Przegląd metod pomiaru obciążenia zadaniowego operatora w badaniach z wykorzystaniem symulatorów

• Autorzy: Merkisz J. , Markowski J. , Fuć P. , Galant M.

Warianty tytułu

EN

Review of methods of measuring the operator overwork in research using a driving simulator

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Nadmierne obciążenie systemu poznawczego operatora może powodować pogorszenie jego zdolności percepcyjnych, wydłużenie czasu reakcji oraz zwiększyć prawdopodobieństwo podjęcia nieprawidłowej decyzji, a tym samym może prowadzić do powstania niebezpiecznych sytuacji. Badania obciążenia systemu poznawczego operatora mogą przyczynić się więc do podniesienia poziomu bezpieczeństwa transportu. Istnieje szereg metod, wykorzystywanych w badaniach nad obciążeniem poznawczym, które ze względu na charakter można podzielić na metody oceny subiektywnej i oceny obiektywnej. Do metod subiektywnych zalicza się: kwestionariusz NASA-TLX oraz technikę SWAT (ang. Subjective Workload Assessment Technique). W celach badawczych zdecydowanie częściej stosowane są metody obiektywne, do których zalicza się: pomiar tętna oraz galwanicznej reakcji skóry, elektroencefalografia (EEG), funkcjonalny rezonans magnetyczny (fMRI), badania okulograficzne, badania aktywności układu sercowo-naczyniowego, częstości i głębokości oddechu oraz Pozytonowa Tomografia Emisyjna (PET). W opracowaniu przedstawiono charakterystykę wymienionych metod oraz ich możliwości adaptacyjne w środowisku symulatorowym.

EN

Excessive load on the operator cognitive system can cause deterioration of its perceptual abilities, decreased reaction time and increase the probability of making an incorrect decision, and thus can lead to a dangerous situation. The research on the load cognitive system operator can therefore contribute to a safer transportation. There are many methods used in the study of cognitive load, which, due to the nature of the method can be classified into a subjective assessment and objective assessment. Subjective methods include: NASA-TLX questionnaire and technique SWAT (Subjective Workload Assessment Technique). The more common approach for the purposes of research is to use objective methods, which include: measuring heart rate and galvanic skin response, electroencephalography (EEG) and functional magnetic resonance imaging (fMRI), eye tracking, research activity of the cardiovascular system, the rate and depth of breathing and Positron emission tomography (PET). This paper presents the characteristics of these methods and their adaptability to the simulator environment.

Słowa kluczowe

PL

obciążenie zadaniowe operatora; symulator badawczy; EEG; bezpieczeństwo transportu

EN

operator overwork; research simulator; EEG; transportation safety

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Logistyka
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 3
• Strony: 3188--3194, CD 1
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys.

Twórcy

autor

Merkisz J.

• Politechnika Poznańska, Wydział Maszyn Roboczych i Transportu, Instytut Silników Spalinowych i Transportu; 60-965 Poznań, ul. Piotrowo 3. Tel: + 48 665 22 07, Fax: + 48 665 22 04

autor

Markowski J.

autor

Fuć P.

autor

Galant M.

Bibliografia

• 1. Crowley, Katie, et al., Evaluating a Brain-Computer Interface to Categorise Human Emotional Response. ICALT. 2010.
• 2. Hart, S. G., Staveland, L.E, 1988. Development of NASA-TLX (Task Load Index): results of empirical and theoretical research (original research article). Advances in Psychology 52, pp. 139–183.
• 3. Jukiewicz M., Merkisz J., Orszulak B., Wykorzystanie urządzenia Mindwave do biopomiarów wskaźnika koncentracji w pracy badawczej związanej z symulatorem pojazdu osobowego, Logistyka 2014, nr 3.
• 4. Kopyt A., Piotrowski M., Biernacki M., Wykorzystanie symulatora badawczego PZL SW-4 do badania pilotów w sytuacji stresu psychicznego, Prace Instytutu Lotnictwa Nr 3(236), s. 26-34, Warszawa 2013.
• 5. Luximon A., Goonetilleke R., Simplified subjective workload assessment technique, ERGONOMICS, 2001, VOL. 44, NO. 3, 229 ± 243.
• 6. Łazowska, E. Niezgoda, M. Kruszewski, M., Obciążenie poznawcze kierowców, Transport samochodowy, 2014, z.2, str 73-82.
• 7. Merkisz J., Galant M., Karpiński D., Orszulak B., Wykorzystanie Aparatu Piórkowskiego do oceny porównawczej zdolności psychomotorycznych kierowcy przed i po treningu symulatorowym. Logistyka 2014, nr 4.
• 8. Merkisz J., Markowski J., Galant M., Karpiński D., Orszulak B., Ocena czynników wpływających na występowanie choroby symulatorowej podczas treningu na symulatorze AutoSim AS 1200-6. Logistyka 2014, nr 2.
• 9. Niezgoda M., Kamiński T., Ucińska M., Kruszewski M., Effective methods for drivers research with use of a driving simulator, Journal of KONES Powertrain and Transport, Vol. 18, No. 3 2011.
• 10. Patten, Ch. J. D., 2007. Cognitive workload and the driver. Understanding the effects of cognitive workload on driving from a human information processing perspective.
• 11. Rebolledo-Mendez, Genaro, et al., Assessing Neurosky’s usability to detect attention levels in an assessment exercise. Human-Computer Interaction. New Trends. Springer Berlin Heidelberg, 2009. 149-158.
• 12. Reid, G.B., Nygren, T.E., 1988. The Subjective Workload Assessment Technique: A Scaling Procedure for Measuring Mental Workload. Original Research Article Advances in Psychology 52, 185–218.
• 13. strona internetowa: http://humansystems.arc.nasa.gov/, dostęp: 12.03.2015
• 14. strona internetowa: http://mindwave.pl/, dostęp: 08.03.2015
• 15. strona internetowa: http://professional.mind-plus.eu/, dostęp: 12.01.2015
• 16. strona internetowa: http://www.doctordisruption.com/, dostęp: 07.01.2015
• 17. strona internetowa: https://www.flickr.com/, dostęp: 11.02.2015
• 18. Śpiewak, S., Dlaczego zupa z kamienia smakuje psychologom społecznym? O wykorzystywaniu manipulacji obciążeniem poznawczym w badaniach społecznych. Psychologia Społeczna 2008, Tom 3, pp. 23–40.
• 19. Vidulich M., Stratton M., Crabtree M., Wilson G.: Performance-based and psychological measures of situational awareness. Aviation, Space and Environmental Medicine, 65 (5, Suppl.), 1994
• 20. Zhang, Y., & Luximon, A., Subjective mental workload measures. Ergonomia IJE&HF 27 (3), 2005, pp. 199–206.