Rekonstrukcja figury Madonny z kościoła zamkowego Najświętszej Maryi Panny. Przyczynek do genezy jej symbolicznej roli w strukturze przestrzennej Malborka

• Autorzy: Kołodziejczyk Katarzyna

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK62MADONNA

Warianty tytułu

EN

Restoration of a figure of the Madonna from the Blessed Virgin Mary Church in Malbork: Contribution to genesis of the figure’s symbolic role in the town’s spatial structure

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W artykule omówiono problem restytucji figury Madonny z Dzieciątkiem w zewnętrznej niszy okiennej prezbiterium kościoła NMP na Zamku Wysokim w Malborku jako niezwykłego, późnośredniowiecznego symbolu rzeźbiarskiego wpisanego w strukturę przestrzenną miasta. Jest ona dowodem ówczesnego postrzegania miasta jako obszaru szczególnej aktywności społecznej posługującej się wyrafinowanymi środkami komunikacji międzyludzkiej, w którym apoteoza sacrum w przestrzeni publicznej miasta jest ilustracją zachowań społecznych w średniowieczu, będących obecnie obszarem badań opartych na metodologiach współczesnej socjologii, psychologii i antropologii kulturowej.

EN

The subject of this article is the restoration of the figure of the Madonna with the Christ Child standing in the outer window recess within the chancel of the Blessed Mary Church, High Castle, Malbork, as a unique, late-medieval symbolic sculpture integrated with the town’s spatial structure. The figure proves that in the Late Middle Ages the town was perceived as an area of particular social activity based on sophisticated means of interpersonal communication; and that the apotheosis of sacrum in public space illustrated medieval social behaviours. These are now subjected to research with the use of methodologies inherent to contemporary sociology, psychology, and cultural anthropology.

Słowa kluczowe

PL

Madonna malborska; sacrum; profanum; restytucja zabytku\; miasto średniowieczne; genius loci; przestrzeń publiczna

EN

Malbork Madonna; sacrum; profanum; monument restitution; medieval town; genius loci; public space

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2020
• Tom: Nr 62
• Strony: 148--157
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., il.

Twórcy

autor

Kołodziejczyk Katarzyna

• Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

Bibliografia

• 1. Althof Gerd, Potęga rytuału. Symbolika władzy. Średniowiecze, Wydawnictwo Naukowe PAN, Warszawa 2011.
• 2. Arszyński Marian, Kilka refleksji nad problematyką konserwatorską kościoła konwentualnego zamku krzyżackiego w Malborku, [w:] Kościół Najświętszej Marii Panny na Zamku Wysokim w Malborku, dzieje – wystrój – konserwacja, red. Janusz Hochleitner, Mariusz Mierzwiński, Malbork 2016.
• 3. Bogdan Mirosław, Prezbiterium w przestrzeni architektonicznej kościoła, Katowice 2008.
• 4. Dobry Artur, Przebudowa i aranżacja kościoła NMP oraz wieży głównej na Zamku Wysokim w Malborku w XIX i na początku XX wieku, [w:] Kościół Najświętszej Marii Panny na Zamku Wysokim w Malborku, dzieje – wystrój – konserwacja, red. Janusz Hochleitner, Mariusz Mierzwiński, Malbork 2016.
• 5. Feuillet Michel, Leksykon symboli chrześcijańskich, Poznań 2006.
• 6. Grzegorz Maksymilian, Kult świętej Elżbiety, patronki Zakonu Krzyżackiego, i jego recepcja w państwie krzyżackim w Prusach, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1984, nr 4.
• 7. Hryszko Rafał, Sacrum w późnośredniowiecznej koncepcji miasta idealnego Francesca Eiximenisa, [w:] Sacrum w mieście, t. 1: Średniowiecze i wczesna epoka nowożytna. Wymiar religijny, kulturalny i społeczny, red. Danuta Quirini-Popławska, Łukasz Burkiewicz, Kraków 2016.
• 8. Jonakowski Mirosław, Poszukiwanie koncepcji odbudowy wnętrz kościoła NMP, [w:] Kościół Najświętszej Marii Panny na Zamku Wysokim w Malborku, dzieje – wystrój – konserwacja, red. Janusz Hochleitner, Mariusz Mierzwiński, Malbork 2016.
• 9. Kilarski Maciej, Pierwotna forma kaplicy zamkowej w Malborku, „Biuletyn Historii Sztuki” 1983, t. 45, nr 2.
• 10. Kilarski Maciej, Pierwotna forma kaplicy zamkowej w Malborku, [w:] Kościół Najświętszej Marii Panny na Zamku Wysokim w Malborku, dzieje – wystrój – konserwacja, red. Janusz Hochleitner, Mariusz Mierzwiński, Malbork 2016.
• 11. Talarowski Adam, Z zagadnień kultu maryjnego w Polsce średniowiecznej, www.teologiapolityczna.pl.
• 12. Walczak Roman, Symbolika i wystrój świątyni chrześcijańskiej, Poznań 2005.
• 13. Żak Łukasz, Kult Najświętszej Maryi Panny w Polsce do początku XII wieku, „Salvatoris Mater” 2008, nr 10.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).