Na straży tożsamości i dziedzictwa narodowego. Archeolodzy w służbie II Rzeczypospolitej

• Autorzy: Stala K.

Identyfikatory

DOI

10.17425/WK56GUARDIANS

Warianty tytułu

EN

Guardians of the national identity and heritage. Archaeologists in the service of II Republic

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Niniejszy artykuł poświęcony został tematyce rozwoju polskiej archeologii w dobie dwudziestolecia międzywojennego i wyzwań, jakie stały przed adeptami tej młodej jeszcze wówczas dyscypliny naukowej. Wspomniane zostały tu czołowe postaci archeologii polskiej tego okresu, jak Erazm Majewski, Włodzimierz Antoniewicz, Włodzimierz Demetrykiewicz, Piotr Bieńkowski czy Józef Kostrzewski oraz wybrane kluczowe przykłady badanych wtedy stanowisk archeologicznych z mocno zaakcentowaną osadą w Biskupinie i Wzgórzem Wawelskim jako narodowym panteonem, wszystko to ukazane na kanwie skomplikowanej sytuacji politycznej i gospodarczej kraju. Naświetlono podstawowe tendencje badawcze, omówiono wiodące ośrodki naukowe: warszawski, poznański i krakowski.

EN

This article is devoted to the issue of development of Polish archaeology during the twenty-year inter-war period and challenges faced by the practitioners of that young discipline of science. The leading figures in Polish archaeology of the times such as Erazm Majewski, Włodzimierz Antoniewicz, Włodzimierz Demetrykiewicz, Piotr Bieńkowski or Jozef Kostrzewski are mentioned here, as well as selected key examples of archaeological sites researched at the time with the emphasis on the settlement in Biskupin and the Wawel Hill as the national pantheon, all shown against the backdrop of the complex political and economic situation in the country. Basic research tendencies have been highlighted and the leading scientific centres in Warszawa, Poznań and Krakow have been described.

Słowa kluczowe

PL

archeologia; XX-lecie międzywojenne; osada w Biskupinie; Prasłowianie; teoria autochtoniczna

EN

archaeology; settlement in Biskupin; early Slavs; autochthonous theory

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 56
• Strony: 98--106
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., fot.

Twórcy

autor

Stala K.

• Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

Bibliografia

• 1. A. Czarniawski, Międzywojenne narodziny polskiej archeologii (1918–1939), Meritum.pl.
• 2. A. Buko, Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej, odkrycia-hipotezy-interpretacje, Warszawa 2005.
• 3. T. Wiślański, Józef Kostrzewski jako rzecznik współpracy między naukami, Slavia Antiqua, tom XXXII, Rok 1989/90.
• 4. A. Malinowska-Sypek, R. Sypek, D. Sukniewicz, Przewodnik archeologiczny po Polsce, Warszawa 2010, s. 86–89.
• 5. Wielka Historia Świata, Stary i Nowy Świat, od „rewolucji” neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego, tom 2 (prac. zb.), red. J. Śliwa, Warszawa 2005, s. 494.
• 6. D. Ławecka, Wstęp do archeologii, Kraków–Warszawa 2003, s. 25.
• 7. A. Szyszko-Bohusz, Wawel średniowieczny, Rocznik Krakowski, t. 23, 1932, s. 30.
• 8. A. Szyszko-Bohusz, Z historji romańskiego Wawelu, Rocznik Krakowski, t. XIX, 1923, s. 12.
• 9.K. Stala, Architektura rezydencji wczesnośredniowiecznych w Polsce, próba reinterpretacji dotychczasowych poglądów z uwzględnieniem tła europejskiego, Kraków 2013, s. 58.
• 10. Z. Pianowski, Sedes regni Principales, Wawel i inne rezydencje piastowskie do poł. XIII wieku na tle europejskim, Kraków 1994.
• 11. D. Piotrowska, Z działalności instytucji II Rzeczypospolitej chroniących zabytki archeologiczne na zachodniej Ukrainie, Przegląd Archeologiczny, vol. 54, 2006, s. 61–98, s. 63.
• 12. A. Czarniawski, Polscy archeolodzy wobec okupanta (1939–1945), Mertum.pl.