Dominanta krajobrazowa – próba parametryzacji pojęcia

• Autorzy: Ozimek Agnieszka

Identyfikatory

DOI

10.4467/00000000PUA.19.017.10019

Warianty tytułu

EN

Landscape dominant ELEMENT – an attempt to parameterize the concept

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dominanta krajobrazowa – obiekt o największym zakresie wizualnego oddziaływania w otaczającej go przestrzeni, o formie silnej, integrującej kompozycję, wyróżniający się wysokością, gabarytami, barwą, materiałem, fakturą czy bogactwem detalu. Te próby definicji pojęcia, które intuicyjnie odbierane jest jako oczywiste, obrazują jego niejednoznaczność. Wpisany jest w nie także wizualny kontrast pomiędzy tym przedmiotem a innymi, które go otaczają. W artykule podjęto próbę oceny widoków z wykorzystaniem autorskiego programu komputerowego. Obiekty widoczne na zdjęciach scharakteryzowano pod względem stopnia ingerencji w sylwetę panoramy lub „linię nieba”, rozmiaru, barwy, wysokości i kształtu. To pomogło wskazać te z nich, które wyraźnie odróżniają się od innych form, z którymi wchodzą w wizualną interakcję. Celem tych rozważań jest stworzenie narzędzi umożliwiających częściową obiektywizację ocen krajobrazowej kompozycji.

EN

A “landscape dominant element” – an object with the greatest range of visual impact on the surrounding space, of a strong form that integrates the whole composition, distinguished by its height, dimensions, colour, material, texture or a variety of details. These attempts to define the concept, which is intuitively perceived as obvious, illustrate its ambiguity. They bring to mind a visual contrast between this subject and others that surround it. This article attempts to analyse views using the author’s computer program. The objects in the photos are characterized by their interference in a panorama silhouette or skyline, size, colour, height, and shape. This helped to identify those that clearly stand out from the other forms, with which they come into visual interaction. The purpose of these considerations is to create tools that allow for a partial objectification of the landscape composition assessment.

Słowa kluczowe

PL

dominanta krajobrazowa; analiza widoków; ocena krajobrazu; współczynniki kształtu; kolor; gabaryt; linie nieba

EN

landscape dominant element; landscape assessment; view analysis; shape descriptors; colour; size; skylines

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 1
• Strony: 209--237
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., il., wykr., wz., tab.

Twórcy

autor

Ozimek Agnieszka

• Instytut Architektury Krajobrazu, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• Bishop I.D., Testing perceived landscape colour difference using the Internet, Landscape and Urban Planning 37/1997, 187–196.
• Bogdanowski J., Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu, Ossolineum, PAN, Wrocław 1976.
• Böhm A., Architektura krajobrazu, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 1994.
• Czarnecki W., Planowanie miast i osiedli, PWN, Warszawa 1960.
• Czyńska K., Rubinowicz P., Zwoliński A., Analizy zabudowy wysokiej w krajobrazie miasta/ Analyses of tall buildings in the cityscape, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury PAN/Oddział w Krakowie XLV/2017, 319–341.
• Dąbrowska-Budziło K., Wśród panoram Krakowa. O przemianach widoków i o tym, jak je ocalić, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1990.
• Funkcje normalizacji, http://sztuczna-inteligencja.eprace.edu.pl/1001,Funkcje_normalizacji.html (access: 19.07.2018).
• Gadomska W., Marks E., Contemporary structures dominant due to height in the landscape of the great masurian lake district/ Współczesne dominanty wysokościowe w krajobrazie krainy wielkich jezior mazurskich, Space&Form = Przestrzeń i Forma 33/2018, 207–224.
• Gonzales R.C., Woods R.E., Digital Image Processing, Prentice Hall, New Yersey 2002.
• Graczyk R., Identyfikacyjna funkcja dominanty architektonicznej w strukturze małego miasta, Politechnika Poznańska, Poznań 2005.
• Gyurkovich J., Znaczenie form charakterystycznych dla kształtowania i percepcji przestrzeni, Monografia PK, nr 258. Architektura, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 1999.
• Łabędź P., Ozimek A., Detecting greenery in near infrared images of ground-level scenes, [w:] Peer reviewed proceedings of Digital Landscape Architecture 2012 at Anhalt University of Applied Sciences, red. E. Buhmann, M. Pietsch, M. Heins, Wichmann, Berlin 2012.
• Malina W., Smiatacz M., Metody cyfrowego przetwarzania obrazów/Methods of Digital Image Processing, EXIT, Warszawa 2002.
• Małachowicz E., Ochrona środowiska kulturowego, PWN, Warszawa 1988.
• Myczkowski Z., Krajobraz wyrazem tożsamości w wybranych obszarach chronionych w Polsce, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2003.
• Niedźwiecka-Filipiak I., Borcz Z., Dominants of a Farmer and Modern Village in South-West Poland/ Dominanty dawnej i współczesnej wsi południowo-zachodniej Polski, Architektura Krajobrazu 1–2(12)/2006.
• Niedźwiecka-Filipiak I., Wyróżniki krajobrazu i architektury wsi Polski południowo-zachodniej, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2009.
• Ozimek A., Miara krajobrazu. Obiektywizacja oceny widoków i panoram wspomagana narzędziami komputerowymi, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2019.
• Ozimek P., Böhm A., Ozimek A., Wańkowicz W., Planowanie przestrzeni o wysokich walorach krajobrazowych przy użyciu cyfrowych analiz terenu wraz z oceną ekonomiczną/ Planning spaces with high scenic values by means of digital terrain analyses and economic evaluation, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2013.
• Ozimek A., Cyfrowa analiza dopasowania kolorystycznego nowych obiektów do istniejącego otoczenia/ Digital analysis of new objects colour matching to the existing environment, Space&Form = Przestrzeń i Forma 26/2016, 271–283.
• Ozimek A., Łabędź P., Quantitative and qualitative analyses of landscape views, [w:] Peer reviewed proceedings of Digital Landscape Architecture 2013 at Anhalt University of Applied Sciences, red. E. Buhmann, S.M. Ervin, M. Pietsch, Wichmann, Berlin 2013, 93–100.
• Ozimek A., Ozimek P., Algorytmy przetwarzania obrazu w wyróżnianiu tworzywa kulturowego i przyrodniczego na fotografiach krajobrazowych/ Image processing algorithms in cultural and natural substance distinction in landscape photographs, Nauka Przyroda Technologie 3/2009, z. 1, 12.
• Siewniak M., Mitkowska A., Tezaurus sztuki ogrodowej, Wydawnictwo „Rytm”, Warszawa 1998.
• Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl (access: 19.07.2018).
• Słownik wyrazów obcych, PWN, Warszawa 1995.
• Smardon R., Palmer J., Felleman J., Foundations for Visual Project Analysis, A Wiley Interscience Publications, New York 1986.
• Steinitz C., Toward a Sustainable Landscape with High Visual Preference and High Ecological Integrity: the Loop Road in Acadia National Park, U.S.A., Landscape and Urban Planning 54/2001.
• Szolginia W., Architektura, Sigma NOT, Warszawa 1992.
• Tadeusiewicz R., Korohoda P., Komputerowa analiza i przetwarzanie obrazów/ Computer image analysis and processing, Wydawnictwo Fundacji Postępu Telekomunikacji, Kraków 1997.
• Terminy architektoniczne i urbanistyczne, http://www.dolana.pl/slownik_wyrazow_architektonicznych.php (access: 19.07.2018).
• Vogt B., Nassery F., Geometryczne przesłanki zaistnienia dominanty w przestrzeni współczesnego miasta/ Geometrical premises of becoming the architectural landmarks in the space of the contemporary city, Czasopismo Techniczne 6-A/2008, 561–573.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).