PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Petrofizyka formacji łupkowych. Część 5, Analiza struktury porowej przy zastosowaniu mikrotomografii komputerowej

Identyfikatory
Warianty tytułu
EN
Petrophysics of shale formations. 5, Analysis of pore structure with the use of computer microtomography
Języki publikacji
PL
Abstrakty
PL
W pracy przedstawiono podstawy teoretyczne metody, zasadę działania systemu micro-CT oraz przykładowe wyniki wizualizacji i przestrzennego rozmieszczenia porów w badaniu próbek skał reprezentujących zarówno złoża konwencjonalne i niekonwencjonalne. Rentgenowska mikrotomografia komputerowa to nieinwazyjna technika badawcza, która posiada unikalną zdolność obrazowania budowy wewnętrznej skał i daje możliwość trójwymiarowej rekonstrukcji przestrzeni porowej próbek skalnych z mikrometryczną rozdzielczością. Jednym z najważniejszych jej zastosowań w geologii naftowej jest badanie porowatości skał w aspekcie ich własności kolektorskich i drożności przestrzeni porowej warunkującej migrację mediów. Mikrotomografta rentgenowska jest nowoczesną metodą badawczą umożliwiającą „prześwietlenie" badanego obiektu promieniami rentgenowskimi i pozwalającą na trójwymiarowe przedstawienie obrazu przestrzeni porowej wewnątrz badanej próbki skały. Przetworzenie tego trójwymiarowego obrazu umożliwia uzyskanie różnego rodzaju informacji dotyczących porowatości, liczby i długości kanalików porowych, ich połączeń, kierunków i struktury sieci porów oraz wpływ tych cech na przepuszczalność skał. Konwencjonalna mikroskopia optyczna lub elektronowa ma możliwość wizualizacji dwuwymiarowych obrazów powierzchni próbki lub cienkich warstw. Jednak w większości przypadków nie można wnioskować o pierwotnej trójwymiarowej strukturze obiektu na podstawie informacji dwuwymiarowych. Za pomocą tych metod możliwe jest uzyskanie trójwymiarowej informacji o strukturach obiektu poprzez cięcie go na bardzo cienkie plastry i interpolowanie dwuwymiarowych informacji, które można następnie wizualizować jako trójwymiarowy model struktury. Ta metoda jest jednak nie tylko bardzo uciążliwa, ale również niezbyt wiarygodna, ponieważ sama struktura obiektu może wskutek techniki przygotowania ulegać zmianie; także odległość pomiędzy przekrojami jest zazwyczaj zbyt duża, aby uniknąć utraty informacji 3D.
EN
X-ray computer microtomography is a non-invasive testing method, featuring unique ability of internal rock structures visualisation, and enables the three-dimensional reconstruction of rock sample pore space with micrometer resolution. One of its most important uses in petroleum geology is examination of rock porosities for their reservoir properties and pore space connectivity, conditioning migration of the media. The work presents theoretical background of the method, operating principle of micro-CT system, as well as example results of visualisation and spatial distribution of pores in testing the rock samples, representing both conventional and unconventional resources.
Rocznik
Tom
Strony
194--210
Opis fizyczny
Bibliogr. 22 poz., rys., tab., wykr.
Twórcy
Bibliografia
  • 1. Armbrecht J., Sych T., Robb K.: Mavi-Modular Algorithms for Volume Images V 1.9.1, Handbook. Fraunhofer Institut f'ur Techno- und Wirtschaftsmathematik, 2006.
  • 2. Dohnalik M., Zalewska J.: Zastosowanie mikrotomografii rentgenowskiej do rozwiązywania zagadnień geologicznych i geofizycznych. Prace Naukowe INiG 2009, nr 157, 1-94.
  • 3. Dohnalik M., Kaczmarczyk J., Zalewska J.: Metodyka ekstrakcji parametrów geometrycznych sieci porowej z obrazów micro-CT (program MAVI). Nafta-Gaz 2010, nr 6, 441-448.
  • 4. Dohnalik M., Godlewski P., Mikołajewski M.: Obraz środowiska skalnego w ujęciu mikrotomografii rentgenowskiej oraz zapisu sondy XRMI. Materiały Konferencyjne, Geopetro12012.
  • 5. Josh M., Esteban L., Delle Piane C., Sarout J., Dewhurst D.N., Clennell M.B.: Laboratory characterisation of shale properties. Journal of Petroleum Science and Engineering 2012, 88-89, 107-124.
  • 6. Renard F.: Microfracturation in rocks: from microtomography images to processes. Eur. Phys. J. Appl. Phys. 2012, published online.
  • 7. Rivers M.: Tutorial Introduction to X-ray Computed Microtomography Data Processing. University of Chicago 1999.
  • 8. Sasov A., Van Dyck D.: Desktop X-ray microscopy and microtomography. Journal of Microscopy 1998, vol. 191, s. 151-158.
  • 9. Wellington S.L., Vinegar H.J.: X-ray computerized tomography. Journal of Petroleum Technology 1987, vol. 39, p. 885-898.
  • 10. Van Geet M., Swennen R., Wevers M.: Quantitative analysis of reservoir rocks by microfocus X-ray computerised tomography. Sedimentary Geology 2000, 132, 25-36.
  • 11. Van Geet M., Lagrou D., Swennen R.: Porosity measurements of sedimentary rocks by means of microfocus X-ray computed tomography (μCT). Geological Society, London, Special Publications 2003, vol. 215, 51-60.
  • 12. Vinegar H.J.: X-ray CT and NMR imaging of rocks. Journal of Petroleum Technology 1986, vol. 38, p. 257-259.
  • 13. Youssef S., Rosenberg E., Gland N., Bekri S., Vizika O.: Quantitative 3D characterisation of the pore space of real rocks: improved micro-CT resolution and pore extraction methodology. SCA 2007-17, 2006.
  • 14. Zalewska J., Dohnalik M.: Niektóre zastosowania rentgenowskiej tomografii komputerowej w geologii. Nafta-Gaz 2008, nr 9.
  • 15. Zalewska J., Dohnalik M., Sikora G.: Możliwości rentgenowskiej tomografii komputerowej w rozpoznawaniu, obrazowaniu i szacowaniu wielkości szczelin. Nafta-Gaz 2009, nr 4, 296-303.
  • 16. Zalewska J., Dohnalik M.: Ilościowa ocena porowatości metodą mikrotomografii rentgenowskiej. Nafta-Gaz 2009, nr 11, 910-915.
  • 17. Zalewska J., Dohnalik M.: Wyznaczanie krętości kanałów porowych metodą rentgenowskiej mikrotomografii komputerowej. Nafta-Gaz 2009, nr 12, 953-958.
  • 18. Zalewska J., Poszytek A., Dohnalik M.: Wizualizacja i analiza przestrzeni porowej piaskowców czerwonego spągowca metodą rentgenowskiej mikrotomografii komputerowej (micro-CT). Prace Naukowe INiG 2009, nr 161, 1-83.
  • 19. Zalewska J., Dohnalik M., Kaczmarczyk J., Masłowski M., Biały E.: Wizualizacja kanalików robaczkowych wywołanych zabiegiem kwasowania rdzeni wiertniczych metodą mikrotomografii rentgenowskiej. Nafta-Gaz 2010, nr 9, 774-781.
  • 20. Zalewska J. i Zespół.: Rentgenowska mikrotomografia komputerowa w badaniu skał węglanowych. Prace Naukowe INiG 2010, nr 171, 1-263.
  • 21. Zalewska J., Kaczmarczyk J., Łykowska G.: Use of X-ray computed microtomography for analysis of drill cores. Nafta-Gaz 2011, nr 5, 331-338.
  • 22. Zalewska J., Kaczmarczyk J.: Analysis of rock samples' internal pore structure based on X-ray computed microtomography data. Nafta-Gaz 2011, nr 8, 533-544.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-7799ecba-4c1b-4db4-8ede-27883e859e15
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.