Okresowość zmian stężeń tlenków azotu w środowisku miejskim. Cz. 1, Stężenie mieszaniny tlenków azotu

• Autorzy: Ignaciuk Szymon , Wawrzosek Jacek , Zarajczyk Janusz , Choszcz Dariusz J.

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2019.12.8

Warianty tytułu

EN

Periodicity of changes in nitrogen oxides concentrations in the urban environment. Part 1, Nitrogen oxides mixture concentrations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ustalono zasady cyklicznej zmienności zawartości NOx w powietrzu w zależności od czasu. Pomiary prowadzono co 1 h przez 7 lat na wybranej stacji w Europie Środkowej. Zbudowany model regresji uwzględniający parametry cykliczności związane z porą dnia, tygodnia i roku w ok. 11,4% wyjaśniał zmienność zawartości NOx w atmosferze. Po uzupełnieniu tego modelu regresji tylko jednym odchyleniem standardowym uzyskano aż 89,9-proc. obszar ufności prognozy dla stężenia NOx.

EN

Data of NOx content in air in a large city located in the south-eastern Poland were measured in 1 h intervals from January 2011 to December 2017 to develop a math. model of the course of the pollution changes. The content of NOx in air varied significantly in the time of a day, day of a week and month of a year. The model explained 11.4% of the obsd. changes in NOx concn.

Słowa kluczowe

PL

tlenek azotu; utlenianie azotu; biomasa; paliwa kopalne

EN

nitric oxide; nitrogen oxidation; biomass; fossil fuels

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2019
• Tom: T. 98, nr 12
• Strony: 1923--1926
• Opis fizyczny: Bibliogr. 42 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Ignaciuk Szymon

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Wawrzosek Jacek

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Zarajczyk Janusz

• Katedra Maszyn Rolniczych, Leśnych i Transportowych, Wydział Inżynierii Produkcji, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Głęboka 28, 20-612 Lublin

autor

Choszcz Dariusz J.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• [1] A. Sapek, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 2008, 8, 283.
• [2] T. Marcinkowski, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 2010, 10, 175.
• [3] N. Mazzeo, L. Venegas, H. Choren, Atmos. Environ. 2005, 39, nr 17, 3055, doi: 10.1016/j.atmosenv.2005.01.029.
• [4] Encyklopedia klimatologiczna ESPERE, http://klimat.czn.uj.edu.pl/enid/ Polski/Encyklopedia_Klimatologiczna_kp.html, dostęp 10 sierpnia 2019 r.
• [5] R.L. McCormick, C.J. Tennant, R.R. Hayes, S. Black, J. Ireland, T. McDaniel, A. Williams, M. Frailey, National Renewable Energy Laboratory-U.S. Department of Energy 2005, NREL/CP-540-37508.
• [6] R.L. McCormick, A. Williams, J. Ireland, M. Brimhall, R.R. Hayes, Fiscal Year 2006 Annual Operating Plan Milestone, NREL/MP-540-40554.
• [7] K. Rozbicka, Przegl. Nauk. IKŚ 2004, 1, nr 28, 140.
• [8] J. Brechler T. Halenka, Mat. Fifth Intern. Conf. on Urban Climate, 2003, t. 2, 125.
• [9] K. Pomorska, A. Duda, Chem. Inż. Ekol. 2004, 11, nr S4, 545.
• [10] M. Żak, M. Żak, Ochr. Powietrza Probl. Odpadów 1997, 4, nr 180, 113.
• [11] I. Kupich, Sz. Hoffman, Chem. Inż. Ekol. 2003, 10, nr S1, 101.
• [12] T.R. Dallmann, R.A Harley, J. Geophys. Res. Atmos. 2010, 115, D14305, doi: 10.1029/2010JD013862.
• [13] D. Grosjean, E. Grosjean, A.W. Gertler, Environ. Sci. Technol. 2001, 35, 45.
• [14] S. Jankowska, Mat. Konf. Debata o przyszłości energetyki 2010, dostęp 8 września 2019 r., http://www.plan-rozwoju.pcz.pl/dokumenty/konferencja/ artykuly/09.pdf.
• [15] J. Wawrzosek, Modelowanie statystyczne zużycia paliwa i emisji spalin w silnikach ciągnikowych zasilanych biopaliwem, rozprawa habilitacyjna, 335, Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Lublin 2009.
• [16] http://www.plan-rozwoju.pcz.pl/wyklady/ener_srod/ener_mus.pdf, dostęp 9 sierpnia 2019 r.
• [17] B. Šarkan, J. Caban, A. Marczuk, J. Vrábel, J. Gnap, Przem. Chem. 2017, 96, nr 3, 675, doi: 10.15199/62.2017.3.36.
• [18] M. Sejkorováa, B. Šarkan, R. Madlenák, J. Caban, A. Marczuk, J, Verner, J. Hyršlováa, Przem. Chem. 2018, 97, nr 8, 1312, doi: 10.15199/62.2018.8.13.
• [19] Y. Kanaya, H. Tanimoto, J. Matsumoto, H. Furutani, S. Hashimoto, Y. Komazaki, i in., Sci. Total Environ. 2007, 376, nr 1-3, 185, doi: 10.1016/j.scitotenv.2007.01.073.
• [20] N.J. Janechek, K.M. Hansen, C.O. Stanier, Atmos. Chem. Phys. 2017, 17, nr 13, 8357, doi:10.5194/acp-17-8357-2017.
• [21] K. Warmiński, A. Bęś, Water Air Soil Pollut. 2018, 229, nr 11, 350, doi: 10.1007/s11270-018-4012-x.
• [22] A. Sobczak, Med. Środow. Environ. Med. 2012, 15, nr 1, 7.
• [23] The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1998. NobelPrize.org. Nobel Media AB 2019, https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1998/ summary/, dostęp 10 sierpnia 2019 r.
• [24] Praca zbiorowa Tlenki azotu. Kryteria zdrowotne środowiska (red. J. Indulski), t. 4, PZWL, 1983.
• [25] M. Stępnik, Med. Pracy 2001, 52, nr 5, 375.
• [26] R. Dreisbach, H. Robertson, Vademecum zatruć, PZWL, Warszawa 1995.
• [27] J. Kowalski, Zesz. Nauk. WSM w Szczecinie 2002, 65, 249.
• [28] R.L. McCormick, J.R Alvarez, M.S. Graboski, NOx solutions for biodiesel. Final Report, NREL Technical Monitor, Colorado Institute for Fuels and Engine Research, National Renewable Energy Laboratory, Report 6 in a series of 6, NREL/SR-510-31465, 2003.
• [29] P. Wirkowski, J. Markowski, T. Kniaziewicz, Autobusy 2017, nr 12, 1410.
• [30] M.R. Tchalala, P.M. Bhatt, K.N. Chappanda, S.R. Tavares, K. Adil, Y. Belmabkhout, A. Shkurenko, A. Cadiau, N. Heymans, G. De Weireld, G. Maurin, K.N. Salama, M. Eddaoudi, Nat. Commun. 2019, 10, nr 1, 1328, doi:10.1038/s41467-019-09157-2.
• [31] A. Kowalewicz, Podstawy procesów spalania, WNT, Warszawa 2000.
• [32] A. Judzińska-Kłodawska, Autobusy 2014, 15, nr 6, 145.
• [33] Z. Chłopek, Prace Nauk. Polit. Warszawskiej. Mechanika 1999, 173, 3.
• [34] R.J. Crookes, Biomass Bioenergy 2006, 30, 461.
• [35] A. Hagenbjörk, E. Malmqvist, K. Mattisson, N.J. Sommar, L. Modig, Environ. Monit. Assess. 2017, 189, 161, https://doi.org/10.1007/s10661- 017-5872-z.
• [36] P. Michael, Q. Doyle, N. Surendra, R. Mahapatro, R.D. Broene, K.G. Judith, J. Am. Chem. Soc. 1988, 110, nr 2, 593, https://doi.org/10.1021/ ja00210a047.
• [37] G. Curci, M. Beekmann, R. Vautard, G. Smiatek, R. Steinbrecher, J. Theloke, R. Friedrich, Atmos. Environ. 2009, 43, 1444, doi: 10.1016/j. atmosenv.2008.02.070.
• [38] C. Zhu, L.D Zhang, S. Ha, S.S. Kim, A. Pollack, P. Mendola, Am. J. Epidemiol. 2017, 186, nr 3, 334, doi: 10.1093/aje/kwx097.
• [39] F. Song, J.Y. Shin, R. Jusino-Atresino, Y. Gao, Atmos. Pollut. Res. 2011, 2, nr 3, 374, doi: 10.5094/APR.2011.042.
• [40] GIOŚ (2017),http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/archives.
• [41] Sz. Ignaciuk, J. Wawrzosek, J. Zarajczyk, Przem. Chem. 2019, 98, nr 10, 1602, doi: 10.15199/62.2019.10.14.
• [42] Sz. Ignaciuk, J. Wawrzosek, J. Zarajczyk, P. Markowski, Przem. Chem. 2019, 98, nr 12, 1929.