Parametry hydrogeologiczne skał drenowanych przez stare wyrobiska górnicze w rejonie Miedzianki i Ciechanowic (Sudety Zachodnie)

• Autorzy: Wąsik M. , Wąsowski M.

Identyfikatory

DOI

10.1515/gospo-2015-0022

Warianty tytułu

EN

Hydrogeological parameters of rocks drained by the old mine workings in the area of Miedzianka and Ciechanowice (Western Sudetes)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł prezentuje wyniki badań parametrów hydrogeologicznych, wykonanych na terenach nieczynnych kopalń Cu, Ag i As w Miedziance i Ciechanowicach (Sudety Zachodnie). W profilu geologicznym wydziela się luźne osady czwartorzędowe oraz pokrywy zwietrzelinowe leżące na skałach krystalicznych masywu karkonosko-izerskiego oraz kaczawskiego łupkowo-zieleńcowego pasma fałdowego. Stwierdzono, że nieczynne wyrobiska górnicze decydują o wysokości potencjału zasobności. Najwyższe wartości tego parametru (powyżej 50 tys. m³) uzyskano dla rejonów najbardziej pociętych wyrobiskami górniczymi. Nie zaobserwowano wpływu wyrobisk górniczych na wielkości pozostałych parametrów skał. Oznaczenia wartości współczynników filtracji, porowatości efektywnej, odsączalności grawitacyjnej i wodochłonności wykonane w sąsiedztwie oraz w oddaleniu od wyrobisk bardziej zależą od litologii, lokalnej tektoniki oraz stopnia zwietrzenia. [...]

EN

The paper presents the results of the hydrogeological parameter investigations carried out in the areas of abandoned polymetallic mines in Miedzianka and Ciechanowice (Western Sudetes). Their geological profile is a mixture of separated loose Quaternary deposits and wheathering covers lying on the crystalline rocks of the Izera-Karkonosze Massif and Kaczawa greenstone-and-slate-fold belt. It was found that the abandoned mining excavations determine the resources potential. The highest values of this parameter (above 50 thousand m³) were obtained for the areas that had been mostly cut by mining excavations. No impact of the mine excavations on other rock parameters (hydraulic conductivity, storage coefficient, effective porosity, water-storage capacity) was found. The determinations made in the vicinity and at a distance from the excavations depend more on lithology, local tectonics and weathering grade. [...]

Słowa kluczowe

PL

parametry hydrogeologiczne; skały krystaliczne; Ciechanowice; Miedzianka

EN

hydrogeological parameters; crystalline rocks; Miedzianka; Ciechanowice

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN ; Komitet Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN
• Czasopismo: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
• Rocznik: 2015
• Tom: T. 31, z. 2
• Strony: 173--190
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Wąsik M.

• Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław

autor

Wąsowski M.

• Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław

Bibliografia

• [1] Aleksandrowski, P. 2003. Śródsudecka strefa uskokowa – przykład przesuwczej granicy teranarów [W:] Ciężkowski, W., Wojewoda, J. i Żelaźniewicz, A., red. Sudety Zachodnie od wendu do czwartorzędu. Wrocław: WIND, s. 105–118.
• [2] Castany, G. 1972. Poszukiwanie i eksploatacja wód podziemnych. Warszawa: Wyd. Geol., 637 s.
• [3] Dowgiałło i in., red. 2002 – Dowgiałło, J., Kleczkowski, A.S., Macioszczyk, T., Różkowski, A. red., 2002. Słownik hydrogeologiczny. Wyd. 2. Warszawa: Ministerstawo Środowiska i PIG. 461 s.
• [4] Dziekoński, T. 1972. Wydobywanie i metalurgia kruszców na Dolnym Śląsku od XIII do połowy XX wieku. Wrocław, Wyd. PAN, 420 s.
• [5] Fedak, J. i Lindner, M. 1966. Metalogeneza Sudetów. Warszawa: Biul. Inst. Geol., 315 s.
• [6] Gorecka, J.M. i Marszałek, H. 2013. Ocena wybranych parametrów hydrogeologicznych zwietrzelin granitu strzegomskiego (Dolny Śląsk). Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management 29(2), s. 103–118.
• [7] Jezierski, P. 2002. Chemizm wód podziemnych a ich dynamika w obszarze Rudaw Janowickich. Praca doktorska. Wrocław: Instytut Nauk Geologiczych, Uniwersytet Wrocławski.
• [8] Kleczkowski, A. i Mularz, S. 1964. Przyczynek do metodyki wyznaczania porowatości skał dla celów hydrogeologicznych. Przegląd Geologiczny 12, 2, s. 103–105.
• [9] Klementowski, R. 2010. Wcieniu sudeckiego uranu. Kopalnictwo uranu w Polsce w latach 1948–1973.Wrocław: Wyd. IPN, s. 376.
• [10] Kondracki, J. 2009. Geografia regionalna Polski. Wyd. 3. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN, 441 s.
• [11] Konieczyńska, M. 2007. Ocena genezy składu chemicznego wód wypływających ze starych sztolni kopalnianych w rejonie Czarnów-Miedzianka-Janowice Wielkie [W:] Szczepański, A. i in. red. Współczesne problemy hydrogeologii, tom 13, cz. 2. Kraków:Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH, s. 85–93.
• [12] Konstantynowicz, E. red. 1973. Monografia przemysłu miedziowego w Polsce, tom I. Warszawa: Wyd. Geologiczne, 432 s.
• [13] Kwiatkowski, J. i Hołdys, T. 1985. Klimat [W:] Janh, A. red. Karkonosze Polskie. Wrocław: Wyd. Ossolineum, s. 87–116.
• [14] Liszkowski, J. i Stochlak, J. 1976. Szczelinowatość masywów skalnych. Warszawa: Wyd. Geol., 312 s.
• [15] Madziarz, M. 2010. “Cuprifodina in montibus” o historii i pozostałościach dawnych robót górniczych w rejonie Miedzianki – miasta zrodzonego i unicestwionego przez górnictwo [W:] Zagożdżon, P.P. iMadziarz, M. red. Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury, tom 3.Wrocław: Oficyna Wydawnicza Polit. Wrocł., s. 258–287.
• [16] Marszałek, H. 2007. Kształtowanie zasobów wód podziemnych w rejonie Kotliny Jeleniogórskiej. Acta Univ. Wratisl., No 2993, Hydrogeologia. Wrocław: Wyd. Uniw. Wrocławskiego, 234 s.
• [17] Marszałek, H. i Wąsik, M. 2005. Wodonośność skał krystalicznych metamorfiku kaczawskiego i izerskiego na podstawie wyników próbnych pompowań. [W:] Sadurski, A. i Krawiec A. red. Współczesne Problemy Hydrogeologii, tom 12, Toruń: Wyd. Uniw. Mikołaja Kopernika, s. 491–497.
• [18] Mazur, S. 1995. Strukturalna i metamorficzna ewolucja wschodniej okrywy granitu Karkonoszy w południowej części Rudaw Janowickich i Grzbiecie Lasockim. Geologia Sudetica vol. 29, 1, s. 31–103.
• [19] Paczyński, B. i Sadurski, A. red. 2007. Hydrogeologia regionalna Polski, tom I. Wody słodkie. Warszawa: PIG, 542 s.
• [20] Pazdro, Z. i Kozerski, B. 1990. Hydrogeologia ogólna. Wyd. 4. Warszawa: Wyd. Geol., 624 s.
• [21] Pleczyński, J. 1981. Odnawialność zasobów wód podziemnych. Warszawa: Wyd. Geol., 252 s.
• [22] Rembiś, M. 2011. Mineralno-teksturalna zmienność wybranych skał bazaltowych Dolnego Śląska i jej rola w kształtowaniu fizyczno-mechanicznych właściwości produkowanych kruszyw. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management 27(3), s. 29–49.
• [23] Staśko S. 1993. Pojemność wodna skał krystalicznych w wybranych jednostkach górskich obszarów Sudetów [W:] Poprawski, L. i Bocheńska, T. red. Współczesne Problemy Hydrogeologii, tom 6, Wrocław: Oficyna Wyd. Sudety, s. 117–121.
• [24] Staśko, S. i Szczepanowski, S. 2001. Wartość współczynnika filtracji dla skał obszaru Masywu Śnieżnika na podstawie pomiarów szczelinowatości [W:] Bocheńska, T. i Staśko, S. red. Współczesne Problemy Hydrogeologii, tom 10(1), Wrocław: Oficyna Wyd. Sudety, s. 263–270.
• [25] Szałamacha, J. 1956. Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów w skali 1:25000, ark. Janowice Wielkie. Warszawa: PIG.
• [26] WąsikM., 2003. Zdolność infiltracyjna utworów przypowierzchniowych a zasilanie wód podziemnych. Acta Univ. Wratisl., No 2591, Hydrogeologia. Wrocław: Wyd. Uniw. Wrocł., 92 s.
• [27] Zagożdżon, K. 2008. Charakterystyka zmian kontaktowych w strefie granicznej pluton – osłona na przykładzie wschodnich Karkonoszy. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskie vol. 123, nr 34, s. 147–157.
• [28] Zagożdżon, P. i Zagożdżon, K. 2009. Wyniki wstępnych badań geologicznych w sztolniach w Ciechanowicach koło Miedzianki. [W:] Zagożdżon, P.P. i Madziarz, M. red.