm.
• 13. Macher, J. (1999). American Conference of Governmental Industrial Hygien- ists. Bioaerosols: Assessment and control. ACGIH: Cincinnati.
• 14. McManus, C.J., Kelley, S.T. (2005). Molecular survey of aeroplane bacterial contamination. Journal of Applied Microbiology, 99, 502-508.
• 15. McKernan, L.T., Wallingford, K.M., Hein, M.J., Burge, H., Rogers, C.A., Herrick, R. (2008). Monitoring Microbial Populations on Wide-Body Commercial Passenger Aircraft. Annals of Occupational Hygiene, 52(2), 139-149.
• 16. McKeman, L.T., Burge, H., Wallingford, K.M., Hein, M.J., Herrick, R. (2007). Evaluating fungal populations by genera/species on wide body commercial passenger aircraft and in airport terminals. Annals of Occupational Hygiene, 51(3), 281-291.
• 17. Pitt, J.I. (2000). A laboratory guide to common Penicillium species. North Ryde: Food Science Australia.
• 18. Polska Norma PN-EN 13098 (2007). Powietrze na stanowiskach pracy - Wytyczne dotyczące pomiaru zawieszonych w powietrzu mikroorganizmów i endotoksyn. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa.
• 19. Polska Norma PN-A-82055-19 (2000). Mięso i przetwory mięsne. Badania mikrobiologiczne: Oznaczanie zanieczyszczenia mikrobiologicznego powierzchni urządzeń, sprzętów, pomieszczeń oraz opakowań i rąk pracowników. Warszawa, Polski Komitet Normalizacyjny.
• 20. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 03.12.2002 w sprawie wymagań dobrej praktyki wytwarzania. Dziennik Ustaw nr 224, poz. 1882.
• 21. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22.04.2005 w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. Dziennik Ustaw nr 81, poz. 716, ze zm.
• 22. Samson, R.A., Hoekstra, E.S., Frisvad, J.C. (2004). Introduction to food- and airborne fungi. Utrecht: Centraalbureau voor Schimmelcultures.
• 23. Schaumburg, F., Köck, R., Leendertz, F.H., Becker, K. (2016). Airport door handles and the global spread of antimicrobial-resistant bacteria: a cross sectional study. Clinical Microbiology and Infection, 22(12), 1010-1011.
• 24. St-Germain, G., Summerbell, R. (2011). Identifying filamentous fungi. A clinical laboratory handbook. Belmont: Star.
• 25. Wilson, M.E. (2003). The traveler and emerging infections: sentinel, courier, transmitter. Journal of Applied Microbiology, 94(Suppl.), 1-11.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).