Woda w mieście jako czynnik wzmacniający jego odporność na zmiany klimatu

• Autorzy: Gorgoń J. , Gocko-Gomoła K.

Warianty tytułu

EN

Water in the city as a factor strengthening its resilience to climate change

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niniejszy artykuł podejmuje kwestię zagospodarowania wody opadowej, traktując ją jako czynnik wzmacniający odporność obszarów miejskich na zmiany klimatyczne. Gęsta zabudowa, nadmierne uszczelnienie gruntów, powodzie i susze, niedostateczna dbałość o zieloną infrastrukturę, niosą za sobą tak niekorzystne zjawiska jak pogorszenie mikroklimatu, susze i powodzie miejskie (brak lub nadmiar wody), zubożenie bioróżnorodności biologicznej oraz wzrost zachorowalności wśród ludzi. Aby przeciwdziałać tym globalnym procesom, przeciwstawia się ideę sektorowych (wycinkowych) działań, systemowej integracji wielu środowisk naukowo-inżynieryjnych. Katalog przykładowych rozwiązań opartych o ekohydrologię zaprezentowany został na obszarze Wyspy Pasieka w Opolu, jako terenie silnie zurbanizowanym, gdzie zaburzone są procesy odpływu wód opadowych, ewapotranspiracji i infiltracji gruntowej, co z kolei przekłada się na niekorzystny mikroklimat i jakość życia mieszkańców. W artykule znajduje się propozycja zagospodarowania tego obszaru w oparciu o analizę błękitno-zielonej infrastruktury, powrót do naturalnych hydro-ekosystemów oraz zwrócenie uwagi na jakość usług ekosystemowych w nawiązaniu do zasad zrównoważonego rozwoju.

EN

The article addresses the issue of management of rainwater, treating it as a factor strengthening the resilience of urban areas to climate change. Dense buildings, excessive seal land, floods and droughts urban, insufficient attention to green infrastructure, involve any such negative processes as deterioration of the microclimate, droughts and floods urban (lack or excess water), depletion of biological biodiversity and increased morbidity among people. To counter this global process, is opposed to the idea of sectoral (fragmented) activities, system integration of many scientific and engineering communities. Product examples of solutions based on ecohydrology was presented in the area of Island Pasieka in Opole, as a highly urbanized area, where the processes are disturbed outflow of rainwater, evapotranspiration and infiltration of groundwater, which in turn translates into a negative climate and quality of life. The article is a proposal of development of this area based on analysis of blue-green infrastructure, a return to natural hydro-ecosystems and to draw attention to the quality of ecosystem services in relation to the principles of sustainable development.

Słowa kluczowe

PL

rozwój zrównoważony; adaptacja do zmian klimatycznych; woda opadowa w mieście; grunt uszczelniony; błękitno-zielona infrastruktura; podejście systemowe; podejście sektorowe; zagospodarowanie wód opadowych

EN

sustainable development; adaptation to climate change; water runoff in the city; land sealed; blue-green infrastructure; systems approach; sectoral approach; management of stormwater

• Wydawca: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 8
• Strony: 31--44
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys.

Twórcy

autor

Gorgoń J.

• Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach, Wydział Architektury, Budownictwa i Sztuk Stosowanych, ul. Rolna 43, Katowice

autor

Gocko-Gomoła K.

• Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach, Wydział Architektury, Budownictwa i Sztuk Stosowanych, ul. Rolna 43, Katowice

Bibliografia

• [1] Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030 [online]. Warszawa 2013: Ministerstwo Środowiska. s.7. [przeglądany 29-09-2016]. Dostępny w: https://klimada.mos.gov.pl/wp-content/uploads/2013/11/SPA-2020.pdf.
• [2] VIII faza Międzynarodowego Programu Hydrologicznego UNESCO (UNESCO IHP), UNESCO’s Intergovernmental Scientific Cooperative Programme in Hydrology and Water Resources, Draft Strategic Plan of the eight phase of IHP (IHP-VIII, 2014-2012) International Hydrological Programme 20th session of the Intergovermental Council. [online]. Paris 4-7 June 2021. [przeglądany: 10-05-2016]. Dostępny: http://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/environment/water/ihp/.
• [3] Poradnik TEEB dla miast: usługi ekosystemów w gospodarce miejskiej. s.40-45, tłumaczenie w jęz. polskim Fundacja Sendzimira. Kraków 2012.ISBN 978-83-62168-02-6.
• [4] Ecosystems and human well-being. Synthesis. w: Millenium Ecosystem Assessment. s.11. [online]. Washington 2005.[przeglądany: 01-10-2016]. Dostępny w: http://www.millenniumassessment.org/documents/document.356.aspx.pdf
• [5] Wagner I., Krauze K., Zalewski M.: Błękitne aspekty zielonej infrastruktury w: Zrównoważony rozwój – zastosowania. s. 146. nr 4/2013. Przyroda w mieście – rozwiązania. [online]. wyd. Fundacja Sendzimira, Kraków 2013. ISSN 2084-0594. [przeglądany: 02-10-2016]. Dostępny: http://sendzimir.org.pl/sites/default/files/wzr4/ZRZ4-Przyroda-w-miescie-Rozwiazania.pdf.
• [6] Prawo wodne. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku. Dz.U. z2015 poz.469. art.9 ust.1 pkt.14c.
• [7] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 roku. Dz.U.nr 75 poz.690 z późn. zm. art.28 ust.5.
• [8] Januchta-Szostak A.: Rola urbanistyki i architektury w gospodarowaniu wodą, w: Zrównoważony rozwój – zastosowania. s.32. nr 5/2014: Woda w mieście, wyd. Fundacja Sendzimira, Kraków 2014. ISBN:978-83-62168-03-3
• [9] VIII faza Międzynarodowego Programu Hydrologicznego UNESCO (UNESCO IHP), UNESCO’s Intergovernmental Scientific Cooperative Programme in Hydrology and Water Resources, Draft Strategic Plan of the eight phase of IHP (IHP-VIII, 2014-2012) International Hydrological Programme 20th session of the Intergovermental Council. [online]. Paris 4-7 June 2021. [przeglądany: 10-05-2016]. Dostępny: http://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/environment/water/ihp/.
• [10] Ostrom E.: Dysponowanie wspólnymi zasobami, wyd. Oficyna, Warszawa 2015.ISBN 978-83-264-0706-2.
• [11] prof. dr hab. Waldemar Mioduszewski, IMUZ, za: Potrzeba czy konieczność mikroretencji dla zrównoważonego rozwoju? I Opolskie Forum Mikroretencji. Opole 2015.
• [12] Preambuła Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE (RDW) z dnia 23 października 2000 roku ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz.U.UE L z dnia 22 grudnia 2000 r.) [online]. [przeglądany 29-09-2016]. Dostępny w: http://geoportal.pgi.gov.pl/css/powiaty/prawo/ue_ramowa_dyrektywa_wodna.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).