Wybrane teorie i poglądy na użycie lotnictwa w Drugiej Rzeczypospolitej

• Autorzy: Bartnik R. , Marud W.

Warianty tytułu

EN

Selected theories and ideas on the use of Polish airforce in the Second Republic

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Samolot, jako nowy rodzaj broni, który na większą skalę pojawił się w czasie pierwszej wojny światowej, nie dokonał przełomu w sztuce jej prowadzenia. Dostrzeżono jednak w lotnictwie potencjalną siłę, która może zmienić obraz przyszłej wojny. Dlatego po wojnie podjęto działania zmierzające z jednej strony do uporządkowania doświadczeń z tego okresu, z drugiej zaś do opracowania nowych koncepcji zastosowania lotnictwa w walce zbrojnej. Poglądy teoretyków ewoluowały. Było to spowodowane szybkim rozwojem lotnictwa, który umożliwiał spojrzenie na ten rodzaj broni w sposób odmienny. Krytyczna analiza teorii i poglądów wskazuje, że wojskowe środowisko Drugiej Rzeczypospolitej pilnie śledziło głosy płynące zarówno z państw ościennych, jak i tych dalszych, kształtując w ten sposób nową jakość w walce zbrojnej. Niektórzy z polskich teoretyków głosili pogląd, że lotnictwo – przy odpowiednim wsparciu ze strony sił lądowych i marynarki wojennej – będzie w stanie „opanować” nieprzyjaciela z powietrza i tym samym skłonić go do kapitulacji. W przekonaniu autorów artykułu, powyższa kwestia jest pochodną rozwiązania problemu badawczego, sformułowanego w postaci pytania: jakie teorie i poglądy na użycie polskiego lotnictwa istniały w okresie Drugiej Rzeczypospolitej?

EN

During World War I an aircraft was used relatively extensively as a new tool for war; however, it did not make a breakthrough in the art of war as such. Nevertheless, it became obvious that the aircraft might pose a threat that was able to change ways next wars would be waged. On one hand, military thinkers made an effort to draw conclusions from the lessons learned during the previous war. On the other, they started working out new approaches to the implementation of aircraft into operations. Polish military thinkers of the inter war period were involved in the process and looking carefully at different ideas unfolded abroad allowing them to influence Polish theories. Some of Polish theorists advocated that having appropriate support from land and navy forces, aviation would be able to coerce an enemy from the air and to force the opponent to capitulation. The authors of the article argue that the above is a derivative of an answer to the question: what theories and ideas on the use of the Polish Air Force existed during the Second Republic?

Słowa kluczowe

PL

wojna powietrzna; lotnictwo; samodzielna operacja powietrzna; ewolucja roli lotnictwa; teoria i zastosowanie bojowe lotnictwa

EN

air war; aviation; independent air operation; evolution of air power theory aviation role; theory and use of combat aviation

• Wydawca: Akademia Sztuki Wojennej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe AON
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 2(103)
• Strony: 175--194
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz.

Twórcy

autor

Bartnik R.

• Akademia Obrony Narodowej

autor

Marud W.

• Akademia Obrony Narodowej

Bibliografia

• 1. Abżółtowski S., Szczerski J., Lotnictwo w wojnie współczesnej, Warszawa 1924.
• 2. Abżółtowski S., Operacyjne użycie lotnictwa, Warszawa 1932.
• 3. Abżółtowski S., Taktyka lotnictwa, Warszawa 1923.
• 4. Abżółtowski S., Udział lotnictwa w poszczególnych operacjach [w:] „Przegląd Lotniczy” 1931, nr 3.
• 5. Ciałowicz J., Polsko-francuski sojusz wojskowy 1921–1939, Warszawa 1971.
• 6. Jasiński S., Najpilniejsze postulaty polskiego lotnictwa wojskowego, Warszawa 1921.
• 7. Jasiński S., Wojna powietrzna [w:] „Przegląd Lotniczy” 1929, nr 3.
• 8. Jasiński S., Wojna powietrzna [w:] „Przegląd Lotniczy” 1929, nr 4.
• 9. Jędrzejewicz W., Józef Piłsudski 1867–1935. Życiorys, Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1986.
• 10. Kośmider T. (red. nauk.), Planowanie wojenne i przygotowania obronne II Rzeczypospolitej. Studia i materiały, AON, Warszawa 2012.
• 11. Ogólna instrukcja walki, część I (tymczasowa), MSWojsk., Warszawa 1931.
• 12. Orzechowski J., Dowodzenie i sztaby. Okres międzywojenny (1918–1939), Wydawnictwo MON, Warszawa 1980.
• 13. Overy R.J., Wojna powietrzna 1939–1945, przekład S. Białostocki, Bellona, Warszawa 2007.
• 14. Przedpełski A., Lotnictwo w myśli wojskowej II Rzeczypospolitej, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2001.
• 15. Romeyko M., Przed i po maju, t. 2, Wyd. MON, Warszawa 1967.
• 16. Sikorski W., Przyszła wojna. Jej możliwości i charakter oraz związane z nimi zagadnienia obrony kraju, Universitas, Kraków 2010 (na podstawie Wyd. MON, Warszawa 1984).
• 17. Tymczasowy regulamin formacyj lotniczych, t. 2, Lotnictwo w walce (W.L. 1 Tymcz./1923), MSWojsk., Warszawa 1924.

Uwagi

PL

2. Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).