Wielokryterialna ocena wariantów likwidacji „kopalni”, likwidowanej oznaczonej części zakładu górniczego, w aspekcie pozyskania metanu ze zrobów

• Autorzy: Chmiela Andrzej , Smoliło Janusz

Warianty tytułu

EN

Multicriterial assessment of variants of “mine” liquidation, its part in aspect of gaining methane from cavities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Likwidacja kopalni jest ostatnim i naturalnym etapem działalności górniczej. Proces prowadzący do likwidacji kopalni jest skomplikowany i kosztowny. W publikacji przeprowadzono analizę możliwości obniżenia kosztów likwidacji kopalni w aspekcie pozyskania metanu ze zrobów. Przedstawiono możliwe do przeprowadzenia warianty rozwiązań technicznych i wskazano wnioski wynikające z każdego z wariantów. Przy pomocy analizy jednokryterialnej i wielokryterialnej z zaproponowanych wariantów likwidacji wybrano warianty optymalne. Analiza ujawniła główne czynniki wpływające na przebieg procesu likwidacji kopalni i odmetanowania.

EN

The liquidation of the mine is the last and natural stage of mining activity. The process leading to the liquidation of the mine is complex and costly. The publication analyzes the possibility of reducing the costs of mine liquidation in terms of obtaining methane from goafs. The possible variants of technical solutions were presented and the conclusions resulting from each variant were indicated. Optimal variants were selected from the proposed liquidation variants by means of singleand multi-criteria analysis. The analysis showed the main factors influencing the course of the mine liquidation and methane drainage process.

Słowa kluczowe

PL

analiza wielokryterialna; restrukturyzacja przedsiębiorstw górniczych; likwidacja kopalni; likwidacja kopalni węgla kamiennego

EN

multi-criteria analysis; restructuring of mining enterprises; liquidation of a hard coal mine

• Wydawca: KAPRINT
• Czasopismo: Rynek Energii
• Rocznik: 2022
• Tom: Nr 6
• Strony: 37--50
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Chmiela Andrzej

• Biuro ds. Innowacji Technologicznych Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A.

• https://orcid.org/0000-0002-0833-0923

autor

Smoliło Janusz

• Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A.

• https://orcid.org/0000-0003-4987-2881

Bibliografia

• [1]. Badura H., Michna A., Czerwiński S.: Doświadczenia Zakładu Odmetanowania Kopalń „ZOK” Sp. z o.o. JastrzębiuZdroju, w projektowaniu i budowie powierzchniowych i podziemnych stacji odmetanowania systemy wspomagania w inżynierii produkcji, Górnictwo - perspektywy i zagrożenia z. 1(13) 2016.
• [2]. Bluszcz A., Smoliło J.: Uwarunkowania transformacji rejonów górniczych, Lublin: Wydaw. Naukowe, Tygiel, 2021.
• [3]. Dźwigoł H.: Model restrukturyzacji organizacyjnej przedsiębiorstwa górnictwa węgla kamiennego. Warszawa: Difin. 2007.
• [4]. Gatnar K.: Energetyczne wykorzystanie metanu z pokładów węgla - doświadczenia JSW SA i perspektywy w aspekcie zmian w Prawie Energetycznym. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk, 2010.
• [5]. Grajewski P.; Procesowe zarządzanie organizacją. Warszawa: PWE, 2012.
• [6]. Jonek-Kowalska I.: Analiza i ocena kosztów w cyklu istnienia wyrobiska wybierkowego - wnioski dla rachunkowości zarządczej. Scientific Papers of Silesian University of Technology, series: Organization and Management, vol. 66, 2013.
• [7]. Kaliski M., Wojciechowski R., Szurlej A.: Zagospodarowanie metanu z pokładów węgla - stan obecny i perspektywy. Polityka Energetyczna, 2013.
• [8]. Konsek St., Lubryka M., Mężyk K.: Odmetanowanie i wykorzystanie metanu w SRK SA Oddział KWK „Jas-MosRydułtowy I” Ruch Jas-Mos. Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji, 2020.
• [9]. Korski J., Korski W.: Underground mine as a system of processes. Mining - Informatics, Automation and Electrical Engineering, 2 (522), pp. 19-27, 2015.
• [10]. Łukaszczyk Z.: Pozyskiwanie i gospodarcze wykorzystanie metanu ze zlikwidowanych kopalń węgla kamiennego. Wydawnictwo Pol. Śl., Gliwice, 2019.
• [11]. Mallikarjun Rao P., Pathak K.: Socio‐economic impacts of mine closure: a case study using satellite imagery, International Journal of Environmental Studies, 2005.
• [12]. Marek J.: Conditions and course of the liquidation process of hard coal mines. Studia Ekonomiczne, Akademia Ekonomiczna w Katowicach 37/2006, Zarządzanie strategiczne w przedsiębiorstwie, pp. 269-283, 2006.
• [13]. Mhlongo S. E., Amponsah-Dacosta F.: A review of problems and solutions of abandoned mines in South Africa, International Journal of Mining, Reclamation and Environment, 30:4, 279-294, 2016.
• [14]. Min S., Hyun-Koo M., Yangkyun K., Seung-Ah L.: A study on the subsidence risk evaluation using 3-D rock mass collapse simulation for abandoned mines, Geosystem Engineering, 20:1, 51-58, 2017.
• [15]. Mitchell A., Mackasey W.O.: A systematic inventory of abandoned mines - A powerful tool for risk management, International Journal of Surface Mining, Reclamation and Environment, 11:2, 83-90, 1997.
• [16]. Nawrat S., Gatnar K.: Wykorzystanie metanu z pokładów węgla w Polsce - stan i perspektywy. XXVI Seminarium „Zagrożenia i korzyści występowania metanu w pokładach węgla - teoria i praktyka”, SITG, Rybnik 2009.
• [17]. Nawrat S., Kuczera K., Łuczak R., Życzkowski P., Napieraj S., Gatnar K.: Utylizacja metanu z pokładów węgla w polskich kopalniach podziemnych. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków 2009.
• [18]. Paszcza H.: Restructuring processes in the Polish hard coal mining industry in terms of the implemented changes and changes in the resource base. Górnictwo i Inżynieria 3/2010 pp. 62-82 2010.
• [19]. Przybyła H., Chmiela A.: Organizacja i ekonomika w projektowaniu wybierania węgla. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2007.
• [20]. Ren T.X., Armstrong W.: Methane extraction and utilization from abandoned coal mines -China/UK technology transfer. Report No. COAL R251 DTI/Pub URN 03/1609, University of Nottingham, 2004.
• [21]. Riesgo Fernandez P., Chmiela A., Kołodziejczyk P., Wesołowski M.: Coal restructuring program in Spain. Gliwice: Scientific Papers of Silesian University of Technology 1480, series: Mining, vol. 246, pp. 453-465, 2000.
• [22]. Riesgo Fernandez P., Chmiela A., Stanienda K.: The situation of coal mining in Spain after joining the European Union. Gliwice: Scientific Papers of Silesian University of Technology 1600, series: Mining, vol. 258, pp. 291-301, 2003.
• [23]. Riesgo Fernandez P., Wesołowski M., Chmiela A.: Financing of mining investment projects in Spain with intensive capital expenditure. Gliwice: Scientific Papers of Silesian University of Technology, series: Mining, vol. 236, pp. 249- 258, 1997.
• [24]. Salom A. T., Kivinen S.: Closed and abandoned mines in Namibia: a critical review of environmental impacts and constraints to rehabilitation, South African Geographical Journal, 102:3, 389-405, 2020.
• [25]. Skorek J., Kalina K., Backhaus C., Mroz A.: Możliwości wykorzystania metanu z pokładów węgla w niemieckich i polskich kopalniach. Materiały konferencji „Energie odnawialne w Niemczech i w Polsce”, Łódź, 2004.
• [26]. Skrzypek E. Hofman M. Zarządzanie procesami w przedsiębiorstwie. Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer Business, 2010.
• [27]. Smith F. W., Underwood B.: Mine closure: the environmental challenge, Mining Technology, 109:3, 202-209, DOI: 10.1179/mnt.2000.109.3.202 2000.
• [28]. Smoliło J., Chmiela A., Gajdzik M., Menéndez J., Loredo J., Turek M.; Bernardo-Sánchez A.: A New Method to Analyze the Mine Liquidation Costs in Poland. Mining 2021, 1, 351-363. https://doi.org/10.3390/mining1030022, 2021.
• [29]. Smoliło J., Chmiela A.: A liquidation of the mine in SRK S.A. in a processive approach. Scientific Papers of Silesian University of Technology, series: Organization and Management 151, 2021.
• [30]. Smoliło J., Chmiela A.: The mine liquidation processes in SRK S.A. in a cost approach. Scientific Papers of Silesian University of Technology, series: Organization and Management 153, 2021.
• [31]. Yangkyun K., Min S., Hyun-Koo M., Seung-Ah L.: A study on the development of an artificial neural network model for the prediction of ground subsidence over abandoned mines in Korea, Geosystem Engineering, 20:3, 163-171, 2017.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).