Korzyści i niebezpieczeństwa leczniczego stosowania kannabinoidów

• Autorzy: Janus J. , Łukaszczuk P. , Borowiak K. , Białecka M. , Machoy-Mokrzyńska A.

Warianty tytułu

EN

Therapeutic potential of cannabinoids : benefits and risks

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wstęp i cel: Kannabinoidy są ligandami receptorów kannabinoidowych CB1 i CB2. Ze względu na budowę chemiczną podzielono je na kilka klas, z których najwcześniej poznano tetrahydrokanabinole (THC), czyli związki pozyskiwane z marihuany i haszyszu. Dalsze badania wykazały, że fizjologicznie w organizmie człowieka także występują związki o podobnym działaniu i nazwano je endokannabinoidami. Związki te, wraz z enzymami biorącymi udział w ich syntezie i degradacji oraz z ligandami i receptorami kannabinoidowymi, tworzą endokannabinoidowy fizjologiczny układ kontroli, który odgrywa ważną rolę w neuromodulacji wszystkich neurotransmiterów biorących udział w układzie nagrody. Na podstawie badań behawioralnych na eksperymentalnych modelach zwierzęcych oraz licznych obserwacji i badań klinicznych poznano część efektów biologicznych, wywoływanych przez ligandy receptorów kannabinoidowych, co zwiększyło zainteresowanie tymi związkami w celu ich wykorzystania w modyfikacji wybranych funkcji organizmu człowieka. Materiał i metody: Na podstawie dostępnego piśmiennictwa w pracy przedstawiono najważniejsze aspekty potencjalnego wykorzystania ligandów dla receptorów kannabinoidowych w terapii wybranych chorób, uwzględniając zarówno korzyści, jak i ryzyko ich stosowania. Wniosek: Intensywnie prowadzone badania otwierają nowe perspektywy leczenia wielu chorób i wskazują na możliwości otrzymania nowych leków o unikalnym profilu terapeutycznym.

EN

Introduction and aim: Cannabinoids are known as ligands for cannabinoid receptors namely, CB1 and CB2. Due to their chemical structure they are divided into several classes, of which the earliest recognized is tetrahydrocannabinol (THC) - the derivative of marijuana and hashish. Further studies have shown that in the human body there can be found compounds - referred to as endocannabinoids - exerting a similar physiological effect to THC. These compounds - along with enzymes involved in their synthesis and degradation as well as with cannabinoids receptors and their ligands - form the endocannabinoid physiological control system playing a major role in the neuromodulation process of all neurotransmitters involved in the reward system. Based on behavioural studies carried out on experimental animal models and on the basis of numerous observations and clinical studies, a part of biological effects caused by ligands for CB1 and CB2 receptors have been discovered, which generated the interest in these compounds aiming at their use in the modification of selected functions of the human body. Material and methods: On the grounds of the available literature, the apaper has been presened the most important aspects of therapeutic potential of cannabinoid receptors ligands, taking into consideration the benefits and risks in the treatment of selected diseases. Conclusion: Intensive studies open up new prospects for the treatment of many diseases and provide an opportunity to obtain new drugs with a unique therapeutic profile.

Słowa kluczowe

PL

kannabinoidy; receptory kannabinoidowe CB1 i CB2; endokannabinoidoy fizjologiczny układ kontroli; budowa chemiczna; zastosowanie ligandów receptora CB1 i CB2 w terapii

EN

cannabinoids; cannabinoid receptors CB1 and CB2; endocannabinoid physiological control system; chemical structure; therapeutic potential of CB1 and CB2 receptor ligands

• Wydawca: Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Szczecinie
• Czasopismo: Problemy Nauk Stosowanych
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 4
• Strony: 137--144
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Janus J.

• Pomorski Uniwersytet Medyczny, Zakład Toksykologii Klinicznej i Sądowej

autor

Łukaszczuk P.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny, Wydział Techniki Morskiej i Transportu, Katedra Inżynierii Bezpieczeństwa i Energetyki

autor

Borowiak K.

• Pomorski Uniwersytet Medyczny, Zakład Toksykologii Klinicznej i Sądowej

autor

Białecka M.

• Pomorski Uniwersytet Medyczny, Katedra Farmakologii

autor

Machoy-Mokrzyńska A.

• Pomorski Uniwersytet Medyczny, Katedra Farmakologii

Bibliografia

• 1. Croxford J. L.: Therapeutic Potential of Cannabinoids in CNS Disease. CNS Drugs (2003), 17, 3, 179-202.
• 2. Fratta W., Fattore L.: Molecular mechanisms of cannabinoid addiction. Current Opinion in Neurobiology (2013), 23, 1-6.
• 3. Glass M.: The role of Cannabinoids in Neurodegenerative Diseases. Prog. Neuro-Psychopharmacol. & Bio. Psychiat. (2001), 25, 743-765.
• 4. Guindon J., Hohmann A. G.: The Endocannabinoid System and Pain. CNS Neurol. Disord. Drug Targets (2009), 8, 6, 403-421.
• 5. Guzman M., Sanchez C.: Control of the cell survival/death decision by cannabinoids. J. Mol. Med. (2001), 78, 613-625.
• 6. Motyka M., Marcinkowski J. T.: Używanie pochodnych konopi. Cz. II Zastosowanie w medycynie vs. konsekwencje zdrowotne. Probl. Hig. Epidemiol. (2014), 95, 1, 21-27.
• 7. Onaivi E. S.: An endocannabinoid hypothesis of drug reward. Cannabinoids (2007), 2, 3, 22-26.
• 8. Pawlak M., Łaczmański Ł., Milewicz A.: Rola układu endokannabinidowego i polimorfizmów genu CNR1 w powstawaniu otyłości. Via Medica, Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii (2011), 7, 3, 192-196.
• 9. Pertwee R. G., Howlett A. C., Abood M. E., Alexander S. P. H., Di Marzo V., Elphick M. R., Greasley P. J., Hansen H. S., Kunos G., Mackie K., Mechoulam R., Ross R. A.: International Union of Basic and Clinical Pharmacology. LXXIX. Cannabinoid Receptors and Their ligands: Beyond CB1 and CB2. Pharmacol. Res. (2010), 62, 588-631.
• 10. Pietrzak B., Dunaj A., Piątkowska K.: Rola układu kannabinoidowego w patogenezie oraz poszukiwaniu nowych możliwości farmakoterapii zespołu zależności alkoholowej. Postępy Hig. Med. Dośw. (2011), 65, 606-615.
• 11. Rutkowska M., Jamont J.: Rola układu kannabinoidowego w fizjologii i patofizjologii ośrodkowego układu nerwowego. Adv. Clin. Exp. Med. (2005), 14, 6, 1243-1252.
• 12. Solinas M., Goldberg S. R., Piomelli D.: The endocannabinoid system in brain reward processes. Br. J. Pharmacol. (2008), 154, 2, 369-383.
• 13. Strosznajder J. B.: Neuroprotekcyjne właściwości kanabinoidów. Rola receptora CB1. Neuroprotekcja XX Zimowa Szkoła Instytutu Farmakologii PAN, Mogilany - pod redakcją M. Śmiałowskiej (2003), 133-141.
• 14. Szukalski B.: Neurobiologiczne podstawy uzależnienia od narkotyków. Farm. Pol. (2009), 65, 9, 655-664.
• 15. Williamson E. M., Evans F. J.: Cannabinoids in clinical practice. Drugs (2000), 60, 6, 1303-1314.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).