Zespół przewlekłego zmęczenia u chorych z rozpoznaniem nowotworu złośliwego

• Autorzy: Golon K. , Karczmarek-Borowska B.

Warianty tytułu

EN

Chronic fatigue syndrome in patients diagnosed with malignant neoplasm

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wstęp i cele: Zespołem przewlekłego zmęczenia określa się długotrwałe odczuwanie osłabienia przez chorych, związane z obecnością nowotworu lub leczeniem przeciwnowotworowym. Występuje u 70-100% pacjentów poddanych chemioterapii, immunoterapii, radioterapii, a także leczeniu chirurgicznemu. Wystąpienie ZPZ może być związane z obecnością zaawansowanej choroby nowotworowej, jej leczeniem, brakiem aktywności fizycznej, ale także współistnieć z chorobami układu krążenia, oddechowego, niewydolności narządów, wyniszczeniem nowotworowym, depresją. Najprostszą formą oceny zmęczenia jest badanie jego natężenia. Do oceny najlepiej posłużyć się linearną skalą numeryczną (NRS). Przy rozpoznaniu łagodnego stopnia postępowanie opiera się na edukacji chorych celem zmiany trybu życia, żywienia. Przy nasilonym stopniu podejmuje się leczenie odwracalnych przyczyn ZPZ, ewentualnie należy rozważyć postępowanie farmakologiczne. Materiał i metody: Zastosowano metodę przeglądową literatury. Wnioski: Objawy ZPZ mogą się różnić u poszczególnych osób, mogą mieć różną postać.

EN

Introduction and aim: Chronic fatigue syndrome (CFS) is determined as prolonged fatigue sensation in patients which is evoked by cancer or cancer treatment. It occurs in 70-100% of patients undergoing chemotherapy, immunotherapy, radiotherapy and surgical treatment. CFS occurrence may be associated with the presence of advanced cancer, its treatment, lack of physical activity, but also coexisting cardiovascular or respiratory diseases, organ failure, cancer cachexia, depression. The simplest form of fatigue evaluation is to measure its intensity with a linear numerical scale. When a mild CFS is detected, the conduct is based on patient education on lifestyle and nutrition. Severe CFS requires treatment of reversible causes of CFS or pharmacotherapy may be considered. Material and methods: The literature review method was used. Conclusion: Symptoms of CFS may vary from person to person, and may vary in appearance.

Słowa kluczowe

PL

zespół przewlekłego zmęczenia; nowotwór złośliwy; leczenie przeciwnowotworowe

EN

chronic fatigue syndrome; cancer; cancer treatment

• Wydawca: Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Szczecinie
• Czasopismo: Problemy Nauk Stosowanych
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 6
• Strony: 127--134
• Opis fizyczny: Bibliogr. 47 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Golon K.

• Klinika Onkologii Klinicznej, Podkarpackie Centrum Onkologii w Rzeszowie

autor

Karczmarek-Borowska B.

• Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Medyczny

Bibliografia

• [1] Argiles J.M., Busquets S., Lopez-Soriano F.J.: Cytokines as mediators and targets for cancer cachexia. Cancer. Treat. Res. 2006; 130: 199-217.
• [2] Blesch K.S., Paice J.A., Wickham R. i wsp.: Correlates of fatigue in people with breast or lung cancer. Oncol. Nurs. Forum 1991; 18: 81-87.
• [3] Bower J.E., Ganz P.A., Desmond K.A. i wsp.: Fatigue in breast cancer survivors: Occurrence, correlates, and impact on quality of life. J. Clin. Oncol. 2000; 18: 743-753.
• [4] Breitbart W., Rosenfeld B., Kaim M., Funesti-Esch J.: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial of psychostimulants for the treatment of fatigue in ambulatory patients with human immunodeficiency virus disease. Arch. Intern. Med. 2001; 16: 411-420.
• [5] Bruera E., Macmillan K., Kuehn N., Hanson J., MacDonald R.N.: A controlled trial of megestrol acetate on appetite, caloric intake, nutritional status, and other symptoms in patients with advanced cancer. Cancer 1990; 66: 1279-1282.
• [6] Burks T.F.: New agents for the treatment of cancer-related fatigue. Cancer 2001; 92: 1714-1718.
• [7] Cella D.: The Functional Assessment of Cancer Therapy-Anemia (FACT-An) Scale: A new tool for the assessment of outcomes in cancer anemia and fatigue. Semin. Hematol. 1997; 34: 13-19.
• [8] de Jong N., Candel M.J., Schouten H.C. i wsp.: Prevalence and course of fatigue in breast cancer patients receiving adjuvant chemotherapy. Ann. Oncol. 2004; 15: 896-905.
• [9] Della Cuna G.R., Pellegrini A., Piazzi M.: Effect of methylprednisolone sodium succinate on quality of life in preterminal cancer patients: a placebo-controlled, multicenter study. The Methylprednisolone Preterminal Cancer Study Group. Eur. J. Cancer. Clin. Oncol. 1989; 25: 1817-1821.
• [10] Demetri G.D., Kris M., Wade J. i wsp.: Quality-of-life benefit in chemotherapy patients treated with epoetin alfa is independent of disease response or tumor type: Results from a prospective community oncology study. J. Clin. Oncol. 1998; 16: 3412-3425.
• [11] Dicato M.: Anemia in cancer: Some pathophysiological aspects. The Oncologist 2003; 8: 19-21.
• [12] Faquin W.C., Schneider T.J., Goldberg M.A.: Effect of inflammatory cytokines on hypoxiainduced erythropoietin production. Blood 1992; 79: 1987-1994.
• [13] Glaspy J., Degos L., Dicato M. i wsp.: Comparable efficacy of epoetin alfa for anemic cancer patients receiving platinum- and nonplatinum-based chemotherapy: A retrospective subanalysis of two large, community-based trials. The Oncologist 2002; 7: 126-135.
• [14] Groopman J.E., Itri L.M.: Chemotherapy-induced anemia in adults: Incidence and treatment. J. Natl. Cancer. Inst. 1999; 91:1616-1634.
• [15] http: evs.nci.nih.gov/ftp1/CTCAE/CTCAE_4.03_2010-06-14_QuickReference_5x7.pdf (Accessed October 22, 2013).
• [16] Jacobsen P.B.: Assessment of fatigue in cancer patients. J. Natl. Cancer. Inst. Monogr. 2004; 32: 93-97.
• [17] Jacobsen P.B., Donovan K.A., Weitzner M.A.: Distinguishing fatigue and depression in patients with cancer. Semin. Clin. Neuropsychiatry 2003; 8: 229-240.
• [18] Jacobsen P.B., Hann D.M., Azzarello L.M. i wsp.: Fatigue in women receiving adjuvant chemotherapy for breast cancer: Characteristics, course, and correlates. J. Pain. Symptom. Manage 1999; 18: 233-242.
• [19] Jelkmann W., Wolff M., Fandrey J.: Modulation of the production of erythropoietin by cytokines: In vitro studies and their clinical implications. Contrib. Nephrol. 1990; 87: 68-77.
• [20] Lai J., Cella D., Chang Ch., Bode R.K., Heinemann A.W.: Item banking to improve, shorten and computerize self- reported fatigue: An illustration of steps to create a core item bank from the FACIT- Fatigue Scale. Quality of Life Research 2003, 12; 485-501.
• [21] Lawrence D.P., Kupelnick B., Miller K. i wsp.: Evidence report on the occurrence, assessment, and treatment of fatigue in cancer patients. J. Natl. Cancer. Inst. Monogr. 2004; 32: 40-50.
• [22] Littlewood T.J., Bajetta E., Nortier J.W. i wsp.: Effects of epoetin alfa on hematologic parameters and quality of life in cancer patients receiving nonplatinum chemotherapy: Results of a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. J. Clin. Oncol. 2001; 19: 2865-2874.
• [23] Łacko A., Kowalski D.M.: Zespół zmęczenia. Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych. Red. Krzakowski M. Warzocha K; ViaMedica, Gdańsk 2013: 568-571.
• [24] Mock V., Dow K.H., Meares C.J. i wsp.: Effects of exercise on fatigue, physical functioning, and emotional distress during radiation therapy for breast cancer. Oncol. Nurs. Forum. 1997; 24: 991-1000.
• [25] Mock V., Pickett M., Ropka M.E. i wsp.: Fatigue and quality of life outcomes of exercise during cancer treatment. Cancer Pract. 2001; 9: 119-127.
• [26] Mock V.: Fatigue management: evidence and guidelines for practice. Cancer 2001; 92: 1699-1707.
• [27] Moertel C.G., Schutt A.J., Reitemeier R.J., Hahn R.G.: Corticosteroid therapy of preterminal gastrointestinal cancer. Cancer. 1974; 33: 1607-1609.
• [28] Morrow G.R., Hickok J.T., Roscoe J.A. i wsp.: Differential effects of paroxetine on fatigue and depression: a randomized, double-blind trial from the University of Rochester Cancer Center Community Clinical Oncology Program. J. Clin. Oncol. 2003; 21: 4635-4641.
• [29] Portenoy K.R., Itri L.M.: Cancer-Related Fatigue: Guidelines for Evaluation and Management. The Oncologist 1999; 4: 1-10.
• [30] Ream E. Stone P.: Clinical interventions for fatigue. (Edit.) Krishnasamy M., Armes J., Higginson I. Fatigue in cancer. Oxford University Press, Oxford, 2004: 255-277.
• [31] Roscoe J.A., Kaufman M.E., Matteson-Rusby S.E. i wsp.: Cancer-related fatigue and sleep disorders. The Oncologist 2007; 12: 35-42.
• [32] Rozans M., Dreisbach A., Lertora J.J. i wsp.: Palliative uses of methylphenidate in patients with cancer: a review. J. Clin. Oncol. 2002; 20: 335-339.
• [33] Rucińska M., Tokajuk P., Wojtukiewicz M.Z.: Zespół przewlekłego zmęczenia u chorych na nowotwory leczonych energią promienistą. Nowotwory 2004; 54: 143-147.
• [34] Ryan J.L., Carroll J.K., Ryan E.P. i wsp.: Mechanisms of Cancer-Related Fatigue. The Oncologist 2007; 12: 22-34.
• [35] Shafqat A., Einhorn L.H., Hanna N. i wsp.: Screening studies for fatigue and laboratory correlates in cancer patients undergoing treatment. Ann. Oncol. 2005; 16: 1545-1550.
• [36] Simons J.P., Aaronson N.K., Vansteenkiste J.F. i wsp.: Effects of medroxyprogesterone acetate on appetite, weight, and quality of life in advanced-stage non-hormone-sensitive cancer: a placebo- controlled multicenter study. J. Clin. Oncol. 1996; 14: 1077-1084.
• [37] Sobrero A., Puglisi F., Guglielmi A. i wsp.: Fatigue: a main component of anemia symptomatology. Semin. Oncol. 2001; 28: 15-18.
• [38] Stasi R., Abriani L., Beccaglia P. i wsp.: Cancer-related fatigue: evolving concepts in evaluation and treatment. Cancer 2003; 98: 1786-1801.
• [39] Sugawara Y., Akechi T., Okuyama T. i wsp.: Occurrence of fatigue and associated factors in disease-free breast cancer patients without depression. Support Care Cancer 2005; 13: 628-636.
• [40] Tisdale M.J.: Molecular pathways leading to cancer cachexia. Physiology 2005; 20: 340-348.
• [41] Tisdale M.J.: Wasting in cancer. J. Nutr. 1999; 129: 243-246.
• [42] Visser M.R., Smets E.M.: Fatigue, depression and quality of life in cancer patients: How are they related? Support Care Cancer 1998; 6: 101-108.
• [43] Weinshenker B.G., Penman M., Bass B. i wsp.: A double-blind, randomized, crossover trial of pemoline in fatigue associated with multiple sclerosis. Neurology 1992; 42: 1468-71.
• [44] Wojtukiewicz M.Z., Sawicki Z., Sierko E. i wsp. Zespół przewlekłego zmęczenia u chorych na nowotwory poddawanych chemioterapii. Nowotwory 2007; 54: 695-701.
• [45] Wu H.S.: The assessment and measurement of fatigue in people with cancer. (Edit.) Krishnasamy M., Armes J., Higginson I. Fatigue in cancer. Oxford University Press, Oxford 2004: 193-221.
• [46] Yates P., Aranda S., Hargraves M. i wsp.: Randomized controlled trial of an educational intervention for managing fatigue in women receiving adjuvant chemotherapy for early stage breast cancer. J. Clin. Oncol. 2005; 23: 6027-6036.
• [47] Yellen S.B., Cella D.F., Webster K. et al.: Measuring fatigue and other anemia-related symptoms with the Functional Assessment of Cancer Therapy (FACT) measurement system. Journal of Pain and Symptom Management 1997; 13: 63-74.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).